Thursday, May 31, 2007
10 Q. and A. με τον....Νίκο Βλαντή
Πριν από λίγες μέρες προστέθηκε στο μπλογκ με τη μορφή podcast το απόσπασμα μιας short story του Stephen King. Ήδη, υπάρχουν έτοιμα μερικά ακόμη πολύ ενδιαφέροντα (θέλω να πιστεύω) ολοκληρωμένα ηχητικά θέματα και περιμένουν τη σειρά τους. Ταυτόχρονα υποσχέθηκα, μερικές μικρές αλλαγές-προσθήκες στο blog που θα πλαισιώσουν τα ήδη υπάρχοντα (κριτικές βιβλίων, ειδήσεις, παρουσιάσεις νέων εκδόσεων κλπ.) και τη μόνιμη θεματολογία του ιστολογίου τους 18 μήνες της ύπαρξης του. Το νέο αυτό κομμάτι του blog είναι οι συνεντεύξεις ανθρώπων που σχετίζονται με τη λογοτεχνία (συγγραφείς κυρίως αλλά και εκδότες, κριτικοί κλπ.) που θα ανεβαίνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο ιστολόγιο της ελληνικής λογοτεχνίας. Οι συνεντεύξεις βασίζονται σε ένα ερωτηματολόγιο όχι συγκεκριμένο και μόνιμο αλλά διαφορετικό για τον κάθε ερωτώμενο (διατηρείται μόνο ο σταθερός αριθμός των δέκα ερωτήσεων-απαντήσεων) και ο λόγος περνάει κυρίως (για να μην πω αποκλειστικά) σε συγγραφείς που δεν έχουν blog (όσοι δηλώνουν παρουσία στον ιστολογικό χώρο έχουν φωνή και χώρο έκθεσης των απόψεων τους). Και είναι ευκαιρία με δέκα απλές ερωτήσεις για τη δουλειά τους, να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτούς σε μια ελεύθερη συζήτηση αλλά και να παρουσιαστεί συνολικά το έργο τους (όπου αυτό είναι εφικτό για τεχνικούς λόγους). Ήδη, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έχουν αποδεχθεί την πρόσκληση του blog και έχουν στείλει τις απαντήσεις τους πέντε συγγραφείς και σε άλλους πέντε έχει αποσταλεί το σχετικό ερωτηματολόγιο αφού απάντησαν θετικά στη σχετική... ενόχλησή μου. Φυσικά, είναι σε γνώση τους ότι οι επισκέπτες του μπλογκ έχουν δικαίωμα να σχολιάσουν τα λεγόμενα τους, όπως και δικαίωμα των συγγραφέων είναι εάν και εφόσον το θέλουν να απαντήσουν. Εννοείται ότι τυχόν υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται πάραυτα από τη διαχείριση. Αρχή στις συζητήσεις με τον Νίκο Βλαντή που πέρσι διακρίθηκε και κρίθηκε θετικά για την έκδοση του Writersland, το νησί των συγγραφέων ενώ πρόσφατα ξεκίνησε μια νέα, εντελώς διαφορετική προσπάθεια, τον εκδοτικό οίκο Magic Box. Σχετικά με τα πρώτα βιβλία που κυκλοφόρησαν υπάρχει ένα άκρως κατατοπιστικό ποστ στο ιστολόγιο του Δημήτρη Μαμαλούκα (http://www.mamaloukas.blogspot.com/).
– Αλκιβιάδης Δεσμώτης, Writersland… Απομένει κάτι για να συμπληρωθεί μια τριλογία. Τι να περιμένουμε στο τελευταίο κομμάτι της;
- Κατ’ αρχάς, είναι μακρινό σχέδιο.
Άλλωστε, από τον Αλκιβιάδη Δεσμώτη μέχρι τη Writersland πέρασαν έξι χρόνια. Προς το παρόν, υπάρχει η αρχική ιδέα: το τρίτο μέρος της τριλογίας θα διαδραματίζεται κι αυτό σε μελλοντολογικό πλαίσιο. Θα σκιαγραφείται μια κοινωνία νεοπρωτόγονη, με θέσμιση θρησκευτική. Στην ιστορία θα πρωταγωνιστεί ένας – κατά λάθος – επαναστάτης, φυσικά ονόματι Αλκιβιάδης, ο οποίος θα εφεύρει μια τεχνολογία που θα θέτει σε αμφισβήτηση την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Το βιβλίο το οραματίζομαι σαν ένα μελλοντολογικό Όνομα του Ρόδου.
– Έχει ειπωθεί ότι κάθε συγγραφέας γράφει στην ουσία σε όλη του τη ζωή το «ίδιο βιβλίο». Έχετε αποκρυπτογραφήσει και κωδικοποιήσει τις δικές σας συγγραφικές εμμονές;
- Νομίζω πως είναι δύσκολο – σχεδόν αδύνατο – για έναν συγγραφέα να καταλάβει τι λένε τα βιβλία του για τον ίδιο. Αμφιβάλλω πάντως πως ξαναγράφω διαρκώς το ίδιο βιβλίο. Έχω την αίσθηση πως τα βιβλία μου είναι ζωές που αφήνω ή άφησα πίσω μου.
– Τα τελευταία σας βιβλία έχουν έντονη μελλοντολογική θεματολογία και ειδικές αναφορές στην τεχνολογία ή στο διαδίκτυο. Είναι αποτέλεσμα επιρροών από την επιστημονική φαντασία ή προσωπικών ενδιαφερόντων και προβληματισμού για την «επόμενη μέρα» της εξέλιξης;
- Σημείο εκκίνησης των βιβλίων αποτέλεσε το επιστημονικό και φιλοσοφικό ερώτημα: ποιο είναι το μέλλον της Δύσης; Πώς θα τελειώσει όλο αυτό το μπάχαλο; Κατά δεύτερο λόγο, σαφώς έπαιξαν ρόλο και προσωπικά βιώματα: η καταβύθισή μου στο Ίντερνετ και τα βίντεο γκέιμς, η ενοχή για την έλλειψη ιδεολογίας που χαρακτηρίζει τη γενιά μου και την κληρονόμησα…
Έγραψα βιβλία που φλερτάρουν με το είδος «επιστημονική φαντασία» χωρίς να είμαι φαν του. Δεν είχα π.χ. πρότυπο να γράψω μία μυθιστορηματική δυστοπία όταν έγραψα το Writersland· είχα μεν διαβάσει βιβλία όπως το Θαυμαστός Νέος Κόσμος του Χάξλεϋ, το 1984 του Όργουελ κτλ., αλλά δεν ήταν από τα αγαπημένα μου, ούτε συγγραφική μου εμμονή ή πρόθεση να συνομιλήσω μ’ αυτά. Όσο για τον Μπάρτλεμπυ τον Κομπιουτερά, προέκυψε από τη σαγήνη που μου έχει ασκήσει ο Μπάρτλεμπυ ο Γραφιάς.
– Στο Writersland διαλέξατε ως βασικό κομμάτι της αφήγησης τη χρήση λογοτεχνικών σωσιών. Η σκιαγράφηση των χαρακτήρων έγινε με βάση την προσωπική σας οπτική γωνία σε κάθε ένα λογοτέχνη, αποτελεί προϊόν έρευνας ή απλά και μόνο αποτελούν δημιούργημα της φαντασίας σας με βάση τις δημιουργίες τους; «Αδικήσατε» ενδεχομένως κάποιον με τον χαρακτήρα που διαλέξατε να πάρει;
- Πολύ πιθανόν κάποιος αναγνώστης να εισπράττει ότι αδίκησα κάποιον αγαπημένο του συγγραφέα, ότι τον παρουσίασα π.χ. υποτιμητικά. Πρόθεσή μου ήταν να τους αποδώσω με τρόπο υποκειμενικό. Αφενός είχα διαβάσει βιβλία όλων των συγγραφέων που ζωντάνεψα στο βιβλίο μου, και βιογραφίες αρκετών τους. Αφετέρου είχα αποκομίσει μια υποκειμενική αίσθηση γι’ αυτούς ως δυνάμει χαρακτήρες, την οποία θέλησα να μεταφέρω στο βιβλίο. Πιστεύω ακράδαντα στην υποκειμενικότητα της λογοτεχνίας. Στο επόμενό μου βιβλίο π.χ., που θα εκδοθεί από τον Κέδρο το πρώτο εξάμηνο του 2008, ζωντανεύουν μυθιστορηματικοί χαρακτήρες από γνωστά βιβλία (είναι ένα «παιχνίδι» αντιδιαμετρικό της Writersland). Για να τους αποδώσω, δεν χρησιμοποιώ αποσπάσματα από τα βιβλία στα οποία πρωταγωνιστούν πρωτογενώς, αλλά την υποκειμενική αίσθησή μου γι’ αυτούς. Έχω «αδικήσει» κάποιον ή όχι; Νομίζω πως είναι το γενικότερο ρίσκο της λογοτεχνίας: ο λογοτέχνης οφείλει και εκφέρει άποψη, αλλιώς ας γράψει δοκίμιο με αναφορές.
