Ελληνική λογοτεχνία

'Η ζωή είναι πολύ σύντομη για τα καλά βιβλία, πρέπει να διαβάζουμε μόνο εξαιρετικά βιβλία''. Τίμπορ Φίσερ (Under the frog)

Tuesday, February 13, 2007

 

O...Άγιος Βαλεντίνος προτείνει...βιβλία!

Σε λίγες ώρες, οι απανταχού ερωτευμένοι γιορτάζουν. Και τα ανθοπωλεία θα κάνουν χρυσές δουλειές! Ευκαιρία να πρωτοτυπήσουν όσοι θέλουν να τιμήσουν τον ξενόφερτο άγιο του έρωτα! Πως θα σας φαινόταν αν στον καλό ή την καλή σας κάνατε δώρο αντί για τριαντάφυλλα καταδικασμένα να μαραθούν μετά από μερικές ώρες ή μέρες ένα βιβλίο; Δεν κάνω πλάκα... Αγοράστε ένα βιβλίο σήμερα και κάντε το δώρο, όχι μάλιστα οποιοδήποτε αλλά ένα βιβλίο για τον έρωτα. Σε πολλά mail επισκέπτριες του μπλογκ μου έχουν επισημάνει ότι πολλά από τα βιβλία στα οποία αναφέρομαι είναι ’’αντρικού’’ (κυρίως) περιεχομένου. Ευκαιρία, λοιπόν, σήμερα –λόγω του Αγίου Βαλεντίνου- για μια κατάδυση στον κόσμο των ερωτικών μυθιστορημάτων. Συγκέντρωσα όσα μπόρεσα να βρω από τις σχετικά πρόσφατες κυκλοφορίες. Λυπάμαι που για τα περισσότερα δεν μπορώ να γράψω πολλά καθώς δεν τα έχω διαβάσει αλλά με γνώμονα την υπόθεση τους νομίζω ότι είναι ιδανικά εναλλακτικά δώρα για την περίσταση. Ορισμένα έχουν βαθύ ’’ροζ’’ χρώμα, κάποια άλλα όχι, διαλέξτε και δωρίστε ότι πιστεύετε ότι αντιπροσωπεύει καλύτερα τις αναγνωστικές επιλογές και γούστα του (της) συντρόφου σας.
1. Α…όπως αγάπη, Σωτήρης Περάκης, εκδόσεις ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ. Περιλαμβάνει ένα ποίημα, ένα θεατρικό και δώδεκα διηγήματα του Περάκη που έφυγε από τη ζωή πριν δύο χρόνια.
2. Ανόθευτη αγκαλιά, Ελισάβετ Ιακωβίδου, εκδόσεις Τσουκάτου. Η ζωή και οι έρωτες μιας διάσημης σοπράνο που επιστρέφει στις ρίζες της ένα ελληνικό νησί.
3. Άσπρα καράβια τα όνειρα μου, Σμάρω Δεσύπρη, εκδόσεις Λιβάνη. Σχετικά πρόσφατο. Αφηγείται το ερωτικό ξύπνημα ενός σιωπηλού κοριτσιού που ζει μέσα από όνειρα και εικόνες.
4. Βαθύ κόκκινο σε γαλάζιο φόντο, Βούλα Ηλιάδου, εκδόσεις Σιδέρη. Μη συμβατικός γάμος ελληνίδας με Τούρκο σε χωριό της Μακεδονίας. Ουδόλως πρωτότυπο θέμα αλλά και η καινοτομία είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν κάπου στη δεκαετία του ’70.
5. Γυναίκα στα λευκά, Μάρη Μαυρουδή, εκδόσεις Λιβάνη. Απρόσμενες διαστάσεις της καθημερινότητας όταν η ηρωϊδα γνωρίζει ένα καινούργιο έρωτα.
6. Εγκώμιο της εκδίκησης, Χάρης Λύτας, εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ. Νουβέλα για ένα μεγάλο έρωτα που κατέληξε να γίνει σχέση εξάρτησης, απώλειας και τελικά έφυγε εκτός κάθε ελέγχου. Δώρο για παν ενδεχόμενο και επειδή ποτέ δεν ξέρεις τι επιφυλάσσει το μέλλον σε μια σχέση…
7. Είσαι για κανένα φομπά; Πάνος Σταμάτης, εκδόσεις Σιδέρη. Σεισμός του 1999, σεισμός και στη ζωή μιας γυναίκας που χάνει σύζυγο και νεαρό εραστή. Φλερτάρει και με το φανταστικό το βιβλίο με τον παράξενο τίτλο.
8. Η δεύτερη άνοιξη, Τάσος Αυγερινός, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. Φόνοι, παλιοί έρωτες που ξαναζούν και ένας αποτυχημένος γάμος μιας φιλολόγου με ένα αξιωματικό.
