Ελληνική λογοτεχνία

Με τις νέες κυκλοφορίες δεν έχω ακόμη τελειώσει. Δεν έχω αρχίσει καν αφού με περιμένει μια στοίβα με ενδιαφέρουσες εκδόσεις, έφερε τις προάλλες και μια πολύ καλή φίλη και μια εικοσαριά ακόμη δώρο και οι γιορτινές διακοπές θα ’’γεμίσουν’’ με ώρες μελέτης. Σε ένα από τα τελευταία post της χρονιάς αποφάσισα να ασχοληθώ με ένα παλαιότερο βιβλίο το οποίο είχα ξεχάσει να μνημονεύσω.
Ένα βιβλίο που διακονεί ένα είδος που δεν το πολυσυμπαθούν οι έλληνες συγγραφείς. Το μελλοντολογικό μυθιστόρημα ή όπως πιο λαϊκά συνηθίσαμε να το προσδιορίζουμε Μ.Ε.Φ. (Μυθιστόρημα Επιστημονικής Φαντασίας). Στο εξωτερικό το είδος είναι πολύ διαδεδομένο και μερικοί συγγραφείς όπως ο Νόρμαν Σπίνραντ (αγαπημένος μου στο είδος με το μικρό βιβλιαράκι των 100 περίπου σελίδων και τίτλο Τα χρόνια της αρρώστιας να αποτελεί τον προάγγελο του AIDS!) έχουν αποδειχθεί εκτός από εξαιρετικά εμπορικοί και προφητικοί. Με την επιστημονική φαντασία ασχολούνται στην Ευρώπη ή την Αμερική και γυναίκες αλλά στην Ελλάδα και αυτό είναι σπάνιο. Συνεπώς, το τόλμημα της Ελιάνας Χουρμουζιάδου με τη ’’Δεύτερη γυναίκα’’ (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ) αποκτά a priori ξεχωριστή σημασία. Στην Ελλάδα, το είδος γνώρισε μια ξαφνική ακμή πίσω στη δεκαετία του ’80 με τη μεγάλη επιτυχία του ’’Γρασαδόρου’’ του αξέχαστου Ρένου Αποστολίδη αλλά γενικά όσες προσπάθειες γίνονται αντιμετωπίζονται με απαξίωση από τους λογοτεχνικούς κύκλους που θεωρούν την επιστημονική φαντασία ’’παραφιλολογία’’ ή παραλογοτεχνία.Πάμε στο εσωτερικό των, κοντά, 400 σελίδων. Η Χουρμουζιάδο0υ δημιουργεί ένα μελλοντικό σύμπαν και μια ’’Αθήνα’’ (δεν ονομάζεται στο βιβλίο) που απέχει από το σήμερα περίπου εξήντα χρόνια. Ο μέσος όρος ζωής έχει ξεπεράσει πλέον τα 120 χρόνια και στα 60 κάποιος θεωρείται ακόμη νεαρός! Πέραν αυτού, η εποχή είναι ο απόλυτος θρίαμβος της παγκοσμιοποίησης χωρίς καμιάς μορφής κοινωνική πρόνοια, με εξαντλητικά ωράρια εργασίας και με ένα σχεδόν κατεστραμμένο οικολογικό σύστημα. Δεν πρόκειται το ξεδίπλωμα ενός τέτοιου σύμπαντος για πρωτοτυπία αφού μια αχανής πόλη κοντά είκοσι εκατομμυρίων, με τεχνητά πάρκα, γρήγορες συγκοινωνίες και μεταφορικά μέσα, κλειστές ασφαλισμένες κοινότητες κατοικιών είναι ’’κλισέ’’ για τους δημιουργούς του είδους και όλοι ακολουθούν τα χνάρια που ουσιαστικά χάραξε η κινηματογραφική ’’Μητρόπολη’’ (Φριτς Λανγκ, 1926). Η Χουρμουζιάδου πατώντας σ’ αυτά τα μονοπάτια προχωράει ’’δανειζόμενη’’ ακόμη περισσότερα κλισέ του είδους και φτάνει σε μια φρικτή τεχνολογική- επιστημονική εξέλιξη με μεταλλαγμένους (ακόμη και έμβρυα), κλωνοποιήσεις, εμφυτεύματα με μικροτσιπ, νέους ιστούς γενετικά επεξεργασμένους κλπ. Και δημιουργεί μια ιστορία που έχει ως ουσιαστική αφετηρία την εξαφάνιση της Ντιάνας Σεχίδη αφού πυροβόλησε και δολοφόνησε μέσα σε νοσοκομείο ένα γιατρό. Αυτή είναι η πρώτη γυναίκα, η δεύτερη είναι η ψυχίατρος Ναταλία Αρώνη που ουσιαστικά παίζει το ρόλο της αφηγήτριας (μαζί με ένα συνάδελφό της εναλλάσσονται στον αφηγηματικό ρόλο) σε ένα οδοιπορικό για την ανακάλυψη της γεννετικά βελτιωμένης δολοφόνου (στοιχεία επιρροής από το Blade Runner είναι επίσης εμφανή). Η Χουρμουζιάδου δοκιμάζει να καταπιαστεί με ένα βαθύτερο κοινωνικό σχόλιο, όχι μόνο για τις πιθανές συνθήκες της μελλοντικής ζωής αλλά κυρίως για να θίξει τη διαφορά ψυχής και σώματος, τη διαφορά που αιώνες τώρα χωρίζει θρησκεία και επιστήμη. Και κορυφώνει τη δουλειά της στις τελευταίες 70-75 σελίδες σαν αστυνομικό μυθιστόρημα. Το βιβλίο είναι από εκείνα που μπορούν να διχάσουν τον αναγνώστη και να τον αφήσουν με απορίες στο τέλος των 375 σελίδων. Η Χουρμουζιάδου πατάει έξυπνα πάνω στην πεπατημένη των διαφόρων ειδών αλλά στην ουσία δεν προσφέρει τίποτα καινούργιο. Η προσπάθεια της για κοινωνικές προεκτάσεις και σχόλια μάλλον πέφτει στο κενό αφού εξ΄ αρχής οι κλωνοποιημένοι και μεταλλαγμένοι αντιμετωπίζονται περίπου ως μικρονοϊκοί ή ηλίθιοι. Οι λιγότερο εκπαιδευμένοι αναγνώστες θα ενθουσιαστούν πιθανώς με το φινάλε, προσωπικά μου φάνηκε τετριμμένο και προβλέψιμο με την εναλλαγή ρόλων θύτη και θύματος. Συμπερασματικά: Η συγγραφέας δούλεψε πάνω σε μια σειρά από καλές ιδέες (έστω και όχι πρωτότυπες), δημιούργησε ένα θελκτικό αναγνωστικά σύμπαν- αμπαλάζ στο βιβλίο αλλά τελικά το περιεχόμενο ήταν λιγότερο λαμπρό. Αν κάποιος αντιμετωπίσει το βιβλίο σαν ένα ανάγνωσμα με καλή ροή και πλοκή για να περάσει ευχάριστα μερικές ώρες τότε δεν έχει λόγο να μην το αγοράσει. Το ζήτημα είναι ότι μάλλον η ίδια η συγγραφέας προσπάθησε (και δυσκόλεψε) αφάνταστα την προσπάθεια της με συνολικό αντίκτυπο στο αποτέλεσμα.

Βαθμολογία: 6 (με άριστα το 10)