– Μια ελάχιστα προβεβλημένη δουλειά σας www.tospitimas.gr αποτέλεσε μια μικρή προφητεία για τα reality πριν τον ερχομό τους στην Ελλάδα. Ήταν μια δουλειά όντως μπροστά από την εποχή της ή οι έλληνες αναγνώστες δεν ήταν έτοιμοι να δεχτούν κάτι τέτοιο και τους φαινόταν «ξένο»;
-
Περίεργο που το αναφέρετε… Τελευταία, συζητιέται αρκετά σε στενό μου κύκλο το συγκεκριμένο βιβλίο και η όποια «διαχρονικότητά» του. Έχει γραφτεί σενάριο βασισμένο στο βιβλίο από έναν σκηνοθέτη. Μια εταιρία παραγωγής έχει αναλάβει να το γυρίσει σε ταινία. Εκ των υστέρων, έχω την εντύπωση ότι το βιβλίο ήταν πράγματι κάπως «πρώιμο», αν αναλογιστούμε ότι είχε τίτλο που αναφερόταν απευθείας σε website, σε μια εποχή που το Ίντερνετ δεν ήταν τόσο διαδεδομένο όσο σήμερα, δεν είχαν γίνει ακόμη αντιληπτές οι εμπορικές (βλ. η οικονομία «dot com») και οι επικοινωνιακές (βλ. blogging) του δυνατότητες.
– Για ένα μεγάλο διάστημα ήσαστε διευθυντής του Index, ενός λογοτεχνικού free press περιοδικού. Αποχωρήσατε γιατί δεν βλέπατε μέλλον στην προσπάθεια ή γιατί θέλατε να πάρει άλλη ρότα η διαδρομή σας και να στραφείτε σε άλλες κατευθύνσεις;
- Θέλησα να αφοσιωθώ σε ένα νέο εγχείρημα, τη διεύθυνση ενός εκδοτικού οίκου (Το Μαγικό Κουτί). Βαθμηδόν, άρχισα να εκλαμβάνω ως ασύμβατο το ρόλο διευθυντή λογοτεχνικού περιοδικού και συγγραφέα (σε σχέση με τη δουλειά επιμελητή, μεταφραστή, εκδότη βιβλίων). Αποκόμισα την αίσθηση πως είχα πλέον εκτιμήσει τα όρια που είχε το δυναμικό της ιδέας με την οποία ξεκίνησε το περιοδικό, που αποτελούσε και το κυριότερο κίνητρο για να συνεχίσω. Αποχώρησα αρμονικά, χωρίς να προκαλέσω πρόβλημα στη λειτουργία του.
– Τα βιβλία σας έχουν έντονο «ονειρικό χαρακτήρα». Μοιάζουν ορισμένα κομμάτια τους σαν διήγηση ενός ονείρου ή ενός εφιάλτη. Είναι όντως έτσι, έχετε δει κάτι από όλα αυτά στον ύπνο σας ή είναι αποτέλεσμα μιας γόνιμης φαντασίας;
- Πολύ εύστοχη παρατήρηση. Πράγματι, γράφω βιβλία ξεθάβοντας όνειρα. Η Writersland π.χ. προέκυψε από ένα όνειρο που είδα κατά την παραμονή μου σε νησί, όπου γινόταν μια συνάντηση συγγραφέων.
Ήταν μια στατική εικόνα, μια ελαιογραφία σε καμβά, η χώρα των συγγραφέων όπως φαίνεται από τη θάλασσα. Έγραψα το βιβλίο για να ερμηνεύσω αυτή την εικόνα, να της δώσω κίνηση, ζωή. Το επόμενο βιβλίο μου δε, πηγάζει απευθείας από όνειρο. Περίπου το ένα τρίτο του είναι αφήγηση ονείρου, ενώ το υπόλοιπο είναι μυθιστορηματική εξερεύνηση της συνέχειάς του. Όσο μεγαλώνω εντείνεται η επαφή μου με τον ονειρικό κόσμο. Περίεργο: σαν να επιστρέφω βαθμηδόν στην πρωταρχική μου συνείδηση, στο ανόθευτο ασυνείδητο, εκεί που άρχισαν όλα. Σαν να επανακτώ ανεμπόδιστη πια επαφή με τον ονειρικό κόσμο και τον κόσμο των καθαρών ιστοριών· επαφή που είχα όταν ήμουν παιδί.
– Είναι πιθανό να ζήσουμε και πότε τον «θάνατο του χάρτινου βιβλίου» και την μεταφορά της λογοτεχνίας στο διαδίκτυο όπως ακριβώς περιγράφεται στο Writersland;
- Δεν το βλέπω πιθανό για το προσεχές μέλλον. Έχει παραβλεφθεί απ’ όσους βιάστηκαν να αναγγείλουν το τέλος της τυπογραφίας εξαιτίας των e-books και των ηλεκτρονικών εκδόσεων των εφημερίδων: Τα βιβλία δεν είναι απλά λέξεις. Είναι τυπωμένο χαρτί που αντιστέκεται στη λήθη, ασκούν ακαταμάχητη γοητεία σε βιβλιόφιλους και δυνάμει νέο αναγνωστικό κοινό. Αν και μάλλον δεν γίνεται απολύτως σαφές στον αναγνώστη, στο Writersland, η καταφυγή των λογοτεχνών στο διαδίκτυο δεν οφείλεται μόνο σε απαξίωση του χάρτινου βιβλίου αλλά στην κατάρρευση των υποδομών και των κοινωνικών δομών. Σε έναν μελλοντικό κόσμο με περιορισμένες φυσικές πηγές, που αντιμετωπίζει πρόβλημα υποσιτισμού, ήτοι η παραγωγή τροφής/ ανά κάτοικο δεν επαρκεί, η παραγωγή χαρτοπολτού συνιστά απλώς μια άχρηστη πολυτέλεια. Πόσω μάλλον τη στιγμή που η ανώτερη τάξη έχει τη δυνατότητα της ψηφιακής αναπαράστασης λογοτεχνικών και κινηματογραφικών έργων…
– Το Νησί των συγγραφέων ήταν μια πολιτική, κοινωνική ή πολιτισμική ουτοπία; Ή τίποτε από όλα αυτά; Τι θα μπορούσε να είναι το αντίστοιχό του στο σήμερα, ποια μορφή κοινωνίας;
- Η κοινωνία που περιγράφεται στο βιβλίο, τόσο στο νησί ή αλλιώς νησίδα της πνευματικής ελίτ, όσο και εκτός του νησιού, ήτοι ο κοινωνικός του περίγυρος, αντιστοιχίζεται απευθείας με τη σημερινή δυτική κοινωνία. Αυτός ήταν άλλωστε και ο στόχος: κάποια χαρακτηριστικά της σημερινής κοινωνίας να διογκωθούν, κάποιες σημερινές τάσεις να προβληθούν στο μέλλον, ώστε να προκύψει ένας καθρέπτης του σήμερα, η μυθιστορηματική εικόνα ενός πιθανού μέλλοντος, να εκφραστεί μια ανησυχία καθ’ αυτό πολιτική για το πού πάει το πράγμα, αν δεν αλλάξουν οι σημερινές συνθήκες.
– Μιλήστε μας για τη νέα σας προσπάθεια το Magic Box….
- Το «Μαγικό Κουτί» είναι μια νεοσύστατη εταιρεία με αντικείμενο την έκδοση βιβλίων, που φιλοδοξεί να καθιερωθεί, μέσα από το έργο της, στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού και των κριτικών, ως εκδοτικός οίκος.
Βιβλίο με βιβλίο, θα προσπαθήσουμε να εκφράσουμε μια ιδεολογία. 
Να στοιχειοθετήσουμε τους ακρογωνιαίους λίθους μιας – το δυνατόν – καθολικής θέσης για τη ζωή και τον κόσμο, για τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, τη σχέση του με την Ανατολή, για τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα, και κυρίως για τον σημερινό άνθρωπο απέναντι σε όλα αυτά, με αναντικατάστατο όπλο την ανάγνωση. Τα βιβλία-Μαγικό Κουτί φιλοδοξούμε να χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη αισθητική, θεματολογία, τρόπο γραφής… Βιβλία που θα συνδυάζουν τη ζωντάνια της λογοτεχνίας με τη συστηματικότητα της επιστημονικής έρευνας. Μυθιστορήματα από το παρελθόν, που πιστεύουμε πως πρέπει να ξαναέρθουν στο προσκήνιο. Μυθιστορήματα από το παρόν, που διαισθανόμαστε ότι προδιαγράφουν το μέλλον. Όμως, καλύτερα να μιλήσουν τα ίδια τα βιβλία· όχι εγώ (ήδη κυκλοφορούν τα δύο πρώτα). Επισκεφτείτε, αν θέλετε, το www.themagicbox.gr για να τα δείτε…
– Αλκιβιάδης Δεσμώτης, Writersland… Απομένει κάτι για να συμπληρωθεί μια τριλογία. Τι να περιμένουμε στο τελευταίο κομμάτι της;
- Κατ’ αρχάς, είναι μακρινό σχέδιο.
Άλλωστε, από τον Αλκιβιάδη Δεσμώτη μέχρι τη Writersland πέρασαν έξι χρόνια. Προς το παρόν, υπάρχει η αρχική ιδέα: το τρίτο μέρος της τριλογίας θα διαδραματίζεται κι αυτό σε μελλοντολογικό πλαίσιο. Θα σκιαγραφείται μια κοινωνία νεοπρωτόγονη, με θέσμιση θρησκευτική. Στην ιστορία θα πρωταγωνιστεί ένας – κατά λάθος – επαναστάτης, φυσικά ονόματι Αλκιβιάδης, ο οποίος θα εφεύρει μια τεχνολογία που θα θέτει σε αμφισβήτηση την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Το βιβλίο το οραματίζομαι σαν ένα μελλοντολογικό Όνομα του Ρόδου.– Έχει ειπωθεί ότι κάθε συγγραφέας γράφει στην ουσία σε όλη του τη ζωή το «ίδιο βιβλίο». Έχετε αποκρυπτογραφήσει και κωδικοποιήσει τις δικές σας συγγραφικές εμμονές;
- Νομίζω πως είναι δύσκολο – σχεδόν αδύνατο – για έναν συγγραφέα να καταλάβει τι λένε τα βιβλία του για τον ίδιο. Αμφιβάλλω πάντως πως ξαναγράφω διαρκώς το ίδιο βιβλίο. Έχω την αίσθηση πως τα βιβλία μου είναι ζωές που αφήνω ή άφησα πίσω μου.
