Ελληνική λογοτεχνία

'Η ζωή είναι πολύ σύντομη για τα καλά βιβλία, πρέπει να διαβάζουμε μόνο εξαιρετικά βιβλία''. Τίμπορ Φίσερ (Under the frog)

Thursday, August 31, 2006

 

Βασικός μέτοχος

O Πέτρος Μάρκαρης θεωρείται και όχι άδικα ο αναβιωτής του σύγχρονου ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος αφού με δικές του δουλειές συνδέθηκε η εμπορική έξαρση του είδους, ύστερα από τρεις δεκαετίες ’’αγρανάπαυσης’’ και αναγνωστικής απαξίωσης στη χώρα μας. Απ΄αυτή την άποψη δουλειές όπως η ’’Αμυνα ζώνης’’ και ’’Ο Τσε αυτοκτόνησε’’ έχουν εξασφαλίσει στο δημιουργό τους μια μόνιμη θέση στο πάνθεον των ευπώλητων συγγραφέων και την κορυφαία όσον αφορά το συγκεκριμένο είδος. Ο Μάρκαρης επιστρέφοντας με τον ’’Βασικό μέτοχο’’ (εκδόσεις Γαβριηλίδης) δημιούργησε μια μάλλον οξύμωρη κατάσταση. Ένα βιβλίο που θα μπορούσε για ένα άλλο συνηθισμένο συγγραφέα να είναι έργο ζωής και σημείο αναφοράς στη διαδρομή του γι’ αυτόν μοιάζει συνηθισμένο και επαναλαμβανόμενο! Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Βασικός μέτοχος δεν διαβάζεται ευχάριστα ή δεν είναι καλό βιβλίο. Κάθε άλλο…Απλά, έμπειρος ων ο Μάρκαρης πατάει σε συγκεκριμένες, δοκιμασμένες και ανθεκτικές ράγες και δεν επιχείρησε να πρωτοτυπήσει. Στην κλασική λογική όλων των σύγχρονων συγγραφέων αστυνομικών μυθιστορημάτων μας επανασυστήνει τον ήρωα του, τον αστυνομικό Κώστα Χαρίτο που απεχθάνεται τη λύση των υποθέσεων με τη χρήση βίας και φυσικά όπως απαιτεί η μοντέρνα λογική του είδους δεν περιορίζεται στην επίλυση ενός μυστηρίου και στη λύση μιας κρίσης που συμβαίνουν σχεδόν παράλληλα αλλά και στις 430 σελίδες του καταθέτει ένα εκτενέστατο πολιτικό-κοινωνικό σχόλιο για την μ.Ο.Α. (μετά Ολυμπιακών Αγώνων) Ελλάδα. Όλα αυτά με επιτυχία, άνεση και ροή του λόγου και της δράσης, πειστική εξέλιξη αλλά και αρκετά κινηματογραφικό αφού τα έργα του Μάρκαρη έχουν εξασφαλισμένο και κοινό στο εξωτερικό αλλά και την τηλεοπτική μεταφορά τους με τη μορφή σίριαλ.
Η υπόθεση κινείται σε δύο άξονες. Την θαλασσοπειρατεία ανοικτά της Σούδας, με την κατάληψη ενός επιβατηγού από μια ομάδα Ελλήνων που πολέμησαν στη Σερβία και αξιώνουν ως αντάλλαγμα να μην δικαστούν ως εγκληματίες πολέμου. Και τη δολοφονία δύο ομοφυλόφιλων (με ένα κατοχικό Γερμανικό Λούγκερ πιστόλι) με ρόλο και θέση στα media και τη διαφήμιση με τον παραονοϊκό δολοφόνο να αξιώνει να σταματήσουν οι διαφημίσεις στον τύπο και την τηλεόραση