9. Ηρώ, Αναστασία Φιλοπούλου-Ευαγγελινού, εκδόσεις Αίολος. Ψευδο-ιστορικό μυθιστόρημα με τις περιπέτειες της ομώνυμης ηρωϊδας την εποχή του Αλη Πασά.
10. Η Στέλλα δεν μένει πια εδώ, Γεράσιμος Λάκης, εκδόσεις Ορφέας. ΄΄Πνιγόταν. Ήθελε να δραπετεύσει. Ξαναμπήκε στη ζωή της εκείνος, Ένας αλήτης, ένα χαμένο κορμί…’’. Απόσπασμα της υπόθεσης, άκρως διαφωτιστικό του περιεχομένου.
11. Καλιστώ και Ιμπραχήμ, Ομηρος Μαυρίδης, εκδόσεις Εμπειρία. Άλλος ένας ελληνοτουρκικός έρωτας. Πάλι ελληνίδα ερωτεύεται τούρκο μόνο που σ΄ αυτή την περίπτωση το φόντο είναι η Γερμανία των μεταναστευτικών κοινοτήτων και μειονοτήτων. Ο συγγραφέας έχει ζήσει στη Γερμανία και υποστηρίζει ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία.
12. Μια αγάπη για την Κέρκυρα, Λίλυ Εξαρχοπούλου, εκδόσεις Κέδρος. Με καλό κύκλο πωλήσεων και κριτικών το συγκεκριμένο βιβλίο. Τρεις αποσπασματικές αφηγήσεις, μια κεντρική ηρωϊδα μεταξύ δύο φίλων-εραστών η οποία όμως στην πραγματικότητα απομακρύνεται και από τους δύο (σε διαφορετικές χρονικά περιόδους) και όλα γκρεμίζονται. Ο τρίτος άντρας στη ζωή της είναι ακόμη χειρότερος: ψυχοπαθής. Σκηνικό φυσικά γι όλα αυτά η Κέρκυρα.
13. Μισή ζωή, Τάκης Χατζηαναγνώστου, Ελληνικά Γράμματα. Ο βετεράνος της γραφής Τάκης Χατζηαναγνώστου (νομίζω ότι είναι άνω των 80 ετών) γράφει για μια ιστορία αγάπης που ξετυλίγεται μέσα από μια σειρά ξεχασμένων ερωτικών επιστολών.
14. Οι φυγάδες της Βαστίλλης, Μάρω Στασινοπούλου, εκδόσεις Ενάλιος. Γράφω δύο κουβέντες παραπάνω παρότι δεν είναι πρόσφατη κυκλοφορία για το συγκεκριμένο βιβλίο επειδή είναι το μοναδικό της λίστας που έχω διαβάσει. Μυθιστόρημα εποχής, που ξετυλίγεται παραμονές της Γαλλικής επανάστασης. Αφορμή της αφήγησης ο έρωτας μιας νεαρής αριστοκράτισσας με ένα παντρεμένο ζωγράφο του οποίου αποτελεί τη μούσα. Το τρίγωνο συμπληρώνει ένας κόμης. Πλεονεκτήματα του βιβλίου: Η καλή απεικόνιση της εποχής και η μείξη φανταστικών προσώπων που δημιουργεί η συγγραφέας με ιστορικές προσωπικότητες (Βολτέρος, Ρουσσώ). Βιβλίο δρόμου και φυγής αλλά και κατάδυσης στο κέντρο του ψυχισμού των πρωταγωνιστών του. Καλό για το είδους του…
15. Post coitum, Μετά τη συνουσία, Αγγυ Βλαβιανού, εκδόσεις Γαβριηλίδη. Ο έρωτας μιας δεκαοκτάχρονης για ένα 30χρονο, η διάλυση του, πολύ σεξ ενδιάμεσα και η επανασύνδεση. Όλα αυτά υπό την σκέπη ενός εξαιρετικά ΄΄πιασάρικου’’ τίτλου που μοιράζει...υποσχέσεις.
16. Σαράντα καλοκαίρια, Κωνσταντίνος Αμπαζής, εκδόσεις Κέδρος. Παιδικοί έρωτες ξαναζούν σε ένα οργιαστικό καλοκαίρι. Με αναφορές και στην τρομοκρατία αλλά καμία από τις πρωταγωνίστριες δεν ασχολείται.
17. Τα διπλά κρεβάτια κρύβουν μοναξιά, Κατερίνα Παπουτσή, εκδόσεις Ανατολικός. Γυναίκα με προσωπικότητα νοιώθει ασφυξία περιστοιχιζόμενη από άλλες γυναίκες και τον επαρχιακό της περίγυρο. Όλες αυτές διεκδικούν τον ίδιο άντρα. Καλά μαντέψατε; Χρώματος ροζ ’’αρλεκίνος’’.