– Τα τελευταία σας βιβλία έχουν έντονη μελλοντολογική θεματολογία και ειδικές αναφορές στην τεχνολογία ή στο διαδίκτυο. Είναι αποτέλεσμα επιρροών από την επιστημονική φαντασία ή προσωπικών ενδιαφερόντων και προβληματισμού για την «επόμενη μέρα» της εξέλιξης;
- Σημείο εκκίνησης των βιβλίων αποτέλεσε το επιστημονικό και φιλοσοφικό ερώτημα: ποιο είναι το μέλλον της Δύσης; Πώς θα τελειώσει όλο αυτό το μπάχαλο; Κατά δεύτερο λόγο, σαφώς έπαιξαν ρόλο και προσωπικά βιώματα: η καταβύθισή μου στο Ίντερνετ και τα βίντεο γκέιμς, η ενοχή για την έλλειψη ιδεολογίας που χαρακτηρίζει τη γενιά μου και την κληρονόμησα…
Έγραψα βιβλία που φλερτάρουν με το είδος «επιστημονική φαντασία» χωρίς να είμαι φαν του. Δεν είχα π.χ. πρότυπο να γράψω μία μυθιστορηματική δυστοπία όταν έγραψα το Writersland· είχα μεν διαβάσει βιβλία όπως το Θαυμαστός Νέος Κόσμος του Χάξλεϋ, το 1984 του Όργουελ κτλ., αλλά δεν ήταν από τα αγαπημένα μου, ούτε συγγραφική μου εμμονή ή πρόθεση να συνομιλήσω μ’ αυτά. Όσο για τον Μπάρτλεμπυ τον Κομπιουτερά, προέκυψε από τη σαγήνη που μου έχει ασκήσει ο Μπάρτλεμπυ ο Γραφιάς.– Στο Writersland διαλέξατε ως βασικό κομμάτι της αφήγησης τη χρήση λογοτεχνικών σωσιών. Η σκιαγράφηση των χαρακτήρων έγινε με βάση την προσωπική σας οπτική γωνία σε κάθε ένα λογοτέχνη, αποτελεί προϊόν έρευνας ή απλά και μόνο αποτελούν δημιούργημα της φαντασίας σας με βάση τις δημιουργίες τους; «Αδικήσατε» ενδεχομένως κάποιον με τον χαρακτήρα που διαλέξατε να πάρει;
- Πολύ πιθανόν κάποιος αναγνώστης να εισπράττει ότι αδίκησα κάποιον αγαπημένο του συγγραφέα, ότι τον παρουσίασα π.χ. υποτιμητικά. Πρόθεσή μου ήταν να τους αποδώσω με τρόπο υποκειμενικό. Αφενός είχα διαβάσει βιβλία όλων των συγγραφέων που ζωντάνεψα στο βιβλίο μου, και βιογραφίες αρκετών τους. Αφετέρου είχα αποκομίσει μια υποκειμενική αίσθηση γι’ αυτούς ως δυνάμει χαρακτήρες, την οποία θέλησα να μεταφέρω στο βιβλίο. Πιστεύω ακράδαντα στην υποκειμενικότητα της λογοτεχνίας. Στο επόμενό μου βιβλίο π.χ., που θα εκδοθεί από τον Κέδρο το πρώτο εξάμηνο του 2008, ζωντανεύουν μυθιστορηματικοί χαρακτήρες από γνωστά βιβλία (είναι ένα «παιχνίδι» αντιδιαμετρικό της Writersland). Για να τους αποδώσω, δεν χρησιμοποιώ αποσπάσματα από τα βιβλία στα οποία πρωταγωνιστούν πρωτογενώς, αλλά την υποκειμενική αίσθησή μου γι’ αυτούς. Έχω «αδικήσει» κάποιον ή όχι; Νομίζω πως είναι το γενικότερο ρίσκο της λογοτεχνίας: ο λογοτέχνης οφείλει και εκφέρει άποψη, αλλιώς ας γράψει δοκίμιο με αναφορές.
– Μια ελάχιστα προβεβλημένη δουλειά σας www.tospitimas.gr αποτέλεσε μια μικρή προφητεία για τα reality πριν τον ερχομό τους στην Ελλάδα. Ήταν μια δουλειά όντως μπροστά από την εποχή της ή οι έλληνες αναγνώστες δεν ήταν έτοιμοι να δεχτούν κάτι τέτοιο και τους φαινόταν «ξένο»;
-
Περίεργο που το αναφέρετε… Τελευταία, συζητιέται αρκετά σε στενό μου κύκλο το συγκεκριμένο βιβλίο και η όποια «διαχρονικότητά» του. Έχει γραφτεί σενάριο βασισμένο στο βιβλίο από έναν σκηνοθέτη. Μια εταιρία παραγωγής έχει αναλάβει να το γυρίσει σε ταινία. Εκ των υστέρων, έχω την εντύπωση ότι το βιβλίο ήταν πράγματι κάπως «πρώιμο», αν αναλογιστούμε ότι είχε τίτλο που αναφερόταν απευθείας σε website, σε μια εποχή που το Ίντερνετ δεν ήταν τόσο διαδεδομένο όσο σήμερα, δεν είχαν γίνει ακόμη αντιληπτές οι εμπορικές (βλ. η οικονομία «dot com») και οι επικοινωνιακές (βλ. blogging) του δυνατότητες.– Για ένα μεγάλο διάστημα ήσαστε διευθυντής του Index, ενός λογοτεχνικού free press περιοδικού. Αποχωρήσατε γιατί δεν βλέπατε μέλλον στην προσπάθεια ή γιατί θέλατε να πάρει άλλη ρότα η διαδρομή σας και να στραφείτε σε άλλες κατευθύνσεις;
- Θέλησα να αφοσιωθώ σε ένα νέο εγχείρημα, τη διεύθυνση ενός εκδοτικού οίκου (Το Μαγικό Κουτί). Βαθμηδόν, άρχισα να εκλαμβάνω ως ασύμβατο το ρόλο διευθυντή λογοτεχνικού περιοδικού και συγγραφέα (σε σχέση με τη δουλειά επιμελητή, μεταφραστή, εκδότη βιβλίων). Αποκόμισα την αίσθηση πως είχα πλέον εκτιμήσει τα όρια που είχε το δυναμικό της ιδέας με την οποία ξεκίνησε το περιοδικό, που αποτελούσε και το κυριότερο κίνητρο για να συνεχίσω. Αποχώρησα αρμονικά, χωρίς να προκαλέσω πρόβλημα στη λειτουργία του.
– Τα βιβλία σας έχουν έντονο «ονειρικό χαρακτήρα». Μοιάζουν ορισμένα κομμάτια τους σαν διήγηση ενός ονείρου ή ενός εφιάλτη. Είναι όντως έτσι, έχετε δει κάτι από όλα αυτά στον ύπνο σας ή είναι αποτέλεσμα μιας γόνιμης φαντασίας;
- Πολύ εύστοχη παρατήρηση. Πράγματι, γράφω βιβλία ξεθάβοντας όνειρα. Η Writersland π.χ. προέκυψε από ένα όνειρο που είδα κατά την παραμονή μου σε νησί, όπου γινόταν μια συνάντηση συγγραφέων.
