Ελληνική λογοτεχνία

'Η ζωή είναι πολύ σύντομη για τα καλά βιβλία, πρέπει να διαβάζουμε μόνο εξαιρετικά βιβλία''. Τίμπορ Φίσερ (Under the frog)

Tuesday, June 05, 2007

 

Κινέζικα κουτιά άνευ περιεχομένου


Κατ΄ αρχήν και πριν μπούμε στην ουσία του θέματος να ξεκαθαρίσω ότι η Σώτη Τριανταφύλλου έγινε αιτία και αφορμή πριν από αρκετά χρόνια (άνω της δεκαετίας) να πιστέψω ότι υπήρχε νέα δυναμική στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας και να αφοσιωθώ αναγνωστικά τόσο στη δική της γενιά δημιουργών, όσο και στους νεότερους. Όχι με αφορμή το Εργοστάσιο των μολυβιών το οποίο κριτικοί και αναγνωστικό κοινό θεωρούν το αριστούργημα της αλλά με αφετηρία ένα λιγότερο γνωστό βιβλίο της. Τον Υπόγειο Ουρανό που μαζί με το Σάββατο βράδυ στην άκρη της πόλης θεωρώ ότι είναι οι κορυφαίες στιγμές της δημιουργικά και συγγραφικά. Και είναι αληθινά κρίμα που τα δύο αυτά βιβλία βγήκαν από ελληνίδα. Αν είχαν εκδοθεί στη Βρετανία ή τις ΗΠΑ ή σε κάποια αγγλόφωνη χώρα τέλος πάντων θα είχαν τύχει δεκάδων βραβεύσεων. Το Εργοστάσιο των Μολυβιών που ουσιαστικά σήμανε την έναρξη της ’’φουλ εμπορικής’’ περιόδου για την κυρία Τριανταφύλλου νομίζω ότι ήταν και η κορυφή του λόφου για τη δημιουργικότητά της. Από εκεί και πέρα ξεκίνησε μια ανεπαίσθητη πτώση στις ιδέες και τα βιβλία της και μια αντίστροφα ανοδική πορεία στις πωλήσεις. Έτσι φτάσαμε στο σημείο το μελό της Φτωχής Μαργκό, η εξεζητημένη (για τα ελληνικά δεδομένα) Συγχώρεση, το αδιάφορο Άλμπατρος να είναι μήνες στα ευπώλητα εκεί δηλαδή που θα έπρεπε να είναι….χρόνια ο Υπόγειος Ουρανός! Το τελευταίο της βιβλίο είναι τρανή απόδειξη ότι η κ.Τριανταφύλλου ’’ζει τον μύθο της’’ ή αμερικανιστί living her hype!
Τα Κινέζικα κουτιά έχουν ξεπεράσει τις 25.000 (πουλημένα) αντίτυπα, είναι εδώ και 4-5 μήνες σε όλες τις λίστες ευπώλητων και διαβάζοντας το αναζητάω και δεν βρίσκω το…γιατί! Η Σώτη όπως και ο Ραπτόπουλος ή ο Χωμενίδης είναι κουρασμένη και η υπερ-παραγωγή (αν μετράω σωστά 20 βιβλία σε 15-16 χρόνια) δεν διευκολύνει (νομίζω) την κατάσταση. Το βιβλίο μοιάζει με τις συνήθειες του κεντρικού χαρακτήρα του ντεντέκτιβ Μαλόουν. Με μόνιμο πρόβλημα αϋπνίας σχεδόν υπνοβατεί, ενώ γύρω του οι εποχές αλλάζουν και κάτι μένει σταθερό στη Νέα Υόρκη. Η δράση ενός serial killer που σπέρνει πτώματα οδηγώντας σε απόλυτο αδιέξοδο τις έρευνες της αστυνομίας και τελικά και την ίδια τη συγγραφέα αφού το βιβλίο τελειώνει χωρίς τη λύση του μυστηρίου για να επιβεβαιώσει με αφελή τρόπο τον τίτλο και τη σημασία των Κινέζικων κουτιών.
Οι κριτικοί διχάστηκαν αν πρόκειται για αστυνομικό μυθιστόρημα (με τη βοήθεια της ίδιας της συγγραφέως κατέληξαν στο…όχι), ότι είναι μια νουάρ φιλοσοφική αναζήτηση, ότι…ότι…Τους δικαιολογώ. Η γραφή της Σώτης παραμένει τόσο καλή, συμπαγής, με προσωπικό ύφος και στιλ ώστε ακόμη και όταν δεν είναι στο φόρτε της μπερδεύει και τους ειδικούς! Φυσικά διάβασα και διάφορες εκτός θέματος αναφορές όπως ότι περιγράφει άριστα τη σύγχρονη αμερικάνικη πραγματικότητα ή ότι οι περιγραφές της Νέας Υόρκης είναι…φουτουριστικές! Στην