18. Τα τζοβαϊρια της αγάπης, Παναγιώτα Σμυρλή, εκδόσεις Εμπειρία. Από την περίληψη δεν κατάλαβα πολλά πράγματα. Κάτι σαν μαρτυρίες κοσμημάτων για τους έρωτες των κατόχων τους.
19. Το ροζ του δέρματος, Βαγγέλης Κατσάνης, εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος. Ένας τόμος 400 σελίδων με ερωτικές ιστορίες κάθε μορφής και εξέλιξης. Κάποιος, σίγουρα, θα ταιριάζει με τον δικό σας. Στατιστικά τουλάχιστον υπάρχουν πιθανότητες να τον βρείτε σε 400 σελίδες.
20. Το τσίρκο, Κυριάκος Μαργαρίτης, εκδόσεις Νεφέλη. Ο συγγραφέας είναι Κύπριος, νεαρός και γράφει την ιστορία ενός έρωτα με φόντο ένα τσίρκο. Βιβλίο που επίσης μιλάει για την αυτοκαταστροφική τάση δύο εραστών!
21. Φίδι στο κρεβάτι, Μαρία Δαμόφλη και Δέσποινα Ζυλφίδου, εκδόσεις Νεφέλη. Παρότι ο τίτλος δεν…προσφέρεται για τη συγκεκριμένη μέρα είναι μια πλήρης καταγραφή σε 28 σύντομα πεζογραφήματα γυναικείων βιωμάτων και ερώτων. Από γυναίκες συγγραφείς και για γυναίκες αναγνώστριες, ειδικά αν η ηλικία τους είναι κάπου μεταξύ 30 και 40.
Αν η λίστα των 21 βιβλίων δεν σας έπεισαν προσθέτω άλλα τρία με θέμα τον έρωτα αλλά εντελώς διαφορετική γραφή. Δεν πρόκειται για μυθιστορήματα αλλά για χρονικά ή δοκίμια επώνυμων ερώτων που έμειναν στην ιστορία. Στο βιβλίο της η Δανάη Κουλμάση έχει συγκεντρώσει όλες τις ερωτικές επιστολές μεταξύ του 47χρονου αρχαιολόγου Ερίκου Σλήμαν και της 17χρονης ελληνίδας Σοφίας Εγκαστρωμένου. Υπό τον τίτλο ’’Σλήμαν και Σοφία, Μια ιστορία αγάπης’’ το βιβλίο κυκλοφόρησε πρώτα στη Γερμανία και μετά στη χώρα μας από τον Καστανιώτη. Έμπειρη δημοσιογράφος η Σύσση Καπλάνη (και καλή παραγωγός ραδιοφωνικών μουσικών εκπομπών) έκανε μια εξαιρετική δουλειά, συγκεντρώνοντας σε 415 σελίδες ερωτικές επιστολές που αφορούν 66 διαφορετικά ιστορικά ζευγάρια. Τίτλος ’’Τα σ’ αγαπώ που άντεξαν’’ (εκδόσεις Άγκυρα). Εξαιρετικά προσεγμένη δουλειά για όσους θέλουν να μάθουν τι έλεγαν μεταξύ τους μεταξύ άλλων οι Μάο Τσε Τουνγκ- Κυρία Μάο, Καρλ Μαρξ-Τζένη φον Βεστφάλεν, Βολτέρος- Ολυμπία Ντάνοβερ, Κάφκα-Φελίς Μπάουερ, Σιμόν ντε Μποβουάρ-Σαρτρ αλλά και ζευγαριών από την ελληνική ιστορία: Καζαντζάκης- Γαλάτεια, Σεφέρης- Μαρίκα Ζάνου, Σικελιανός- Άννα Καραμάνη, Γιώργος Παπανδρέου- Σοφία Μινέικο. Όπως διάβασα σε μια συνέντευξή τους η κ.Καπλάνη έχει συγκεντρώσει επιστολές από 150 ζευγάρια και ετοιμάζει και sequel! Τέλος, το ’’Πολυαγαπημένη μου Μυρτώ’’ της Μαραγαρίτας Ισιγόνη (εκδόσεις Λιβάνης) που αναφέρεται σε ένα μεγάλο έρωτα της σύγχρονης εποχής. Του Μίκη Θεοδωράκη και της συζύγου του Μυρτώς Αλτίνογλου. Το βιβλίο βασίζεται στην αλληλογραφία και τις αφηγήσεις του ζευγαριού στη συγγραφέα αλλά δημοσιεύεται ατόφια μόνο μια επιστολή. Το ζευγάρι για χρόνια ζούσε χωριστά λόγω κυρίως εξορίας. Μια τοιχογραφία όχι μόνο ενός δυνατού έρωτα αλλά και διαφόρων ιστορικών γεγονότων και εποχών της σύγχρονης Ελλάδας γραμμένη από ανιψιά του ζευγαριού.
Comments:
Τώρα ξαφνικά στα ξημερώματα σε ανακάλυψα...κάλιο αργά παρά ποτέ... καλημέρα!
 