για να σταματήσει τις δολοφονίες. Η σύγχρονη ελληνική ιστορία περνάει σε fast forward η καλύτερα είναι πανταχού παρούσα με αναφορές στον Εμφύλιο, την δικτατορία αλλά και την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στη Βοσνία με κεντρικά πρόσωπα αστυνομικούς, αντιτρομοκρατική, ηγεμονικούς αμερικανούς και ρώσους πράκτορες, διαπραγματευτές που προσπαθούν να απελευθερώσουν τους ομήρους του πλοίου μεταξύ των οποίων και η κόρη του Χαρίτου, απόφοιτη της Νομικής και ο φίλος της αλλά και ένας παλιός κομμουνιστής και ένας γερασμένος ταγματασφαλίτης. Από την άλλη, ο κόσμος της επικοινωνίας, της τηλεόρασης, της διαφήμισης που με ένα υπέροχα διαστροφικό τρόπο δείχνουν στη ροή του έργου να ταυτίζονται απόλυτα με την πλοιοπειρατεία σε ένα πολύ επιτυχημένο ’’ιστό αράχνης’’ παράπλευρων αλλά πολύ κοντινών, τελικά, κόσμων. Φυσικά, όπως και στο ’’Νυχτερινό δελτίο’’ ο Μάρκαρης έχει πολλά και διόλου ακραία να πει για τον κόσμο της δημοσιογραφίας, της επικοινωνίας και της διαφήμισης (αυτή είναι ο….βασικός μέτοχος) και δια στόματος Χαρίτου καταθέτει την πιο εύστοχη ατάκα και στην τέταρτη περιπέτεια του ήρωα του: ’’Το μέσο είναι το μήνυμα’’.Όλα αυτά δημιουργούν ένα βιβλίο που διαβάζεται σε πολλά επίπεδα γιατί είναι πολυεπίπεδο και διαθέτει συν τοις άλλοις χιούμορ, σαρκασμό, ελάχιστα κενά στη δράση και ένα τέλος εφάμιλλο του ’’κλασικού’’ υποτιμημένου Χαρίτου. Δεν θα καρπωθεί την επιτυχία της σύλληψης του δολοφόνου αλλά θα φροντίσει για την απόλυτη τιμωρία του ’’δολοφόνου του βασικού μετόχου’’. Το ’’σβήσιμο’’ του από τον κόσμο των Μ.Μ.Ε. και την απόλυτη λήθη. Συμπερασματικά, για τον 70χρονο Μάρκαρη που μέχρι πριν από 10-12 χρόνια ήταν γνωστός μόνο σαν θεατρικός συγγραφέας το τέταρτο αστυνομικό μυθιστόρημα μοιάζει περίπου σαν ‘’a day in the office’’, τόσο καλό όσο περιμέναμε. Εστω και αν απέφυγε συστηματικά οποιοδήποτε στοιχείο διαφοροποίησης από τις προηγούμενες δουλειές του.
Βαθμολογία: 7 (με άριστα το 10)
Comments:
Προσυπογράφω. Απλώς, θέλω να επισημάνω πως ο Μάρκαρης ξεκαθαρίζει κάποιους λογαριασμούς με την Ιστορία (ταγματασφαλίτης, σφαγή Καλαβρύτων, βασανισμοί χούντας) με έναν απίστευτα σοβαρό, ελαφρώς θλιμμένο και τελικά τρυφερό τρόπο. Ξεδοντιάζοντας τον αντίπαλο, αλλά όχι σκοτώνοντάς τον.
Οσο για την εξέλιξη της πλοκής με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, άπιαστος! Μού φαινόταν ότι έβλεπα τηλεόραση εκείνες τις στιγμές.
 
