Ελληνική λογοτεχνία

'Η ζωή είναι πολύ σύντομη για τα καλά βιβλία, πρέπει να διαβάζουμε μόνο εξαιρετικά βιβλία''. Τίμπορ Φίσερ (Under the frog)

Sunday, December 03, 2006

 

Η μεθυσμένη γυναίκα

Η Σωτηρία Σταυρακοπούλου είναι μια από τις αποδείξεις για το πόσο λάθος λειτουργούν τα πράγματα στην ελληνική λογοτεχνία. Σήμερα, σχεδόν πενήντα ετών και με καθυστέρηση κοντά μια εικοσιπενταετία βιώνει μια μάλλον αναπάντεχη (για τους κριτικούς) επιτυχία. Και γράφω αναπάντεχη γιατί η πρώτη δουλειά της εκδόθηκε το 1980 αλλά και αυτή όπως και πολλές από τις επόμενες πέρασαν εντελώς απαρατήρητες. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τα κριτικά ήθη και έθιμα εκείνης της εποχής αλλά μάλλον δεν διαφέρουν πολύ από τα σημερινά, αφού πρωτοεμφανιζόμενοι και λοιπά σπάνια λογοτεχνικά…’’πτηνά’’ είναι καταδικασμένοι στην πλειοψηφία τους να καούν στην ’’πυρά’’ της αδιαφορίας. Κυρίως γι’ αυτούς τους λόγους μου κίνησε το ενδιαφέρον και για να είμαι ειλικρινής διάβασα ακόμη και το έργο της που υμνήθηκε από τους κριτικούς μόλις την…ανακάλυψαν (Οι δεξιώσεις, 2001) με σχετική καθυστέρηση. Κατόρθωσα να ανατρέξω τους τελευταίους μήνες σε όλο το έργο της καθηγήτριας της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο. Και θαύμασα την υπομονή, την αντοχή της στον χρόνο και την αδιαφορία. Έστω και αν υποχρεώθηκε κάποια στιγμή σε μια υπερ-δεκάχρονη εκδοτική σιγή.
Διάβασα λοιπόν ’’Τα ζούμπερα’’ (πρώτη της δουλειά το 1980), τη διήγηση του 1992 ’’Η χορδοφάσα και ο κύκλος’’, τις Δεξιώσεις και κατέληξα στο πιο πρόσφατο ’’Η μεθυσμένη γυναίκα’’ που υμνήθηκε από την πλειοψηφία των κριτικών. Τουλάχιστον, τους αναγνωρίζω την πρόθεση να ξορκίζουν λάθη και ενοχές έστω και με μη δόκιμους τρόπους, όπως οι κριτικές υπερθετικού βαθμού. Η Μεθυσμένη γυναίκα(εκδόσεις ΕΣΤΙΑ), τυπικά, είναι ένα μυθιστόρημα καθρέφτης της σύγχρονης αστικής μεγαλούπολης με κεντρικό θέμα τη συμβίωση μιας γυναίκας από την Αλβανία με ένα Έλληνα. Ο Έλληνας δεν εμπιστεύεται τις Ελληνίδες, τις θεωρεί κουτοπόνηρες και αναζητάει γυναίκα που να βολεύει το υποβόσκον αίσθημα κατωτερότητάς του. Ο βιβλιοπώλης πρωταγωνιστής παντρεύεται την οικονομική μετανάστρια συγχωρώντας ή παραβλέποντας τις υπονοούμενες απιστίες της και κυρίως την εξάρτησή της από το ποτό. Αυτή η εξιστόρηση καλύπτει την ’’Ένταξη’’ το πρώτο από τα δύο αφηγηματικά κομμάτια του βιβλίου. Το δεύτερο σκέλος με τίτλο ΄΄Αποκλεισμός’’ ανατρέπει όλα τα κοινωνικά στερεότυπα αφού η απαίδευτη Αλβανίδα από ένα πειθήνιο (πλην όμως υπερδραστήριο) σκεύος ηδονής έχει μετατραπεί σε απόλυτο κυρίαρχο του παιχνιδιού στέλνοντας τον αφελή και ημιμαθή σύζυγό της στη θέση των περιθωριακών οικονομικών προσφύγων! Άνεργο, πεινασμένο, πένητα ενώ η ίδια είναι πλέον απόλυτα ενσωματωμένη στο κοινωνικό πλαίσιο όπως προφανώς επεδίωκε και σχεδίαζε εξ΄ αρχής. Το θέμα μοιάζει πρωτότυπο, οι χαρακτήρες είναι ανατρεπτικοί αφού και οι δύο βασικοί του βιβλίου άλλα δηλώνουν ή άλλως περιγράφονται και άλλοι είναι, ο κοινωνικός σχολιασμός είναι εύστοχος και το βιβλίο αρκετά μικρό (160 σελίδες όλες κι όλες) ώστε να διαβάζεται γρήγορα και εύκολα). Στην ουσία όμως και αν εξαιρέσουμε τον υποδόριο σαρκασμό που πηγάζει, ακόμη και στις πλέον δραματικές στιγμές του βιβλίου, η Σταυρακοπούλου δεν κατορθώνει να ξεπεράσει τις ’’Δεξιώσεις’’. Τολμώ να γράψω ότι δεν κατορθώνει να ξεπεράσει ούτε τη συγγραφική της νεότητα όταν είχε αυθορμητισμό, ενθουσιασμό και δεν χρειαζόταν το ’’κοινωνικό σχόλιο’’ για να επιπλεύσει. Αλλά όπως τονίσθηκε και στον πρόλογο τότε δεν την αντιλήφθηκε κανείς. Και τώρα, ένα τυπικά καλό βιβλίο μετατράπηκε σε αριστούργημα ή κάπως έτσι παρουσιάστηκε. Δεν υπονοώ ότι είναι βιβλίο ανάξιο αγοράς ή ανάγνωσης (κάθε άλλο) αλλά επειδή ούτε τύψεις με κατατρέχουν και έκανα τον κόπο να ασχοληθώ συνολικά με τις δουλειές της (τα δύο πρώτα βιβλία της τα ανακάλυψα σκονισμένα σε υπόγειο παλαιο-βιβλιοπωλείο στη Θεσσαλονίκη προ πολλών μηνών και μου κόστισαν κάτι λιγότερο από 10 ευρώ) θα πρότεινα στους επίδοξους αναγνώστες της Σταυρακοπούλου να ξεκινήσουν από τις Δεξιώσεις και όχι από τη Μεθυσμένη Γυναίκα.

Βαθμολογία: 6,5 (με άριστα το 10)

Comments:
Θα πάρω την μεθυσμένη γυναίκα που μου αρέσει ο τίτλος για μένα, θα πάρω και τις δεξιώσεις, γιατί το λες εσύ, θα πάρω και τρίτο και τέταρτο, γιατί το αξίζει η συγγραφέας με την υπομονή της, όπως λες.
 
@porter
Αν αγοράσεις αγαπητέ μου το βιβλίο που σου αρέσει ο τίτλος και τα άλλα δύο (δύσκολο νομίζω να τα βρεις) για την υπομονή της συγγραφέως τότε είμαστε Ο.Κ. Δεν υποδεικνύω βιβλία, γράφω μόνο για βιβλία...
 
Post a Comment



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?