Ήταν μια στατική εικόνα, μια ελαιογραφία σε καμβά, η χώρα των συγγραφέων όπως φαίνεται από τη θάλασσα. Έγραψα το βιβλίο για να ερμηνεύσω αυτή την εικόνα, να της δώσω κίνηση, ζωή. Το επόμενο βιβλίο μου δε, πηγάζει απευθείας από όνειρο. Περίπου το ένα τρίτο του είναι αφήγηση ονείρου, ενώ το υπόλοιπο είναι μυθιστορηματική εξερεύνηση της συνέχειάς του. Όσο μεγαλώνω εντείνεται η επαφή μου με τον ονειρικό κόσμο. Περίεργο: σαν να επιστρέφω βαθμηδόν στην πρωταρχική μου συνείδηση, στο ανόθευτο ασυνείδητο, εκεί που άρχισαν όλα. Σαν να επανακτώ ανεμπόδιστη πια επαφή με τον ονειρικό κόσμο και τον κόσμο των καθαρών ιστοριών· επαφή που είχα όταν ήμουν παιδί.– Είναι πιθανό να ζήσουμε και πότε τον «θάνατο του χάρτινου βιβλίου» και την μεταφορά της λογοτεχνίας στο διαδίκτυο όπως ακριβώς περιγράφεται στο Writersland;
- Δεν το βλέπω πιθανό για το προσεχές μέλλον. Έχει παραβλεφθεί απ’ όσους βιάστηκαν να αναγγείλουν το τέλος της τυπογραφίας εξαιτίας των e-books και των ηλεκτρονικών εκδόσεων των εφημερίδων: Τα βιβλία δεν είναι απλά λέξεις. Είναι τυπωμένο χαρτί που αντιστέκεται στη λήθη, ασκούν ακαταμάχητη γοητεία σε βιβλιόφιλους και δυνάμει νέο αναγνωστικό κοινό. Αν και μάλλον δεν γίνεται απολύτως σαφές στον αναγνώστη, στο Writersland, η καταφυγή των λογοτεχνών στο διαδίκτυο δεν οφείλεται μόνο σε απαξίωση του χάρτινου βιβλίου αλλά στην κατάρρευση των υποδομών και των κοινωνικών δομών. Σε έναν μελλοντικό κόσμο με περιορισμένες φυσικές πηγές, που αντιμετωπίζει πρόβλημα υποσιτισμού, ήτοι η παραγωγή τροφής/ ανά κάτοικο δεν επαρκεί, η παραγωγή χαρτοπολτού συνιστά απλώς μια άχρηστη πολυτέλεια. Πόσω μάλλον τη στιγμή που η ανώτερη τάξη έχει τη δυνατότητα της ψηφιακής αναπαράστασης λογοτεχνικών και κινηματογραφικών έργων…
– Το Νησί των συγγραφέων ήταν μια πολιτική, κοινωνική ή πολιτισμική ουτοπία; Ή τίποτε από όλα αυτά; Τι θα μπορούσε να είναι το αντίστοιχό του στο σήμερα, ποια μορφή κοινωνίας;
- Η κοινωνία που περιγράφεται στο βιβλίο, τόσο στο νησί ή αλλιώς νησίδα της πνευματικής ελίτ, όσο και εκτός του νησιού, ήτοι ο κοινωνικός του περίγυρος, αντιστοιχίζεται απευθείας με τη σημερινή δυτική κοινωνία. Αυτός ήταν άλλωστε και ο στόχος: κάποια χαρακτηριστικά της σημερινής κοινωνίας να διογκωθούν, κάποιες σημερινές τάσεις να προβληθούν στο μέλλον, ώστε να προκύψει ένας καθρέπτης του σήμερα, η μυθιστορηματική εικόνα ενός πιθανού μέλλοντος, να εκφραστεί μια ανησυχία καθ’ αυτό πολιτική για το πού πάει το πράγμα, αν δεν αλλάξουν οι σημερινές συνθήκες.
– Μιλήστε μας για τη νέα σας προσπάθεια το Magic Box….
- Το «Μαγικό Κουτί» είναι μια νεοσύστατη εταιρεία με αντικείμενο την έκδοση βιβλίων, που φιλοδοξεί να καθιερωθεί, μέσα από το έργο της, στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού και των κριτικών, ως εκδοτικός οίκος.
Βιβλίο με βιβλίο, θα προσπαθήσουμε να εκφράσουμε μια ιδεολογία. 
Να στοιχειοθετήσουμε τους ακρογωνιαίους λίθους μιας – το δυνατόν – καθολικής θέσης για τη ζωή και τον κόσμο, για τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, τη σχέση του με την Ανατολή, για τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα, και κυρίως για τον σημερινό άνθρωπο απέναντι σε όλα αυτά, με αναντικατάστατο όπλο την ανάγνωση. Τα βιβλία-Μαγικό Κουτί φιλοδοξούμε να χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη αισθητική, θεματολογία, τρόπο γραφής… Βιβλία που θα συνδυάζουν τη ζωντάνια της λογοτεχνίας με τη συστηματικότητα της επιστημονικής έρευνας. Μυθιστορήματα από το παρελθόν, που πιστεύουμε πως πρέπει να ξαναέρθουν στο προσκήνιο. Μυθιστορήματα από το παρόν, που διαισθανόμαστε ότι προδιαγράφουν το μέλλον. Όμως, καλύτερα να μιλήσουν τα ίδια τα βιβλία· όχι εγώ (ήδη κυκλοφορούν τα δύο πρώτα). Επισκεφτείτε, αν θέλετε, το www.themagicbox.gr για να τα δείτε… 
Monday, May 28, 2007
Εκαψε βιβλία ως ύστατη διαμαρτυρία!
H είδηση μοιάζει απίστευτη αλλά είναι αληθινή και την δημοσιοποίησε λίγο μετά τα μεσάνυχτα το Assosiated Press. Ένας βιβλιοπώλης στο Κάνσας Σίτι των ΗΠΑ έκαψε χθες χιλιάδες βιβλία σε ένδειξη διαμαρτυρίας! Ο Τομ Γουέιν είχε εδώ και μια δεκαετία ένα κατάστημα με μεταχειρισμένα βιβλία με τον τίτλο Prospero's Books. Στη συλλογή του υπήρχαν κλασικά και σύγχρονα μπεστ σέλερ αλλά και σπάνιοι τίτλοι όπως ένα ντοκουμέντο από την 4η Παναμερικανική Διάσκεψη του Μπουένος Αϊρες που χρονολογείται από το 1910. Όταν θέλησε να ’’αδειάσει’’ τις αποθήκες του ανακάλυψε ότι δεν μπορούσε όχι απλά να πουλήσει κάποια βιβλία αλλά δεν τα δέχονταν ούτε καν σαν δωρεά βιβλιοθήκες με τη δικαιολογία ότι είναι γεμάτες. Και σε ένδειξη διαμαρτυρίας για μια κοινωνία που δεν υποστηρίζει την έντυπη λογοτεχνία την Κυριακή άρχισε δημόσια να καίει βιβλία! ’’Αυτή είναι μια επικήδεια πυρά για τα Αμερικάνικα πιστεύω’’, είπε στους θεατές που συγκεντρώθηκαν έξω από το βιβλιοπωλείο του όταν άρχισε να πετάει στη φωτιά βιβλία.
’Εκαιγε βιβλία για περίπου πενήντα λεπτά πριν εμφανιστεί η πυροσβεστική και σβήσει τη φωτιά με τη δικαιολογία ότι δεν είχε πάρει τη σχετική άδεια! Ο Γουέιν ανακοίνωσε ότι θα πάρει άδεια και θα συνεχίσει μέχρι να κάψει περίπου 20.000 βιβλία. Ο Γουέιν, επίσης δήλωσε ότι τα τελευταία χρόνια η πελατεία του μειώνεται σταδιακά λόγω της τηλεόρασης και του διαδικτύου και επικαλέσθηκε τις σχετικές έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες που αναφέρουν ότι από το 2002 και μετά λιγότεροι από τους μισούς ενήλικες της χώρας διαβάζουν για ευχαρίστηση, ποσοστό που πριν από μια εικοσαετία ήταν στα επίπεδα του 57%! Αν δηλαδή ζούσε στην Ελλάδα και έβλεπε το θλιβερό 8-9% που ανακοίνωσε το Ε.ΚΕ.ΒΙ. για τη χώρα μας θα είχε πέσει και ο ίδιος στην πυρά για να καεί μαζί με τα βιβλία του. Η κίνηση απόγνωσης του βιβλιοπώλη ευαισθητοποίησε ορισμένους βιβλιόφιλους που έσπευσαν να αγοράσουν την ύστατη στιγμή βιβλία αλλά τελικά την καταστροφή δεν τη γλίτωσαν τα περισσότερα…
Δεν τολμώ καν να σχολιάσω την είδηση αφού όπως φαίνεται έχει ξεκινήσει παντού στον πλανήτη πνευματικός-λογοτεχνικός μεσαίωνας. Δεν βάζω…ιδέες αλλά μεταξύ σοβαρού και αστείου θα πρότεινα ως κίνηση αφύπνισης της κοινής γνώμης (θα δουν φωτιά και θα τρέξουν και τα κανάλια) την συμβολική καύση ενός βιβλίου στο σύνταγμα από κάθε ένα εκδότη ή βιβλιοπώλη. Διότι αν συμβαίνουν αυτά σε μια χώρα που διαβάζει το 50% του ενήλικου πληθυσμού τότε η δική μας κατάσταση είναι περίπου….δραματική και δεν το έχουμε πάρει είδηση ακόμη αποχαυνωμένοι στον καναπέ απέναντι από τις plasma συσκευές και τις ασώματες κεφαλές των τηλε-αστέρων μας.
’Εκαιγε βιβλία για περίπου πενήντα λεπτά πριν εμφανιστεί η πυροσβεστική και σβήσει τη φωτιά με τη δικαιολογία ότι δεν είχε πάρει τη σχετική άδεια! Ο Γουέιν ανακοίνωσε ότι θα πάρει άδεια και θα συνεχίσει μέχρι να κάψει περίπου 20.000 βιβλία. Ο Γουέιν, επίσης δήλωσε ότι τα τελευταία χρόνια η πελατεία του μειώνεται σταδιακά λόγω της τηλεόρασης και του διαδικτύου και επικαλέσθηκε τις σχετικές έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες που αναφέρουν ότι από το 2002 και μετά λιγότεροι από τους μισούς ενήλικες της χώρας διαβάζουν για ευχαρίστηση, ποσοστό που πριν από μια εικοσαετία ήταν στα επίπεδα του 57%! Αν δηλαδή ζούσε στην Ελλάδα και έβλεπε το θλιβερό 8-9% που ανακοίνωσε το Ε.ΚΕ.ΒΙ. για τη χώρα μας θα είχε πέσει και ο ίδιος στην πυρά για να καεί μαζί με τα βιβλία του. Η κίνηση απόγνωσης του βιβλιοπώλη ευαισθητοποίησε ορισμένους βιβλιόφιλους που έσπευσαν να αγοράσουν την ύστατη στιγμή βιβλία αλλά τελικά την καταστροφή δεν τη γλίτωσαν τα περισσότερα…
Δεν τολμώ καν να σχολιάσω την είδηση αφού όπως φαίνεται έχει ξεκινήσει παντού στον πλανήτη πνευματικός-λογοτεχνικός μεσαίωνας. Δεν βάζω…ιδέες αλλά μεταξύ σοβαρού και αστείου θα πρότεινα ως κίνηση αφύπνισης της κοινής γνώμης (θα δουν φωτιά και θα τρέξουν και τα κανάλια) την συμβολική καύση ενός βιβλίου στο σύνταγμα από κάθε ένα εκδότη ή βιβλιοπώλη. Διότι αν συμβαίνουν αυτά σε μια χώρα που διαβάζει το 50% του ενήλικου πληθυσμού τότε η δική μας κατάσταση είναι περίπου….δραματική και δεν το έχουμε πάρει είδηση ακόμη αποχαυνωμένοι στον καναπέ απέναντι από τις plasma συσκευές και τις ασώματες κεφαλές των τηλε-αστέρων μας.