@story teller
Ποτέ δεν είναι αργά...Η όπως λέει και ένας συγγραφέας ''μόνο όσοι πεθαίνουν δεν συναντιούνται''. Ακόμη και στα μπλογκ. Ανταπέδωσα πριν από λίγο την επίσκεψη και ''ζήλεψα'' το template σας. Εξαιρετικής αισθητικής...
 
Θαυμάσια σκέψη, αγάπης πρόταση.

Ερώτων το ανάγνωσμα λοιπόν!
Γιατί, ναι:
Τα κορυφαία συναισθήματα διαβάζονται, δε βιώνονται μοναχά.
 
Να προσθέσω και τους ποιητές: το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη και την «Εαρινή Συμφωνία» ή τα «Ερωτικά» του Γιάννη Ρίτσου. Το «Μονόγραμμα» κυκλοφορεί και σε cd με απαγγελία Μίκη Θεοδωράκη- Ιουλίτας Ηλιοπούλου και μουσική υπόκρουση με το «Αντάτζιο» του Μίκη. Ονειρεμένο! Οσο για τον Σεφέρη, νομίζω ότι το «Μυθιστόρημα» είναι ταιριαστό.
 
@καπετάνισσα
Να υποθέσω ότι ανακαλύψατε και κάποιο καλό βιβλίο από τη λίστα για τον...καπετάνιο.
 
@εαρινή συμφωνία
Οι παρεμβάσεις σας στο μπλογκ εκτός από ποιοτικές είναι και καίριες. Και οι ποιητικές επιλογές σας εξαίρετες.
 
Reader’s Diggest,

Σήμερα θα μου επιτρέψεις να «αμφισβητήσω» κάποιες θέσεις σου. Όχι για άλλο λόγο, παρά μόνο για να θέσω ερωτήματα προς συζήτηση. Ερωτήματα κι αμφισβητήσεις για τα οποία δεν έχω απαντήσεις.

1. Γράφεις: Σε πολλά mail επισκέπτριες του μπλογκ μου έχουν επισημάνει ότι πολλά από τα βιβλία στα οποία αναφέρομαι είναι ’’αντρικού’’ (κυρίως) περιεχομένου. Ευκαιρία, λοιπόν, σήμερα –λόγω του Αγίου Βαλεντίνου- για μια κατάδυση στον κόσμο των ερωτικών μυθιστορημάτων. Στη διατύπωσή σου υπολανθάνει η ταύτιση γυναικείας και ερωτικής λογοτεχνίας. Μια ταύτιση καθόλου αυτονόητη βέβαια. Κι εγώ ρωτάω:

- Όπως έλεγα σε παλιότερο σχόλιό μου, ο αμφισβητούμενης σχέσης με την πραγματικότητα όρος «γυναικεία λογοτεχνία» για μένα όντως αντιστοιχεί σε κάτι υπαρκτό: Υπάρχουν λογοτεχνικά έργα που προσπαθούν να εκφράσουν γυναικεία πολιτισμικά χαρακτηριστικά, και επομένως μπορούν να ονομαστούν γυναικεία. Ποια είναι όμως αυτά; Είναι τα γλυκερά ερωτικά μυθιστορήματα, σαν κάπως εξελιγμένα «Άρλεκιν»; Ή τέλος πάντων, βιβλία με καθαρά ερωτικό θέμα;

- Δεν υπάρχουν ερωτικά μυθιστορήματα που να απευθύνονται εξίσου σε άντρες και γυναίκες; Η, ακόμα περισσότερο, που να ανήκουν σε ό,τι θα μπορούσε να ονομαστεί αντρική λογοτεχνία;

- Επιτέλους, πέρα από τις παραπάνω θεωρίες μου, στην πράξη, ποια είναι η γυναικεία λογοτεχνία;

2. Η παρακάτω ερώτηση μου δημιουργήθηκε στο ποστ σου για το πολύ ελκυστικό παζάρι βιβλίου που είχατε στην Αθήνα. Δίστασα όμως να τη θέσω. Μάλλον όμως ήρθε η ώρα της.