πραγματικότητα, η Σώτη περιγράφει τη Νέα Υόρκη στην προ Τζουλιάνι εποχή, αφού τα χαρακτηριστικά της πόλης, οι συνήθειες, οι περιοχές αλλά και τα ίχνη της εγκληματικότητας μοιάζουν με ότι συνέβαινε εκεί μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Μετά τη 9-11 ο κόσμος είναι πια τόσο σφιγμένος που η Νέα Υόρκη είναι μια άλλη πόλη. Ανεξάρτητα, από το χρονικό πλαίσιο οι περιγραφές της Τσάινατάουν, της Hell’s Kitchhen, του Μανχάταν αλλά και των διαφόρων χαρακτήρων, η ατμόσφαιρα που αποπνέει από τις σελίδες του βιβλίου, είναι ο λόγος που η όλη προσπάθεια διασώζεται! Όσο και όπως διασώζεται….Η προσπάθεια της για μια ακόμη φορά να δείξει την πίσω πλευρά του αμερικάνικου ονείρου αποδεικνύεται ατυχής. Πρώτον γιατί δεν μπορεί να την περιγράψει καλύτερα απ΄ ότι στον Υπόγειο Ουρανό και δεύτερον γιατί το αμερικάνικο όνειρο υπάρχει μόνο ως όρος για τους διαμένοντες εκτός Αμερικής. Στην Αμερική του Μπους αυτό έχει πάψει να υφίσταται και ως…ανέκδοτο! Η προσπάθεια της να περάσει πολιτικές αναφορές (ειδικά μέσω των σημείων που γράφει για το Βιετνάμ) χάνεται μέσα στο σύνολο. Και το έχει κάνει πολύ καλύτερα στο Εργοστάσιο των μολυβιών ή σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης στη Συγχώρεση. Το ερωτικό κομμάτι περιλαμβάνει ένα ντέντεκτιβ με εμμονές για την πρώην σύζυγό του και μια γραμματέα που πέφτει στα νύχια ενός (πιθανώς) ρατσιστή φασίστα και στα σεντόνια φτηνών μοτέλ. Δεν μ’ ενοχλεί σε αντίθεση με πολλούς ότι η πλειοψηφία των βιβλίων της Σώτης (πάνω από τα μισά) αναφέρονται στην αμερικάνικη κοινωνία. Κάθε άλλο αφού τη γνωρίζει και την περιγράφει (συνήθως) καλά. Δεν τη θεωρώ…παγκοσμιοποιημένη ή ξενομανή ή κοσμοπολίτισσα αλλά μια συγγραφέα που γράφει για όσα έχει δει, ξέρει καλά και έχει ζήσει και δεν χρειάζεται άλλοθι πλέον για να το κάνει. Όταν αγοράζεις ένα βιβλίο της ξέρεις τι σε περιμένει και δεν είσαι ανυποψίαστος. Σε τελική ανάλυση οι φερώνυμοι κριτικοί μας δεν διαμαρτύρονται συνεχώς ότι οι περισσότεροι έλληνες συγγραφείς καταναλώνονται στο τρίγωνο Ομόνοια- Κολωνάκι-Σύνταγμα; Απλά, δεν μου άρεσε το βιβλίο της. Τίποτε παραπάνω, τίποτε λιγότερο αφού έβαλε στο μίξερ λίγο από…Τσάντλερ, ένα ήρωα στιλ Φίλιπ Μάρλοου και ολίγο από φιλοσοφία ’’δρόμου’’ (μπίτνικ και Κέρουακ) με ατυχές τελικό αποτέλεσμα. Έγραψα λίγο πιο πάνω ότι αριστεύει στις περιγραφές και την ατμόσφαιρα της Νέας Υόρκης. Το ίδιο καλά είναι τα κομμάτια που αναφέρονται στον Αμερικάνικο Νότο και στις ρατσιστικές-φασιστικές οργανώσεις που ακόμη κυριαρχούν στις περιοχές. Και αυτές είναι διαχρονικές γιατί όπως στην Ιντιανάπολη του Υπόγειου ουρανού έτσι και στη Νεμπράσκα των Κινέζικων κουτιών ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει στην αμερικάνικη επαρχία τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στη συγγραφέα Σώτη Τριανταφύλλου ως αναγνώστης συνεχίζω να πιστεύω και θα την (παρ)ακολουθήσω αναγνωστικά ελπίζοντας ότι τα δικά της Κινέζικα κουτιά, η δική της συγγραφική μπαμπούσκα θα βγάλει στο τέλος κάτι που θα μου θυμίζει τη Σώτη της περασμένης δεκαετίας.