Ξεφ(τ)υλλίζοντας...part 92
Προφανώς τα blues της Μυκόνου η νέα δουλειά της Παυλίνας Νάσιουτζικ δεν…περπατάει στην αγορά και μπήκε το βαρύ πυροβολικό στο παιχνίδι. Στο Κυριακάτικο Θέμα υπήρχαν δύο σελίδες όπου η συγγραφέας συμβαδίζοντας πλέον με τη λογική ότι ’’οι αληθινές ιστορίες πουλάνε’’ επιβεβαιώνει αυτό που γράφει στο οπισθόφυλλο! Φυσικά, η εφημερίδα χωρίς να ενδιαφέρεται για τη λογοτεχνική ουσία του θέματος παίρνει τα πιο…σκανδαλιστικά κομμάτια του βιβλίου, τις καλύτερες σεξουαλικές αναφορές και τις αναδημοσιεύει στέλνοντας ως πρόβατα το ανυποψίαστο κοινό του, ειδικευμένο στο….life style, στα βιβλιοπωλεία. Η συγγραφέας σεμνά και ταπεινά αρκείται να δηλώσει ότι το βιβλίο ενόχλησε πολλούς και κατηγορεί τους…κριτικούς που το πολέμησαν και ότι περίπου το έκαναν γιατί θίγει επώνυμους! Εντάξει, οι κριτικοί αδίκησαν το μεγαλύτερο λογοτεχνικό αριστούργημα της χρονιάς αφιερώνοντας του αρνητικά μεν σχόλια επιπέδου δύο σελίδων τη φορά!!! Πάει θα τρελαθούμε εντελώς… Επίσης, αφήνει με την τακτική του…no comment, ούτε διαψεύδω, ούτε επιβεβαιώνω να αιωρείται στην ατμόσφαιρα η φήμη ότι έχει δεχτεί και μηνύσεις από επώνυμους που είδαν τη…ζωή τους να ξεδιπλώνεται στις σελίδες του βιβλίου. Και το επόμενο βήμα, είπαμε, Αράχοβα hard rock.
Στην ίδια εφημερίδα και ευτυχώς σε άλλο χώρο (στο ένθετο για τις τέχνες) υπάρχει μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Αλέξη Σταμάτη που αποποιείται την ταμπέλα του κοσμοπολίτη. Υποστηρίζει ότι αυτή πηγάζει από μια μανία κατηγοριοποίησης. Θα έλεγα ότι ο Αλέξης ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία με την έννοια του ’’πολίτη του κόσμου’’ και όχι με την αρνητική έννοια της λέξης που σήμερα μπερδεύεται με αυτή του κοσμικού. Αλλά αυτό είναι κάτι που ο ίδιος το ξέρει και το ερμηνεύει καλύτερα.
- Έριξα από περιέργεια και μια ματιά στο ανανεωμένο φύλλο του Ελεύθερου Τύπου αφού είχαν αφήσει στο ιστολόγιο μηνύματα ότι η παρουσία του Κ. Κατσουλάρη στην εφημερίδα θα δώσει βάρος και χώρο στα θέματα του βιβλίου. Αληθές…Υπάρχουν έξι-επτά σελίδες αφιερωμένες στο βιβλίο με κριτικές, νέες κυκλοφορίες και άλλα ενδιαφέροντα. Μάθαμε, ότι ο frontman των Active Member ετοιμάζει βιβλίο με τις εμπειρίες του από ταξίδια σε όλη την Ελλάδα με μια μοτοσυκλέτα υπό τον τίτλο ’’Ονειρολόγια μοτοσικλέτας’’, Ακούγεται ενδιαφέρον αλλά θυμίζει έντονα τα Τσεγκεβαρικά ημερολόγια. Υπήρχε και ένα ενδιαφέρον άρθρο του Τ. Καμπύλη για την διαχρονική σημασία της αυτοκτονίας. Καλό αλλά με μια πολύ σημαντική παράλειψη. Δεν υπάρχει ούτε μια λέξη για τον ’’θεωρητικό της αυτοκτονίας’’ που ήταν και έλληνας. Αναφέρομαι στον Τζέισον Ξενάκη που αναγνωρίζεται από όλες τις φιλοσοφικές σχολές και τάσεις ως ο φιλόσοφος της αυτοκτονίας. Και στα προτεινόμενα επί του θέματος βιβλία δεν υπάρχει ούτε ένα από τα (λιγοστά) που πρόλαβε να εκδώσει πριν αυτοκτονήσει.
- Η Βαβέλ είναι ένα περιοδικό κόμιξ (και όχι μόνο). Την παρακολουθώ τα τελευταία είκοσι χρόνια αφού πέραν των κόμιξ τα άρθρα, τα σχόλια και οι παρεμβάσεις της είναι εξαιρετικές και με άποψη αληθινή, τεκμηριωμένη και όχι ’’δήθεν’’. Μια διαφορετική φωνή. Εδώ και μερικά χρόνια στους συνεργάτες της έχει προστεθεί και ο Κωστάκης Ανάν. Μέχρι πριν λίγο καιρό ούτε οι συντελεστές της έκδοσης του περιοδικού δεν τον γνώριζαν αφού τα χειρόγραφά του έφταναν σε ανώνυμους φακέλους. Λέγεται, ότι κάποτε άφησε το φάκελο και σε ένα κοντινό σκουπιδοτενεκέ σαν…προκήρυξη της 17ης Νοέμβρη και τους τηλεφώνησε που θα τον βρουν. Τα κείμενα του αιρετικά, δηκτικά και με μια πολύ προσωπική αίσθηση του χιούμορ για τη νεοελληνική πραγματικότητα συγκεντρώθηκαν σε ένα τόμο από τις εκδόσεις Βαβέλ με τον τίτλο ’’…και ύστερα ήρθες και μ’ έλυσες’’ (την έκδοση πληροφορήθηκα από μια αναφορά της χθεσινής ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ). Επειδή τα έχω διαβάσει μέχρι ενός συνιστώ την…περίπτωσή του σε όποιον ενδιαφέρεται για μια εναλλακτική ματιά της καθημερινότητας που ορισμένες φορές αγγίζει και το σουρεάλ. Κείμενα καταδικασμένα να προκαλέσουν και να συζητηθούν για την πρωτοτυπία τους και το αυστηρά προσωπικό στιλ.
- Άλλη μια συγγραφέας ’’μπλογκάρει’’. Παραπλεύρως θα βρείτε τη διεύθυνση του blog της Λένας Μαντά που μετά την εμπορική επιτυχία του βιβλίου της ’’Θεανώ, η λύκαινα της πόλης’’ (αν οι πληροφορίες και τα στοιχεία που γνωρίζω είναι σωστά ξεπέρασε ήδη τις 30.000 αντίτυπα και συνεχίζει) επιστρέφει με καινούργια δουλειά και με ιστολόγιο. Σύντομα, για όλους τους έλληνες συγγραφείς τα μάλλον πολυέξοδα site θα αντικατασταθούν από ιστολόγια.
Στην ίδια εφημερίδα και ευτυχώς σε άλλο χώρο (στο ένθετο για τις τέχνες) υπάρχει μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Αλέξη Σταμάτη που αποποιείται την ταμπέλα του κοσμοπολίτη. Υποστηρίζει ότι αυτή πηγάζει από μια μανία κατηγοριοποίησης. Θα έλεγα ότι ο Αλέξης ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία με την έννοια του ’’πολίτη του κόσμου’’ και όχι με την αρνητική έννοια της λέξης που σήμερα μπερδεύεται με αυτή του κοσμικού. Αλλά αυτό είναι κάτι που ο ίδιος το ξέρει και το ερμηνεύει καλύτερα.
- Έριξα από περιέργεια και μια ματιά στο ανανεωμένο φύλλο του Ελεύθερου Τύπου αφού είχαν αφήσει στο ιστολόγιο μηνύματα ότι η παρουσία του Κ. Κατσουλάρη στην εφημερίδα θα δώσει βάρος και χώρο στα θέματα του βιβλίου. Αληθές…Υπάρχουν έξι-επτά σελίδες αφιερωμένες στο βιβλίο με κριτικές, νέες κυκλοφορίες και άλλα ενδιαφέροντα. Μάθαμε, ότι ο frontman των Active Member ετοιμάζει βιβλίο με τις εμπειρίες του από ταξίδια σε όλη την Ελλάδα με μια μοτοσυκλέτα υπό τον τίτλο ’’Ονειρολόγια μοτοσικλέτας’’, Ακούγεται ενδιαφέρον αλλά θυμίζει έντονα τα Τσεγκεβαρικά ημερολόγια. Υπήρχε και ένα ενδιαφέρον άρθρο του Τ. Καμπύλη για την διαχρονική σημασία της αυτοκτονίας. Καλό αλλά με μια πολύ σημαντική παράλειψη. Δεν υπάρχει ούτε μια λέξη για τον ’’θεωρητικό της αυτοκτονίας’’ που ήταν και έλληνας. Αναφέρομαι στον Τζέισον Ξενάκη που αναγνωρίζεται από όλες τις φιλοσοφικές σχολές και τάσεις ως ο φιλόσοφος της αυτοκτονίας. Και στα προτεινόμενα επί του θέματος βιβλία δεν υπάρχει ούτε ένα από τα (λιγοστά) που πρόλαβε να εκδώσει πριν αυτοκτονήσει.