Ούτε εσύ ούτε εγώ έχουμε διαβάσει τα βιβλία που προτείνεις˙ όμως τολμώ να πω πως δύσκολα θα βρισκόταν κάποιο με πραγματικές λογοτεχνικές αξιώσεις – με κάθε επιφύλαξη βέβαια. Αν σε πιάνω σωστά, νομίζω πως κάποιος θα μπορούσε να ερμηνεύσει την προτροπή σου ως εξής: «Χαρίστε ένα βιβλίο, είναι πολύ καλό δώρο. Ακόμα κι αν το βιβλίο που θα διαλέξετε δεν αξίζει και τόσο.» (Και κατ’ αναλογία: «Πάτε στο παζάρι με 1 ευρώ δώστε μια ευκαιρία σε ένα βιβλίο να διαβαστεί, ή τουλάχιστον να μην πολτοποιηθεί, ακόμα κι αν δεν αξίζει ως δουλειά».)

Μήπως όμως η προέκταση αυτής της προτροπής είναι «βιβλίο να’ ναι κι ότι να’ ναι»; Αξίζει να αγοράζει και να διαβάζει κανείς σκουπίδια; Βέβαια, κάποιος μπορεί να ξεκινήσει από τα εύκολα μα μικρής αξίας βιβλία, για να προχωρήσει σε πιο ουσιαστικά αναγνώσματα. Μήπως όμως έτσι ισοπεδώνουμε την βιβλιοπαραγωγή προς τα κάτω;

(Για την ιστορία: Ο πρώην φίλος μου δεν ήταν αναγνώστης. Στη γιορτή του όμως τόλμησα να του χαρίσω βιβλίο αντι για ένα πιο παραδοσιακό ερωτικό δώρο. Το διάβασε σε λίγες μέρες και του άρεσε πολύ που του το χάρισα. Ήταν βέβαια και αβανταδόρικος ο τίτλος: επρόκειτο για τον «Νώε» του Κουμανταρέα...)

Συγνώμη για τη φλυαρία.

ΥΓ: Απορία: Το «Μυθιστόρημα» του Σεφέρη με τη γιορτή των ερωτευμένων τι σχέση έχει; :)
 
@desiderius
Κατ' αρχήν χαίρομαι γιατί πάντοτε τα θέματα που θέτεις έχουν point. Να τα πάρουμε ένα ένα και να προσπαθήσουμε να βγάλουμε μια άκρη.
Σαφέστατα και υπάρχουν ερωτικά μυθιστορήματα που απευθύνονται εξ'ίσου σε άντρες και γυναίκες. Δικαίωμα στον έρωτα εξ' άλλου έχουν όλοι. Μια καλή μου φίλη και εξαίρετη αναγνώστρια (ίσως η καλύτερη που ξέρω) πριν από λίγο καιρό μου εκθείαζε τον Επιβάτη του Γλυκοφρύδη για ένα λόγο που δεν είχα αντιληφθεί και δεν είχα αξιολογήσει: ''Οι ερωτικές σκηνές του μοιάζουν να έχουν γυναικεία ευαισθησία''. Τι εννοώ με το παράδειγμα; Σήμερα στην ελληνική αγορά βιβλίου η κυρίαρχη τάση είναι οι γυναίκες. Και η κυρίαρχη συγγραφική άποψη είναι το ερωτικό στοιχείο στη γραφή να δίνεται ρομαντικά, light, σχεδόν εξειδανικευμένα, με τρόπο και ύφος σύγχρονων αστικών παραμυθιών. Στο είδος αυτής της γραφής είναι πολύ πιο ειδικές και γόνιμες οι γυναίκες. Η παρατήρηση της καλής φίλης είχε να κάνει με το στερεότυπο ότι οι άντρες συγγραφείς προσεγγίζουν τον έρωτα πιο σεξιστικά. Η βραβευμένη με Νομπέλ Ελφρίντε Γιέλινεκ με έντονο το ερωτικό στοιχείο πάει σε ένα άλλο άκρο. Στη Λαγνεία (αν και στην ουσία το θέμα εκεί είναι ταξικό και όχι ερωτικό) μετατρέπει τη γυναίκα σε σκεύος ηδονής. Παρότι δεν μου αρέσει να είμαι απόλυτος αυτή τη στιγμή στη γραφή κυριαρχούν αυτά τα στερεότυπα και οι συγκεκριμένοι διαχωρισμοί. Δυστυχώς σε αυτό το μπλογκ δεν κάνω (και δεν δύναμαι να κάνω) μαθήματα λογοτεχνικής ιστορίας, καταθέτω αναγνωστικές απόψεις και όσο μου επιτρέπεται (χωρίς επιτυχία πάντοτε) ερμηνεύω και τις τάσεις της (όποιας) ελληνικής αγοράς βιβλίου. Συνεπώς είμαι υποχρεωμένος -είτε τα πιστεύω, είτε όχι, είτε συμφωνώ, είτε όχι- να αναφερθώ στα στερεότυπα που διαμορφώνει η αγορά και η πλειοψηφία του κοινού. Και για τους εκδοτικούς οίκους με τους ευφάνταστους τίτλους για μαμάδες, τακούνια, νύφες ή δεν ξέρω τι άλλο και για το κοινό υπάρχει ''γυναικεία γραφή'' και γυναικεία λογοτεχνία. Αν θέλεις ένα πολύ επιτυχημένο reverse παράδειγμα διάβασε το Αυτοκτονώντας ασύστολα του Κορτώ. Γράφει ως γυναίκα με φοβερό χιούμορ και με ένα τρόπο του στιλ ''όσα λένε ή σκέφτονται οι γυναίκες με τον καθρέφτη τους ή μεταξύ τους''. Το διασκέδασα με την ψυχή μου αλλά δεν πιστεύω ότι το εκτίμησαν ιδιαίτερα γυναίκες αναγνώστριες.
Πάμε στο δεύτερο μέρος όπου είμαι μάλλον απόλυτος. Ακόμη και ένα κακό βιβλίο αξίζει μιας ανάγνωσης! Επειδή έχω αντιληφθεί ότι είσαι εκπαιδευμένος αναγνωστης φαντάζομαι ότι πολλές φορές σε έχουν απογοητεύσει βιβλία. Το ίδιο και εμένα. Προτιμώ όμως την αναγνωστική απόρριψη ενός βιβλίου από την κατάληξή του στην πρέσα του πολτού. Προτιμώ να μείνει σκονισμένο στη δική μου βιβλιοθήκη από τη θανάτωσή του που επιμένω ότι μου θυμίζει ιερο-εξεταστικές πρακτικές. Δεν κάνω δώρο βιβλία που δεν ξέρω και πάντοτε προσπαθώ να συνδυάσω πρόσωπα με αναγνωστικά γούστα. Και αυτό δεν είναι δύσκολο η τέλος πάντων δεν είναι πολύ δύσκολο. Δεν προέτρεψα κανένα να αγοράσει σκουπίδια (δεν πιστεύω ούτως ή άλλως στον όρο, πιστεύω μόνο στην ύπαρξη καλών ή κακών συγγραφέων, τα βιβλία έχουν μια δική τους αυτόνομη ψυχή και δεν φταίνε σε τίποτα), προέτρεψα όσους επισκέπτονται το μπλογκ να πάνε στην έκθεση και να ''σώσουν'' όποιο βιβλίο πιστεύουν ότι αξίζει καλύτερης τύχης. Και για να κλείσω κυκλικά...Η βιβλιοπαραγωγή ισοπεδώνεται από μόνη της προς τα κάτω. Δεν την ισοπεδώνουν οι αναγνώστες. Εδώ μέσα σ' αυτούς τους 14 μήνες ζωής του συγκεκριμένου μπλογκ έχω γνωρίσει εξαιρετικούς και πολύ απαιτητικούς αναγνώστες...
 