To βιβλίο είναι απολαυστικό. Ο βασικός μέτοχος(η διαφήμιση) και από την άλλη η τρομοκρατία παρουσιάζονται μέσω μιας ιστορίας που δεν σε αφήνει να ησυχάσεις αν δεν διαβάσεις λίγο ακόμη...και λίγο ακόμη...και λίγο ακόμη. Κι αν δεν κουραστούν τα μάτια σου, δεν κλείνεις το βιβλίο.
Κρίνοντας και από παλιότερα, ο Μάρκαρης είναι πραγματικά «αναβιωτής του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος». Και όσο πάει γίνεται καλύτερος. Περιμένω από τώρα με αγωνία το επόμενο βήμα του αστυνόμου Χαρίτου.
 
Δεν έχω διαβάσει Μάρκαρη, αλλά με τα πολλά αποφάσισα να ρουφήξω μονοκοπανιά το νέο κοκτέιλ του συγγραφέα, που τόσο έντονα θυμίζει τη μυρωδιά της Μολότοφ! Για να δούμε, για να δούμε…
 
@εαρινή συμφωνία
Δεν γίνεται με άσχημο ή ενοχλητικό τρόπο το ξεκαθάρισμα που λες...
 
@georgia
Στο όσο πάει γίνεται και καλύτερος δεν με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνο. Νομίζω ότι βαδίζει, ξέροντας πλέον πολύ καλά στην πεπατημένη της επιτυχίας και χωρίς τη διάθεση ρίσκου. Αυτό δεν είναι κακό...
 
@barouak
Παρότι δεν μου αρέσει ούτε να υποδεικνύω, ούτε να καθοδηγώ απλή πρόταση να ξεκινήσεις με μια από τις παλαιότερες δουλειές του Μάρκαρη και όχι με τον Βασικό μέτοχο.
 
Κάθε άλλο. Μου αρέσει πολύ ο τρόπος του. Ανθρώπινος, σαν τον ίδιον
 
Διαβάζοντας τον βασικό μέτοχο (όχι ότι δεν πέρασα ευχάριστα) μου ήρθε στο μυαλό αυτό που λένε οι επικριτές της αστυνομικής λογοτεχνίας. Διαβάζεις ένα τα έχεις διαβάσει όλα.
Έτσι νομίζω και για τον Μάρκαρη. Συμφωνώ πάντως και με τον βαθμό σου και με τα σχόλια των περισσοτέρων
 
Ο Μέγας Μάρκαρης (ο πλέον ευπώλητος συγγραφέας μας στο εξωτερικό - και με μεγάλη διαφορά από τους υπολοίπους!) έχει πετύχει πολλά, και απ΄όσα γνωρίζω, τα έχει πετύχει μανατζάροντας ο ίδιος τον εαυτό του (αδιανόητο όσο κι απίστευτο, αλλά και καταπληκτικό).Είναι όνομα στην παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνική σκηνή- τιμή για την χώρα μας- και εκπροσωπεί την Ελλάδα σε διάφορα φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας. Δεν τον έχω διαβάσει (απεχθάνομαι τα ιστορικά μυθιστορήματα και την αστυνομική λογοτεχνία, την οποία τώρα τελευταίως αναγκαστικά αρχίνησα), δεν είναι όμως κακό να έχεις συγκεκριμένο ύφος.Δηλαδή σε κάθε βιβλίο πρέπει να εφευρίσκεις καινούρια τεχνική; είναι εφικτό; είναι και το ζητούμενο; πρέπει συνεχώς ο έρμος ο συγγραφέας να προσπαθεί να αποδείξει κάτι ακόμα; το "βήμα παραπέρα"? δεν ξέρω. Όταν ο Μάρκες τόλμησε να μας σερβίρει ένα τυράκι άνοστο- αλλά τυράκι- διαφορετικό από τα νόστιμα στα οποία μας είχε συνηθίσει, τσινίσαμε...πάντως, Ρίντερ Ντίαρ, σε έχει πιάσει αστυνομικός οίστρος. Ο Γαβριηλίδης έχει βγάλει κι ενός Σερραίου, το "Απαγορεύεται το κυνήγι" που κινείται στα πλαίσια της αστυνομικής λογο. Για πρωτοεμφανιζόμενου, το βιβλίο έχει αρετές.
καλημέρα σε όλους
 
@anonymous
Αγαπητή μου δεν με έχει πιάσει αστυνομικός οίστρος αλλά προσπαθώ να καλύπτω ως αναγνώστης όλο το φάσμα και να μην βάζω όρια ή φράχτες. Το βιβλίο που γράφεις δεν το γνωρίζω αλλά εμπιστευόμενος το κριτήριο σου θα το αναζητήσω.
 
Άρης Μαραγκάκης λέγεται, είναι δικηγόρος, και θα τον ξανακούσουμε στα σίγουρα.
Προτείνω ΑΠΟ ΤΩΡΑ στο παζάρι του βιβλίου το Φεβρουάριο να πάμε όλοι μαζί οι συμμετέχοντες εδώ και να κάνουμε γιουρούσι στα εκλεκτότερα μεζεδάκια της παγκόσμιας λογοτεχνίας!
Δεν είναι εξαιρετική ιδέα;
 
Post a Comment



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?