- Η Βαβέλ είναι ένα περιοδικό κόμιξ (και όχι μόνο). Την παρακολουθώ τα τελευταία είκοσι χρόνια αφού πέραν των κόμιξ τα άρθρα, τα σχόλια και οι παρεμβάσεις της είναι εξαιρετικές και με άποψη αληθινή, τεκμηριωμένη και όχι ’’δήθεν’’. Μια διαφορετική φωνή. Εδώ και μερικά χρόνια στους συνεργάτες της έχει προστεθεί και ο Κωστάκης Ανάν. Μέχρι πριν λίγο καιρό ούτε οι συντελεστές της έκδοσης του περιοδικού δεν τον γνώριζαν αφού τα χειρόγραφά του έφταναν σε ανώνυμους φακέλους. Λέγεται, ότι κάποτε άφησε το φάκελο και σε ένα κοντινό σκουπιδοτενεκέ σαν…προκήρυξη της 17ης Νοέμβρη και τους τηλεφώνησε που θα τον βρουν. Τα κείμενα του αιρετικά, δηκτικά και με μια πολύ προσωπική αίσθηση του χιούμορ για τη νεοελληνική πραγματικότητα συγκεντρώθηκαν σε ένα τόμο από τις εκδόσεις Βαβέλ με τον τίτλο ’’…και ύστερα ήρθες και μ’ έλυσες’’ (την έκδοση πληροφορήθηκα από μια αναφορά της χθεσινής ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ). Επειδή τα έχω διαβάσει μέχρι ενός συνιστώ την…περίπτωσή του σε όποιον ενδιαφέρεται για μια εναλλακτική ματιά της καθημερινότητας που ορισμένες φορές αγγίζει και το σουρεάλ. Κείμενα καταδικασμένα να προκαλέσουν και να συζητηθούν για την πρωτοτυπία τους και το αυστηρά προσωπικό στιλ.
- Άλλη μια συγγραφέας ’’μπλογκάρει’’. Παραπλεύρως θα βρείτε τη διεύθυνση του blog της Λένας Μαντά που μετά την εμπορική επιτυχία του βιβλίου της ’’Θεανώ, η λύκαινα της πόλης’’ (αν οι πληροφορίες και τα στοιχεία που γνωρίζω είναι σωστά ξεπέρασε ήδη τις 30.000 αντίτυπα και συνεχίζει) επιστρέφει με καινούργια δουλειά και με ιστολόγιο. Σύντομα, για όλους τους έλληνες συγγραφείς τα μάλλον πολυέξοδα site θα αντικατασταθούν από ιστολόγια.
Sunday, May 27, 2007
O Stephen King διαβάζει...Stephen King
Πριν από μερικές εβδομάδες μια συγγραφέας με την οποία ανταλλάζουμε μέιλ μου έγραψε αναφερόμενη στο blog ότι ‘’μπορεί να μην το έχεις αντιληφθεί αλλά μετά από τόσους μήνες έχεις δημιουργήσει ένα εξαιρετικό αρχείο πληροφοριών. 'Οταν χρειάζομαι κάτι, κάποιο στοιχείο για όσα έγιναν τους τελευταίους μήνες ή για κάποια έκδοση ψάχνω στο μπλογκ σου και το βρίσκω’’. Η αλήθεια είναι ότι ουδέποτε το είχα σκεφτεί και οι κουβέντες της μου έδωσαν το έναυσμα να σκεφτώ μερικούς απλούς τρόπους για να βελτιώσω ακόμη περισσότερο τον χώρο.
Από χθες, λοιπόν, αντί για τα συνηθισμένα τραγούδια οι επισκέπτες του μπλογκ έχουν τη δυνατότητα να ακούνε το πρώτο audio book που ανέβασα. Μετά από αρκετή προσπάθεια και ακόμη περισσότερο χρόνο downloading ανακάλυψα μερικά ηχητικά θέματα σχετικά με το ύφος και τα ενδιαφέροντα του ιστολογίου. 
Για αρχή, μια short story του Stephen King με τίτλο ‘’It grows on you’’ που πρωτο-δημοσιεύθηκε σε έντυπη μορφή το 1993 και αργότερα επανεκδόθηκε ως κομμάτι της συλλογής διηγημάτων Nightmares and dreamscapes. Η συγκεκριμένη συλλογή αργότερα έγινε και μίνι σίριαλ οκτώ επεισοδίων από τον αμερικάνικο τηλεοπτικό σταθμό ΤΝΤ. Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να τη βρω ολοκληρωμένη και ανέβηκαν 23 περίπου λεπτά με τη φωνή του ίδιου του συγγραφέα στην ανάγνωση της ιστορίας. Είναι όμως μια μικρή ευκαιρία να δούμε και να αντιληφθούμε τη διαφορά της έντυπης λογοτεχνίας με την ίδια ιστορία σε ηχητική μορφή, την ατμόσφαιρα που δημιουργεί η ανάγνωση του συγγραφέα και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Όσοι δεν θέλουν να την ακούσουν και προτιμούν τραγούδια κάνουν κλικ πάνω στο ηχείο αριστερά και στη λέξη post και διαλέγουν από τη λίστα. Μετά από ένα δεκαήμερο θα ανέβει το επόμενο audio book που είναι και ολοκληρωμένο και αποτελεί αληθινό ηχητικό ντοκουμέντο. Οι καινοτομίες δεν θα είναι μόνο ηχητικές αλλά θα έχουν σχέση και με τη θεματολογία του blog που χωρίς να αλλάξει η βασική της μορφή σύντομα θα διευρυνθεί καλύπτοντας ένα ακόμη κενό αλλά αυτές οι προσθήκες θα εμφανιστούν στο ιστολόγιο σε μερικές μέρες.
Wednesday, May 23, 2007
Μακάριοι οι πενθούντες
Η Μάιρα Παπαθανασοπούλου είναι μάλλον μια άτυχη λογοτέχνις αφού βίωσε τη…μοναξιά της επιτυχίας πριν από οκτώ χρόνια. Ο Ιούδας που φιλούσε υπέροχα τις χάρισε μια από τις μεγαλύτερες εκδοτικές επιτυχίες στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες. Λέγεται ότι σήμερα ίσως να έχει ξεπεράσει και τις 300.000 αντίτυπα. Τη συγγραφέα ο λογοτεχνικός κόσμος την αντιμετώπισε περίπου ως μάγισσα την εποχής της Ιεράς Εξέτασης. Εκείνοι που την είχαν απορρίψει και είχαν πρόσβαση στον τύπο την κατακεραύνωσαν και φρόντισαν να τη συνοδεύει ο χαρακτηρισμός της δημιουργού που έγινε αιτία να νομιμοποιηθούν τα ’Αρλεκιν και να πουλιούνται μετά τα περίπτερα με σκληρό εξώφυλλο στα βιβλιοπωλεία και στον τομέα με το ταμπελάκι ’’λογοτεχνία’’. Οι συγγραφείς που είχαν και γραφίδα κριτικών φρόντισαν να την ’’στολίσουν’’ με μοναδικό τρόπο.
Για να είμαι ειλικρινής δεν έχω διαβάσει και δεν σκοπεύω πια να το κάνω τον Ιούδα. Οτιδήποτε δημιουργεί τεράστιο θόρυβο με απωθεί ή με κάνει επιφυλακτικό. Τον Τιτανικό τον είδα πέντε χρόνια μετά την εισπρακτική του επιτυχία, τους 300 θα τους δω καλώς εχόντων των πραγμάτων κάπου γύρω στο…2010. Την κυρία Παπαθανασοπούλου τη γνώρισα ένα χρόνο μετά τον θρίαμβο της σε μια κοινωνική εκδήλωση και ανταλλάξαμε πέντε έξι κουβέντες. Δεν χρειάζονταν περισσότερες για να καταλάβω ότι είναι ένα ζωντανό, ευχάριστο άτομο και θαύμασα την ηρεμία και το χιούμορ με τα οποία φαινόταν να διαχειρίζεται και την επιτυχία της αλλά και το φθόνο των χαμογελαστών… διπλανών της. Διάβασα το δεύτερο βιβλίο της ΄΄Οι τοξικές ενώσεις του αρσενικού’’ που επίσης πούλησε αρκετά και έγινε μπεστ σέλερ. Το βιβλίο ήταν καλογραμμένο με προσωπικό στιλ και ύφος, χωρίς ιδιαίτερη πλοκή πάνω σε συμβατικό πλαίσιο αλλά όχι χειρότερο από πολλά άλλα που κυκλοφορούσαν. Οι κριτικοί συνέχισαν να αντιμετωπίζουν (όταν το θυμόντουσαν) την Παπαθανασοπούλου περίπου σαν να ήταν μια ηθοποιός ή τραγουδίστρια που έκανε το κέφι της γράφοντας και όχι ως συγγραφέα. Και φυσικά ως την πέτρα του σκανδάλου ή την πηγή των δεινών στη λογοτεχνία αφού τη συνέδεσαν με το…ροζ και την εισβολή του στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Με το ’’Εσύ γλυκιά μου εξουσία’’ και τις πωλήσεις της πλέον να έχουν συρρικνωθεί στα επίπεδα ενός συνηθισμένου μπέστ σέλερ η κριτική μάλλον άρχισε να…συμπαθεί τη συγγραφέα και εκείνη απεγνωσμένα προσπαθεί ακόμη να αποτινάξει από πάνω την άδικη ρετσινιά του ’’ροζ’’…
Το τέταρτο μυθιστόρημα της ’’Μακάριοι οι πενθούντες’’ (εκδόσεις Πατάκη) κινείται στις παρυφές του αστυνομικού μυθιστορήματος με ’’διεθνές’’ χρώμα και για πρώτη φορά η Παπαθανασοπούλου δοκιμάζεται και δοκιμάζει να κινηθεί με βάση μια σύνθετη πλοκή.