Το Μυθιστόρημα του Σεφέρη είναι, κατ' εμέ, ο έρωτας για τη ζωή. Αν επιμένετε σε κάτι πιο «βατό», διαβάστε τον Ερωτικό Λόγο αντί του Μυθιστόρηματος.
 
(Απαντώ με καθυστέρηση λόγω υποχρεώσεων...)

Ενδιαφέρουσες και μάλλον αυταπόδεικτες οι θέσεις σου. Λίγες σκέψεις ακόμα. Αρχίζω απ’ το δεύτερο ζήτημα:

Η πολτοποίηση των βιβλίων ως απόγονος της αποτέφρωσής τους από ιεροεξεταστές (ή ολοκληρωτικά καθεστώτα) στην αρχή με ξένισε. Αυθόρμητη αντίδρασή μου ήταν να σκεφτώ το εξής: ότι στα σχετικά παζάρια το μεγαλύτερο ποσοστό των βιβλίων αξίζει να καταστραφεί, λόγω μικρής λογοτεχνικής αξίας, επομένως η αναλογία είναι άκυρη.

Αυτή η θέση όμως είναι βέβαια στη βάση της λανθασμένη – κι ευτυχώς το διέκρινα. Ποιο είναι το κριτήριο που στέλνει τα βιβλία στην πολτοποίηση; Όχι βέβαια η λογοτεχνική τους αξία, μα η εμπορική τους απήχηση. Κάτι που καθιστά την παρομοίωσή σου έγκυρη: από το φονταμενταλισμό και τον ολοκληρωτισμό, στη σημερινή «δικτατορία» της αγοράς.

