Ελληνική λογοτεχνία

Πρόκειται για ένα από τα πιο παράξενα βιβλία που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2006. Εάν το ζητούμενο στη σύγχρονη λογοτεχνία είναι η ποιότητα γραφής τότε είναι το βιβλίο της χρονιάς. Όμως και το ξεκαθαρίζω εξ΄ αρχής ένα βιβλίο δεν είναι μόνο ποιότητα γραφής, λεξιπλασία ή χρήση με άριστο τρόπο της ελληνικής γλώσσας. ’’Ο Βεσάρος’’, δεύτερη δουλειά της Θεσσαλονικιάς ηθοποιού Αφροδίτης Αλ Σάλεχ (ζει μόνιμα στην Αθήνα) από τις εκδόσεις Ωκεανίδα ελάχιστα απασχόλησε τους κριτικούς λογοτεχνίας. Κρίμα γιατί αν έκαναν τον κόπο να διαβάσουν έστω και ένα μικρό μέρος από τις 239 σελίδες του θα διαπίστωναν ότι η Σάλεχ κρύβει μέσα της ένα σπάνιο λογοτεχνικό χάρισμα. Η γραφή της ατμοσφαιρική με ποιητικές επιρροές, παλιομοδίτικη και με χρήση σωστών ελληνικών, είναι σπάνια περίπτωση για τα σύγχρονα βιβλία που βρίθουν μοντερνισμού και νεολογισμών και οι συγγραφείς χωρίς δουλειά και έμφαση στη γλώσσα μοιάζουν υπερ-απλουστευμένοι. Η Σάλεχ είναι ακριβώς το αντίθετο και θαυμάζει ο αναγνώστης ακριβώς αυτή της την ικανότητα. Δυστυχώς αν για το χειρισμό της γλώσσας αβίαστα κάποιος θα βαθμολογούσε το βιβλίο με άριστα το συνολικό αποτέλεσμα είναι άκρως ’’προβληματικό’’. Το θέμα του βιβλίου (το οπισθόφυλλο αποτελεί ουσιαστικά μια εισαγωγή γραμμένη από τη Μαργαρίτα Καραπάνου) είναι ένα παιδί με εκ γενετής ελάττωμα στο πόδι, ο Βεσάρος (όσο και αν έψαξα δεν μπόρεσα να βρω τη ρίζα της λέξης, αν κάποιος ξέρει κάτι παραπάνω θα ήταν ενδιαφέρον να το μαθαίναμε) βρίσκει ως σύντροφο ζωής ένα τύμπανο και πορεύεται σε ένα παράξενο ταξίδι. Ταξίδι αυτογνωσίας, ενηλικίωσης, έρωτα και θανάτου, εξερεύνησης όπου η Αλ Σάλεχ εξαντλεί όλα τα λογοτεχνικά η ιστορικά της ’’δάνεια’’: Καβάφης, αφού η πόλη εκκίνησης είναι Πόλι ανορθόγραφη και φυσικά θυμίζει την Αλεξάνδρεια, διάχυτος παντού ο μύθος του Ιπτάμενου Ολλανδού, αναφορές στο Δάντη. Και το θαλάσσιο ταξίδι του Βεσάρου είναι τόσο εξερευνητικό και μυθολογικό όσο η Οδύσσεια, η Αργοναυτική Εκστρατεία, πέντε γυναίκες που συναντάει στη διαδρομή έχουν τα ονόματα των γυναικών που φύλαγαν τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, αλλά και σύγχρονες εκστρατείες όπως αυτή του Μαγγελάνου τροφοδοτούν την Σάλεχ. Μνήμες αρχέγονες ζωντανεύουν σε μια φανταστική διαδρομή με έντονα ρομαντικά και ποιητικά στοιχεία. Δυστυχώς, τα νοήματα είναι ασαφή, η υπόθεση μοιάζει να ταλαιπωρείται όσο και ο Βεσάρος στις αναζητήσεις του, η ονειρική αφήγηση πλατειάζει επικίνδυνα και σε πολλά σημεία μοιάζει ελάχιστα συγκροτημένη λες και η Σάλεχ προσπάθησε να ενώσει ανεπιτυχώς διάφορα ετερόκλητα μεταξύ τους κομμάτια. Ο ρεαλισμός της Σάλεχ φτάνει κάποια στιγμή εκτός ελέγχου, πολλά δεν κατονομάζονται και ο αναγνώστης, νομίζω, ότι κουράζεται. Το τέλος που είναι ίδιο με την αρχή του βιβλίου σαν συνέχεια ενός αέναου κύκλου ζωής και ταξιδιών θα μπορούσε να είναι ένα άριστο, νοηματικά, εύρημα αλλά ήδη ο αναγνώστης έχει φτάσει ασθμαίνοντας στη σελίδα νούμερο 239. Συνοπτικά και σε μια γλώσσα που η ηθοποιός Αλ Σάλεχ θα καταλάβει άριστα: Της λείπει ένα καλό σενάριο, μια αληθινά καλή ιδέα για να αγγίξει τις πλατιές μάζες των αναγνωστών αλλά κυρίως για να εκτοξευθεί στο ανώτερο επίπεδο της ελληνικής λογοτεχνίας από το οποίο απέχει ελάχιστα. Το συγκεκριμένο συγγραφικό εγχείρημα όμως διασώζεται, επαναλαμβάνω, από την τελειότητα της γραφής, κάτι εξαιρετικά σπάνιο και λόγω ηλικίας της Σάλεχ (μόλις 35 ετών) και λόγω της μικρής λογοτεχνικής εμπειρίας της.