Στην ουσία, πρόκειται για ένα εγκιβωτισμένο μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα που διαβάζεται συνήθως σε δύο, ενίοτε και σε τρία χωρο-χρονικά επίπεδα. Για πρώτη φορά, χωρίς να απαρνηθεί το έξυπνο και ευρηματικό στιλ γραφής της πειραματίζεται περισσότερο με την πλοκή, το ’’παραμύθι’’ της υπόθεσης και φανερά ’’δανείζεται’’ στοιχεία από κλασικούς της αστυνομικής λογοτεχνίας. Τον δημιουργό του Σέρλοκ Χολμς σερ ’Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, τη λιγότερο γνωστή στη χώρα μας Εντζάιο Μαρς (ευκαιρίας δοθείσης το Surfeit of lampreys γραμμένο το 1940 είναι ένα από τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα που έχω διαβάσει στη ζωή μου αλλά δυστυχώς δεν το έχω ανακαλύψει μεταφρασμένο) ή (κυρίως) την Αγκάθα Κρίστι αφού δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες της είναι μια συγγραφέας αστυνομικών έργων που λέγεται….Κρίστι Δήμου! Παράλληλα με τη Δήμου λειτουργεί στην ιστορία ο αστυνομικός επιθεωρητής Χένρι Μακντάουαλ με εξαιρετικά ανθρώπινο πρόσωπο και αδυναμίες, όπως το ’’ένα ποτήρι παραπάνω’’. Προσπαθεί να διελευκάνει μια σειρά από παράξενους φόνους την ώρα που η συγγραφέας ετοιμάζει το καινούργιο της βιβλίο με ήρωα τον…Μακντάουαλ. Στη διαδρομή, η συγγραφέας ανακαλύπτει πρώτα ότι την απατά ο σύζυγός της (η απιστία είναι μόνιμο και κλασικό θέμα που πραγματεύεται στα βιβλία της η Παπαθανασοπούλου) και μετά ότι μπορεί το αληθινό θύμα δολοφονίας να είναι η…ίδια! Μέσα στην αφήγηση, ενσωματώνονται κομμάτια του υπό εξέλιξη βιβλίου και ουσιαστικά οι δύο ιστορίες εξελίσσονται παράλληλα, ενίοτε επηρεάζοντας η μια την άλλη. Υπάρχει και μια τρίτη υπόθεση που αφορά το οικογενειακό παρελθόν της Δήμου. Οι σχεδόν 300 σελίδες κυλάνε γρήγορα με πλοκή και καλό αφηγηματικό ρυθμό και σε ορισμένα σημεία με αφορμή την πορεία της Δήμου η Παπαθνασοπούλου σαρκάζει τα αγγλικά λογοτεχνικά ήθη και έθιμα ή μήπως αυτοσαρκαζόμενη κλείνει το μάτι σε κάποιους από το σινάφι της; Η ίδια ξέρει την απάντηση.
Συμπερασματικά…Το βιβλίο διαβάζεται αν και έχει αδυναμίες. Συγγραφικές αδυναμίες. Η Παπαθανασοπούλου κουβαλώντας το λογοτεχνικό παρελθόν και ’’αμαρτίες’’ που δεν διέπραξε προσπαθεί να κάνει μια ελκυστική στη βάση της ιστορία περισσότερο σύνθετη και πολύπλοκη από ότι έπρεπε με αποτέλεσμα να μπλέκει αναίτια τον αναγνώστη της. Αν περιοριζόταν σε μια κλασική αστυνομική ιστορία χωρίς τις προσθήκες της απιστίας (και τα συνεπακόλουθα συγγραφικά σχόλια) θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αφού δούλεψε προσεκτικά την υπόθεση, την πλοκή και τις ανατροπές και η γραφή της (με μεγάλες δόσεις χιούμορ) παραμένει ευχάριστη και ευκολοδιάβαστη. Το βιβλίο δεν είναι αριστούργημα, δεν είναι όμως και για… προσάναμμα τζακιού ή πολτοποίηση (πόσο φρικτό μπορεί να είναι για ένα συγγραφέα να διαβάζει τέτοιες κριτικές…) και σε όποιον το επιλέξει θα χαρίσει μερικές ευχάριστες ώρες. Αρκεί να μην μπει στον κόπο του προβληματισμού αλλά να το αντιμετωπίσει σαν ένα πετυχημένο αστυνομικό μυθιστόρημα. Γιατί στην ουσία περί αυτού πρόκειται. Και σε τελική ανάλυση για να μην μπλέκουμε πιο πολύ απ’ ότι χρειάζεται τα πράγματα. Για κάθε αριστουργηματικό κινηματογραφικό Ντέιβιντ Λιντς ή Αλέν Ρενέ υπάρχει η εθιστική τηλεοπτική απάντηση του Lost ή του 24. Διαφωνείτε;
Το τέταρτο μυθιστόρημα της ’’Μακάριοι οι πενθούντες’’ (εκδόσεις Πατάκη) κινείται στις παρυφές του αστυνομικού μυθιστορήματος με ’’διεθνές’’ χρώμα και για πρώτη φορά η Παπαθανασοπούλου δοκιμάζεται και δοκιμάζει να κινηθεί με βάση μια σύνθετη πλοκή.
Στην ουσία, πρόκειται για ένα εγκιβωτισμένο μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα που διαβάζεται συνήθως σε δύο, ενίοτε και σε τρία χωρο-χρονικά επίπεδα. Για πρώτη φορά, χωρίς να απαρνηθεί το έξυπνο και ευρηματικό στιλ γραφής της πειραματίζεται περισσότερο με την πλοκή, το ’’παραμύθι’’ της υπόθεσης και φανερά ’’δανείζεται’’ στοιχεία από κλασικούς της αστυνομικής λογοτεχνίας. Τον δημιουργό του Σέρλοκ Χολμς σερ ’Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, τη λιγότερο γνωστή στη χώρα μας Εντζάιο Μαρς (ευκαιρίας δοθείσης το Surfeit of lampreys γραμμένο το 1940 είναι ένα από τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα που έχω διαβάσει στη ζωή μου αλλά δυστυχώς δεν το έχω ανακαλύψει μεταφρασμένο) ή (κυρίως) την Αγκάθα Κρίστι αφού δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες της είναι μια συγγραφέας αστυνομικών έργων που λέγεται….Κρίστι Δήμου! Παράλληλα με τη Δήμου λειτουργεί στην ιστορία ο αστυνομικός επιθεωρητής Χένρι Μακντάουαλ με εξαιρετικά ανθρώπινο πρόσωπο και αδυναμίες, όπως το ’’ένα ποτήρι παραπάνω’’. Προσπαθεί να διελευκάνει μια σειρά από παράξενους φόνους την ώρα που η συγγραφέας ετοιμάζει το καινούργιο της βιβλίο με ήρωα τον…Μακντάουαλ. Στη διαδρομή, η συγγραφέας ανακαλύπτει πρώτα ότι την απατά ο σύζυγός της (η απιστία είναι μόνιμο και κλασικό θέμα που πραγματεύεται στα βιβλία της η Παπαθανασοπούλου) και μετά ότι μπορεί το αληθινό θύμα δολοφονίας να είναι η…ίδια! Μέσα στην αφήγηση, ενσωματώνονται κομμάτια του υπό εξέλιξη βιβλίου και ουσιαστικά οι δύο ιστορίες εξελίσσονται παράλληλα, ενίοτε επηρεάζοντας η μια την άλλη. Υπάρχει και μια τρίτη υπόθεση που αφορά το οικογενειακό παρελθόν της Δήμου. Οι σχεδόν 300 σελίδες κυλάνε γρήγορα με πλοκή και καλό αφηγηματικό ρυθμό και σε ορισμένα σημεία με αφορμή την πορεία της Δήμου η Παπαθνασοπούλου σαρκάζει τα αγγλικά λογοτεχνικά ήθη και έθιμα ή μήπως αυτοσαρκαζόμενη κλείνει το μάτι σε κάποιους από το σινάφι της; Η ίδια ξέρει την απάντηση.Συμπερασματικά…Το βιβλίο διαβάζεται αν και έχει αδυναμίες. Συγγραφικές αδυναμίες. Η Παπαθανασοπούλου κουβαλώντας το λογοτεχνικό παρελθόν και ’’αμαρτίες’’ που δεν διέπραξε προσπαθεί να κάνει μια ελκυστική στη βάση της ιστορία περισσότερο σύνθετη και πολύπλοκη από ότι έπρεπε με αποτέλεσμα να μπλέκει αναίτια τον αναγνώστη της. Αν περιοριζόταν σε μια κλασική αστυνομική ιστορία χωρίς τις προσθήκες της απιστίας (και τα συνεπακόλουθα συγγραφικά σχόλια) θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αφού δούλεψε προσεκτικά την υπόθεση, την πλοκή και τις ανατροπές και η γραφή της (με μεγάλες δόσεις χιούμορ) παραμένει ευχάριστη και ευκολοδιάβαστη. Το βιβλίο δεν είναι αριστούργημα, δεν είναι όμως και για… προσάναμμα τζακιού ή πολτοποίηση (πόσο φρικτό μπορεί να είναι για ένα συγγραφέα να διαβάζει τέτοιες κριτικές…) και σε όποιον το επιλέξει θα χαρίσει μερικές ευχάριστες ώρες. Αρκεί να μην μπει στον κόπο του προβληματισμού αλλά να το αντιμετωπίσει σαν ένα πετυχημένο αστυνομικό μυθιστόρημα. Γιατί στην ουσία περί αυτού πρόκειται. Και σε τελική ανάλυση για να μην μπλέκουμε πιο πολύ απ’ ότι χρειάζεται τα πράγματα. Για κάθε αριστουργηματικό κινηματογραφικό Ντέιβιντ Λιντς ή Αλέν Ρενέ υπάρχει η εθιστική τηλεοπτική απάντηση του Lost ή του 24. Διαφωνείτε;
Βαθμολογία: 6,5
Saturday, May 19, 2007
Αγρανάπαυση
Η αλήθεια είναι μια…Κάθε καινούργια δουλειά της Ιωάννας Καρυστιάνη είναι καταδικασμένη να διαβαστεί και να μην αγνοηθεί! Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά όταν στο όχι πολύχρονο αλλά πολύ ουσιαστικό λογοτεχνικό παρελθόν της η κορυφαία συγγραφέας έχει τη Μικρά Αγγλία του 1997 και κυρίως αυτό που θεωρώ ως κορυφαία δουλειά της τον Άγιο της Μοναξιάς, ένα βιβλίο που θαυμάζει ακόμη και ο λιγότερο εκπαιδευμένος αναγνώστης για τη χειμαρρώδη λεξιπλασία του, πέραν των υπολοίπων και αναμφισβήτητων αρετών του.