Βαθμολογία: 5,5

Comments:
Έχω διαβάσει μόνο το Αλμπατρος το οποίο μάλλον αποδείχτηκε κατώτερο από αυτό που περίμενα,οπότε δεν έχω ισχυρό... κινητρο για να αγοράσω άλλο βιβλίο της.
 
Σκληρός ο τίτλος του ποστ!
Τα κινέζικα κουτιά σαφώς και δεν είναι το αριστούργημα της ελληνικής λογοτεχνίας. Όμως δεν παύει να είναι ένα συμπαθητικό, εύπεπτο αστυνομικό μυθιστόρημα. Από μια συγγραφέα που έχει αποδείξει ότι δεν μπαίνει σε τυποποιημένα καλούπια και ταυτόχρονα ξέρει να κινείται και να χειρίζεται διαφορετικές θεματογραφίες.
Συμφωνώ πως η ποσότητα της βιβλιογραφής συνήθως, αν όχι πάντα είναι εις βάρος της ποιότητάς της
 
Καλημέρα Αναγνώστη μου.
Ενα εντυπωσιακά τεκμηριωμένο πόστ, για την Σ.Τ.
Η Σ.Τ. ήταν και για μένα Η συγγραφέας που κίνησε το ενδιαφέρον μου για την ελληνική λογοτεχνία.
Ξεκίνησα με το Αλμπατρος, που με εντυπωσίασε πάραυτα. Η ατμόσφαιρα της τότε Αγγλίας και το κίνημα των σουφραζέτων είναι πάρα μα πάρα πολύ πιστική και σίγουρα κατατοπιστική.
Αντίθετα με σένα και με την
COOK THE BOOK βρήκα το βιβλίο εξαιρετικό.
Δεν μπορούσα να πιστέψω, ότι μία ελληνίδα περιγράφει τις φτωχογειτονιές της Αγγλίας με τόση
γνώση.
Μόλις είχα τελειώσει το βιβλίο της Κόρνγουελ για τον Τζάκ το Αντεροβγάλτη και παρέμεινα στην ίδια γνωριμη ατμόσφαιρα, παρά το τελείως αντίθετο ιδεολογικό πλαίσιο.
Το Λονδίνο που σηκώνουν οι γυναίκες και η κοινωνία κεφάλι και το Λονδίνο του αντεργκράουντ.
Μετά αγόρασα όλα τα βιβλία της και τα διάβασα. Με όντως καλλίτερο τον υπόγειο ουρανό, το ένα μετά το άλλο έδειχνε μια συγγραφέα με πορεία κατιούσα.
Τα κινέζικα κουτιά ήταν το καπάκι της μιζέριας.
Μετά την δική σου ανάλυση, περισεύει να πώ ότιδήποτε.
Κρίμα, και πάλι κρίμα!
 