Μα θα πάω ξανά στην απέναντι πλευρά. Ας πούμε ότι κανένα βιβλίο δεν αξίζει να καταστρέφεται. Θα μπορούσε να πει κανείς όμως, ότι πολλά βιβλία δεν αξίζουν να υπάρξουν! Η ίδια «δικτατορία» της αγοράς και του μάρκετιγκ των εκδοτικών οίκων που πολτοποιεί τις εμπορικές αποτυχίες, είναι κατά βάση η ίδια «δικτατορία» που τα εξέδωσε. Με άλλα λόγια: Το σαθρό σύστημα βιβλιοπαραγωγής που αποσύρει από τα ράφια των βιβλιοπωλείων και καταστρέφει με συνοπτικές διαδικασίες αμέτρητα βιβλία, είναι το ίδιο που σπεύδει να τα εκδώσει, χωρίς να ζυγίσει αν αξίζουν, παρά με την ελπίδα να κάνει νέα σουξέ και τέτοια. Που σημαίνει, θα μπορούσε να πει κανείς, ότι αν η βιβλιοπαραγωγή ήταν πιο υγιής, πολλά βιβλία δεν θα καταστρέφονταν γιατί δεν θα είχαν υπάρξει.

Εύλογη θέση, και με δόσεις αλήθειας. Προσωπική άποψη: Η προηγούμενη παράγραφός μου είναι κι αυτή άκυρη στη βάση της, γιατί ενέχει την εξής αυθαιρεσία: Ποιος είναι αυτός που θα καθορίσει ποιο βιβλίο, ποιο πολιτισμικό προϊόν, έχει το απαιτούμενο «επίπεδο ποιότητας» που το νομιμοποιεί να υπάρξει; Ποιος είμαι εγώ που θα πω «η μισή βιβλιοπαραγωγή πρέπει να πολτοποιηθεί γιατί κακώς εκδόθηκε»; Η ίδια η φράση «σαθρό σύστημα βιβλιοπαραγωγής» δεν μου αρέσει δε καθόλου: είναι μια αντιδραστική καταστροφολογία βιβλιόφιλου ιεροκύρηκα. Η πολιτισμική παραγωγή χωράει τα πάντα, και δεν θα καθοριστεί από κανένα. Κι αν εγώ είμαι ή το παίζω «απαιτητικός αναγνώστης», δεν έχω δικαίωμα να επιβάλω καμιά «δικτατορία της κουλτούρας». Ελπίζω να είμαι σαφής.

Που θα κατέληγα; Στο δικαίωμα επιλογής του καθένα. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινείσαι κι εσύ όταν λες: «Δεν προέτρεψα κανένα να αγοράσει σκουπίδια…, προέτρεψα όσους επισκέπτονται το μπλογκ να πάνε στην έκθεση και να ''σώσουν'' όποιο βιβλίο πιστεύουν ότι αξίζει καλύτερης τύχης». Απλώς εδώ μέσα μου αρέσει η υπεράσπιση της καλής λογοτεχνίας. Και θα έπρεπε ίσως να τονίσεις λίγο παραπάνω ότι θα υπάρχουν πολλά κακά βιβλία εκεί, και η επιλογή πρέπει να είναι προσεκτική.


Κι από εδώ οδηγούμαι στο πρώτο ζήτημα. Με τελευταία αυτή λογική, δεν βλέπω γιατί πρότεινες βιβλία χρώματος ροζ κουφετί, για τη λογοτεχνική αξία των οποίων αμφιβάλλεις, αφού εδώ μέσα γενικά ακολουθείς τα υποκειμενικά σου γούστα. Θα μου πεις, προσπάθησες να δώσεις μια εικόνα του τι κυκλοφορεί. Δεκτό. Όμως για την υποτιθέμενη γιορτή των ερωτευμένων σίγουρα υπάρχουν και καλύτερα βιβλία με ερωτικό θέμα.

Τώρα: Αναρωτήθηκα ποια είναι η γυναικεία λογοτεχνία. Ο σνομπ κουλτουριάρης που έχω μέσα μου (εγώ και πολλοί άλλοι), ως προέκταση της παραπάνω παραγράφου, θα ήταν έτοιμος να δηλώσει τον αποτροπιασμό του που η σημερινή «σαθρή εκδοτική παραγωγή» ταυτίζει τη γυναικεία λογοτεχνία με το μάλλον κακό είδος των ροζ αυτών βιβλίων. Ενώ γυναικεία λογοτεχνία «θα έπρεπε να είναι» η Γουλφ, ας πούμε, ή η Άτγουντ.

Και πάλι θα έπεφτα σε αυθαιρεσία όμως. Έγραφα σε παλιότερό μου σχόλιο: «είναι αυτονόητο ότι υπάρχει γυναικεία λογοτεχνία, εφ’ όσον υπάρχουν βιβλία που γράφονται για να εκφράσουν γυναικεία πολιτισμικά χαρακτηριστικά». Λοιπόν, εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι ο κόσμος που περιγράφουν τα ροζ αυτά βιβλία, η ίδια αυτή η λογοτεχνία τύπου «Άρλεκιν», είναι κομμάτι της σύγχρονης γυναικείας κουλτούρας. Ποιος είμαι εγώ που θα πω τι αξίζει να λέγεται λογοτεχνία και τι όχι; Άρα είναι απόλυτα νόμιμο να τα αποκαλούμε γυναικεία λογοτεχνία˙ αρκεί να μην περιορίζουμε τη σημασία του τελευταίου όρου σ’ αυτά, και για το λόγο αυτό να τον απαξιώνουμε.