αγαπητέ αναγνώστη,

θα πιαστώ απ'την πολύ εύστοχη 'μπάμπουσκα' που αναφέρεις στο κλείσιμο. κι αυτό γιατί, κατά την γνώμη μου, αφ'ενός κάθε βιβλίο ενός συγγραφέα περιέχει μοιραία τις παρελθούσες και μέλλουσες εκφάνσεις της ψυχοσύνθεσής του κι αφ'ετέρου γιατί αυτή η μανιώδης στοχοπροσήλωση έχει να κάνει με την βαθύτερη ουσία που ωθεί, κατά τη γνώμη μου, την σ.τ. στο γράψιμο.
νομίζω πως απ'τα πεζογραφήματά της αλλά κι από τον αγωνιώδη και συχνά αντιφατικό δημόσιο λόγο της, προκύπτει ότι η σ.τ. δεν κάμνει πρόζα ούτε ως διανοητική άσκηση, ούτε για αλλαγή/διάλειμμα (κι ίσως ούτε καν με αμιγή μυθοπλαστικά κίνητρα). λόγω παιδείας, το μυθιστόρημα στα χέρια της εμένα μου μοιάζει απόγονος των πεζογράφων εκείνων της αλλοδαπής που θεωρούσαν και θεωρούν τη λογοτεχνία εργαλείο αφύπνισης (δικής τους και άλλων) συνειδήσεων, κατάθεση και τεκμηρίωση της κοσμοθεωρίας τους, ή προϊόν διύλισης του αισθηματικού τους περιεχομένου προς αποκρυστάλλωση μάλλον παρά προς διανομή στο κοινό τους.
γι'αυτό τόσο συχνά τα βιβλία της αρνούνται τις συμβάσεις της μυθιστορίας, κυλούν χωρίς εκρηκτικά πάντα επεισόδια και πολλές φορές με πλαδαρή, πραγματολογικά εστιασμένη κι επί τούτου απαθή κυριολεξία - γιατί τις ιστορίες των ανθρώπων της η σώτη τις βλέπει πρώτα απ'τη σκοπιά του ανθρώπου και μετά απ'τη σκοπιά της όποιας ιστορίας του.
ξέροντας λοιπόν καλά, όπως όλοι μας, πως το τυχαίο της ύπαρξης εκτυλίσσεται συχνά με ατονία κι απουσία χρωμάτων ή δυνατών συγκινήσεων (ακόμη κι αν εντός αυτών των συνθηκών συμβαίνουν τραγωδίες), με τα κουτιά κάνει απλώς μια επιπλέον κίνηση αυτοαναφορικότητας - που οι περισσότεροι πεζογράφοι απλώς προσπαθούν να μεταμφιέσουν ή να 'ντουμπλάρουν' σε διακειμενικότητα.
είναι το απλωμένο, εξαντλητικά σχολιασμένο κι εν πολλοίς ασήμαντο (για την ίδια, σε στιγμές μαύρης περίσκεψης) σκηνικό του θυμικού της και της ψυχικής ερημίας του κόσμου αυτό το βιβλίο. είναι οδηγίες χρήσεως για να την διαβάσεις ή/και να την ξαναδιαβάσεις, αλλά όχι με στόχο την ευπωλητότητα (η σ.τ. είναι μάλλον απρόβλεπτη συγγραφέας στην επαφή της με το κοινό) όσο από ανάγκη περαιτέρω ξεγυμνώματος των σπλαγχνικών/νευραλγικών κόμβων της διανοίας της απ'το οποίο υπαγορεύονται όλα της τα πεζά.
 
This comment has been removed by a blog administrator.
 
Τα σχόλια του δραπέτη-καταζητούμενου από την ψυχιατρική κλινική του Σινουρίου γνωστού και ως ''Θείο Βρέφος'' διαγράφονται από τη διαχείριση του μπλογκ ανεξαρτήτως περιεχομένου, αμέσως μόλις γίνονται αντιληπτά.
 
Κι εγώ νομίζω ότι η υπερπαραγωγή δεν κάνει καλό αλλά τα Κινέζικα κουτιά μου άρεσαν γιατί επέστρεψε στην Αμερική που νομίζω ότι την ξέρει καλύτερα από το Λονδίνο. Επίσης μου θύμησε σε κάποια σημεία το Σάββατο βράδυ... το αγαπημένο μου κι εμένα.
 
@cook the book
Σέβομαι την...αναγνωστική δημοκρατία (αν υπάρχει τέτοιος όρος) και τις απόψεις όσων διαβάζουν. Θα σας πρότεινα να ρίξετε μια ματιά σε παλαιότερες δουλειές της κ.Τριανταφύλλου. Ορισμένες φορές (σε μένα έχει τύχει πολλές) διαβάζουμε μια δουλειά ενός συγγραφέα, δεν μας αρέσει και τον διαγράφουμε.
 
@eva
Κρίμα και νόμιζα ότι το λογοπαίγνιο μου θα γινόταν αντιληπτό. Μα τα κινέζικα κουτιά στην ουσία δεν έχουν περιεχόμενο είναι κουτιά μέσα σε κουτιά και ολοένα προκύπτουν μικρότερα. Καλά αστειεύομαι...Σωστά το ερμηνεύσατε. Με τους συγγραφείς που αγαπάω είμαι απαιτητικός και ορισμένες φορές σκληρός κριτής. Στα υπόλοιπα λίγο-πολύ σμυφωνώ.
 