Και βέβαια, να μην ισοπεδώνουμε. Υπάρχει καλή και κακή λογοτεχνία, και καλό είναι να προσπαθούμε, έστω υποκειμενικά, να τις διακρίνουμε.

(Και πάλι συγνώμη για τη φλυαρία. Με παίνεψες και το πήρα πάνω μου.)
 
@desiderius
Οι υπαρξιακές-λογοτεχνικές αναζητήσεις σου έχουν μια λογική βάση αλλά τελικά οδηγούν στο αρχέγονο και αναπάντητο ’’γιατί υπάρχουμε;’’. Συμφωνώ ότι το σύστημα βιβλιοπαραγωγής΄είναι παράξενο, ακόμη πιο παράξενο το μάρκετινγκ (καλώς ή κακώς το βιβλίο αντιμετωπίζεται σαν προϊόν) και τελικά όλα αυτά καταλήγουν σε μια μάλλον ανώμαλη αγορά που συμπεριφέρεται παράξενα και παράδοξα.
Στο σκέλος των ροζ κουφετί βιβλίων επέτρεψε μου να διατηρώ και το δικαίωμα μια στο τόσο να διαφοροποιώ τη λογική του μπλογκ. Ετσι για την ποικιλία του πράγματος, για το αλατοπίπερο. Χώρια, που για να ελαφρύνω την κουβέντα αν έβλεπες τις καλοπροαίρετες (ευτυχώς) ’’ηλεκτρονικές επιθέσεις’΄’ που δέχομαι από κυρίες για τα αναγνωστικά μου γούστα και τις προτάσεις μου θα καταλάβαινες πολύ καλά ότι για μια φορά μου συγχωρείται μια...παρασπονδία. Χώρια, που έγραψα εν πάση ειλικρινεία ότι δεν έχω διαβάσει αυτά τα βιβλία και τα αλίευσα από τους καταλόγους κυκλοφοριών και από την περίληψη των υποθέσεων τους. Σε ορισμένα σημεία είμαι λίγο απόλυτος. Αφού ο Ελληνας δεν διαβάζει που δεν διαβάζει ας διαβάσει έστω και ένα βιβλίο Π.Α. (περιορισμένης αξίας). Ασε δε, που μέσα από αυτή τη λίστα σίγουρα αν κάποιος διάβαζε όλα τα βιβλία θα έβρισκε σίγουρα και κάποια αξιόλογα. Σε κάθε περίπτωση όπως θα έχεις καταλάβει, δεν προτρέπω κανένα να αγοράσει ή να μην αγοράσει τα βιβλία για τα οποία γράφω. Η μόνιμη, σταθερή και διαρκώς επαναλαμβανόμενη σταθερά του μπλογκ (κάτι σαν τη φοιτητική σταθερά του...5) είναι ’’διαβάστε περισσότερο’’.
 
Reader’s Diggest,

Μου επιβεβαιώνεις λοιπόν ότι είμαι φλύαρος... :)

Ο στόχος μου απλώς ήταν να κάνω κάποιες «θεωρητικές» σκέψεις με αφορμή τα κείμενά σου. Δεν έχω σχετικές σπουδές βέβαια, και ίσως να είναι αποτυχημένες. Τουλάχιστον θέτουν κάποια θέματα.

Ελπίζω να μην παρεξηγήθηκα βέβαια. Στα «θεωρητικά» αυτά πλαίσια που έθεσα ήταν ενταγμένη και η απορία, γιατί έγραψες για τα συγκεκριμένα βιβλία. Και λέγοντας «να μην ισοπεδώνουμε» δεν εννοούσαν φυσικά εσένα. Απλώς προλάβαινα αυτό που θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος, ότι φράσεις του τύπου «Ποιος είμαι εγώ που θα πω τι αξίζει να λέγεται λογοτεχνία;» οδηγούν στο να αντιμετωπίζουμε όλα τα λογοτεχνικά έργα ως ισάξια.

Όσο για τις κυρίες που σου "επιτίθενται", μάλλον δεν καταλαβαίνουν το εξής απλό: Ότι εδώ γράφεις για τη λογοτεχνία που σου αρέσει, δεν είσαι βιβλιογραφική επιθεώρηση! (Κι όταν λέω «εδώ μέσα μου αρέσει η υπεράσπιση της καλής λογοτεχνίας» εννοώ «μου αρέσει που την υπερασπίζεσαι», όχι «θέλω την να υπερασπίζεσαι».)
 
Post a Comment



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?