@agne/ta
Ισως ερμηνεύσαμε διαφορετικά το συγκεκριμένο βιβλίο. Τα υπόλοιπα που γράφεις προσεγγίζουν περίπου το σύνολο της δουλειάς της. Υπάρχει μια ανεπάισθητη διαφορά. Οτι διάβασα τα βιβλία σε βάθος 15 χρόνων και εσύ πιο μαζεμένα και πιο γρήγορα. Ισως αν ξαναδιαβάσεις κάποιο ή κάποια σε μερικά χρόνια έχουν άλλη αξία...Ισως...
 
@a.c.
Πάντοτε μου βάζεις δύσκολα φίλτατε. Ενα ένα και με τη σειρά αν μπορεί εύκολα να μπει σειρά στη ρέουσα γραφή σου. Και με τον κίνδυνο να μην ερμηνεύω σωστά όσα γράφεις.
Συμφωνώ ότι κάθε βιβλίο και κάθε συγγραφέας έχει πολλά επίπεδα γραφής (άρα και πολλά επίπεδα ανάγνωσης). Κούκλες μέσα στην κούκλα και κουτιά μέσα στα κουτιά. Στην πραγματικότητα όμως όλοι γράφουν το ίδιο βιβλίο! Με την έννοια ότι οι εμμονές στη γραφή και στην έμπνευση έχουν πάντοτε κοινό παρανομαστή. Και ας διαφέρει το θέμα, το μοτίβο, ο καμβάς.
Συμφωνώ για την αναγκαιότητα αφύπνισης των συνειδήσεων το οποίο πετύχαιναν με αρτιότερο τρόπο οι παλαιότεροι πεζογράφοι. Ισως γιατί εκείνες τις εποχές οι αναγνώστες ζούσαν σε καιρούς που ο κόσμος έψαχνε και πάλευε για την επιβίωση του και όχι για την καλοπέραση του όπως σήμερα. Στα περί προσωπικής αφύπνισης του συγγραφέα θα μου επιτρέψεις να μην συμφωνήσω (από τις σπάνιες φορές που διαφωνώ μαζί σου). Ναι η γραφή μπορεί να είναι για τους συγγραφείς ψυχαναλυτικό ντιβάνι αλλά συμπάθα με Αύγουστε το κομμάτι αυτό το σέβομαι περισσότερο από όσο μπορείς να φανταστείς αλλά δεν με αφορά. Και πιστεύω ότι η αφύπνιση της συγγραφικής συνείδησης δεν με αφορά ως αναγνώστη. Δεν έχω ανάγκη να ταυτιστώ με τον συγγραφέα για να απολαύσω ένα βιβλίο. Σέβομαι την ανάγκη ψυχανάλυσης, την εσωτερική εγρήγορση και όλα τα σχετικά αλλά είναι προσωπικά θέματα των συγγραφέων και ουχί μοιρασιά με τον αναγνώστη. Εμάς μας καλεί ο συγγραφέας σε ένα κόσμο που έχει δημιουργήσει, μας ανοίγει την πόρτα και μας λέει περάστε. Επίσης ως αναγνώστη δεν μ’ ενδιαφέρει η διαβάθμιση και η αξιολόγηση του ίδιου του συγγραφέα. Αυτά που εσύ ενδεχόμενα μπορεί να θεωρείς ασήμαντα στα βιβλία σου, να είναι απείρως σημαντικότερα για μένα. Δεν με ενοχλεί η αυτοαναφορικότητα, ποτέ δεν με ενοχλούσε. Το θέμα με το βιβλίο της Σώτης είναι ότι ενώ δημιούργησε ένα υπέροχο κόσμο όταν μου άνοιξε την πόρτα βρήκα...αμερικάνικη έρημο! Αλλά επειδή τούτη η συζήτηση είναι ατέρμονη σαν μια γιγαντιαία μπάμποουσκα ή ένα υπερμεγέθες κινέζικο κουτί που μπορείς να τ’ ανοίγεις επ΄άπειρο να μου επιτρέψεις να βάλω εδώ τελεία.
 
cc
 
This comment has been removed by the author.
 
Post a Comment



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?