Τελειώνοντας το ’’Σουέλ’’, την τελευταία δουλειά της που βρίσκεται εδώ και μήνες στις κορυφαίες θέσεις των ευπώλητων είχα την αίσθηση ότι δεν είχα διαβάσει Καρυστιάνη. Και αν όντως συνέβαινε αυτό και το εξώφυλλο έφερνε μια άλλη υπογραφή τότε θα μιλάγαμε για ένα (πιθανώς) εξαιρετικό βιβλίο.
Λίγα πράγματα θυμίζουν Καρυστιάνη…
Το γεγονός ότι το βιβλίο έχει σχέση με το νερό και τη θάλασσα, προσφιλείς συγγραφικές της εμμονές είναι το ένα. Αλλά μήπως τα ίδια θέματα δεν πραγματεύτηκε στη βραβευμένη Μικρά Αγγλία ή αν θέλετε ακόμη και στις Νύφες. Οι λεπτομέρειες που προσφέρει η Καρυστιάνη για τη ζωή των ναυτικών, για το ειδικό λεξιλόγιο των καραβιών και οι δεκάδες ναυτικοί όροι είναι άξιοι αναφοράς λόγω της έρευνας που έχει προηγηθεί. Πλην όμως αρκούν; Το ποιητικό ύφος και η θεατρική γλώσσα δίνουν πάλι το παρόν αφού αποτελούν το αποτύπωμα γραφής της. Αλλά αν κάποιος θέλει να εντρυφήσει στην τελειότητα της γραφής της υπάρχει ο Άγιος της Μοναξιάς. Χωρίς φόνους, ομηρικούς καβγάδες, χωρίς καν παρούσα την απώλεια και το θάνατο που οδηγούσαν τα προηγούμενα βιβλία της ή τα όσα τελικά γεννιούνται όταν κάτι τελειώνει η Καρυστιάνη γράφει ένα τυπικό βιβλίο σχέσεων. Χωρίς καν να εστιάζει σε σχέσεις ρήξης. Και προσπαθεί για πρώτη φορά να μας πείσει με ένα απλό, μάλλον προβλέψιμο και τυπικό happy end ότι η αγάπη και αντέχει στον χρόνο και σώζει. Φαντάζομαι ότι για ένα βιβλίο που έχει πουλήσει ήδη χιλιάδες αντιτύπων η υπόθεση είναι οικεία και γνωστή σε όλους αλλά για παν ενδεχόμενο τη συμπυκνώνω σε μια μίνι περίληψη.
Κεντρικό πρόσωπο ο υπέργηρος καπετάνιος του Athos III Μήτσος Αυγουστής που έχει δώδεκα χρόνια να πιάσει στεριά. Εκεί τον περιμένουν τρία παιδιά, μια γυναίκα και μια λαϊκή ερωμένη η Λίτσα από την Ελευσίνα. Ο έγκλειστος και ουσιαστικά αιχμάλωτος της θάλασσας καπετάνιος κρύβει όσο πιο καλά μπορεί το μυστικό του αφού έχει περιορισμένη όραση και στην ουσία είναι μισότυφλος, αρνείται τις πιέσεις της εταιρείας να συνταξιοδοτηθεί και να πιάσει στεριά. Προς αυτή την κατεύθυνση προσπαθούν να τον πιέσουν και η σύζυγός του αλλά και το ένα από τα παιδιά του που μπαρκάρει (θυμίζοντας το Σαμαράκειο ’’Λάθος’’) στο καράβι με ψεύτικο όνομα. Τελικά, η λύτρωση θα έρθει όπως έγραψα και πιο πάνω με ένα φινάλε γλυκερό και ευτυχισμένο, κατάληξη σε ένα περίπου ελεγειακό παραμύθι, πάνω στις ράγες που ακολουθεί από το 1997 η Καρυστιάνη αυτή τη φορά με αναφορές στα ταξίδια, τον ξεριζωμό και τις αναμνήσεις.
Το βιβλίο ’’χάνει’’ από την μάλλον υπεραπλουστευμένη αφηγηματική του φόρμα, το χωρίς έμπνευση τέλος του και από το γεγονός ότι η Καρυστιάνη ποντάροντας στο συναίσθημα των πρωταγωνιστών της ακολουθεί μια βασική μυθοπλασία χωρίς παρεκκλίσεις και εκπλήξεις και μια αφόρητα κουραστική (αν και είμαι οπαδός της) κλασική φόρμα του βιβλίου με αρχή, μέση και τέλος. Οι σχέσεις των χαρακτήρων της είναι χωρίς βάθος και ακριβώς εκεί διαφέρει αισθητά πια η οργισμένη Καρυστιάνη του 1997 με την Καρυστιάνη του 2007 που προσφέρει αριστερό άλλοθι στον πρωθυπουργό της χώρας και είναι ο λόγος που οργίζεται πλέον όταν κάποιος το αναφέρει μπροστά της. Κάπως, έτσι οι χαρακτήρες της μοιάζουν εξειδανικευμένοι ήρωες ενός μελοδράματος. Σε πολλά σημεία το βιβλίο μου θύμισε ως λογική τον ’Ερωτα στα χρόνια της χολέρας του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (δύο ερωτευμένοι που ζουν μακριά και σε απόσταση χωρίς την ανάγκη της συνάντησης τους σε πραγματικό χρόνο). Σίγουρα όμως δεν μου θύμισε Καρυστιάνη.
Δύο μικρές υποσημειώσεις. Στο βιβλίο υπάρχουν εννέα ξεχωριστά κομμάτια που αναφέρονται στη Λίτσα την λαϊκή κομμώτρια και επί δεκαετίες έρωτα του καπετάνιου. Σε ορισμένες κριτικές αναφέρονται ως επιστολές της προς τον καπετάνιο και μάλιστα από ορισμένους αναφέρθηκε ότι ήταν γραμμένες με τέτοιο ύφος που έμοιαζαν σαν να προέρχονταν από λόγιο και όχι από μια γυναίκα της λαϊκής τάξης. Μήπως θα έπρεπε να ρωτήσουν τη συγγραφέα αν όντως είναι επιστολές; Γιατί η αίσθηση που έχω (και όχι μόνο εγώ) είναι ότι πρόκειται για ’’ένθετα γραφής΄΄ με τα οποία η Καρυστιάνη μας συστήνει ουσιαστικά το συγκεκριμένο χαρακτήρα και κακώς διαβάστηκαν ως επιστολές. Για το τυπικό της υπόθεσης, αφού όλοι έμαθαν ότι το σουέλ (τίτλος του βιβλίου) είναι ο βουβός κυματισμός του ωκεανού. Η λέξη προέρχεται από την αγγλική swell. Αυτά τα δύο για την τυπική σημειολογία των πραγμάτων αφού δεν αλλάζουν κάτι ουσιαστικό.
Βαθμολογία: 5,8
Τελειώνοντας το ’’Σουέλ’’, την τελευταία δουλειά της που βρίσκεται εδώ και μήνες στις κορυφαίες θέσεις των ευπώλητων είχα την αίσθηση ότι δεν είχα διαβάσει Καρυστιάνη. Και αν όντως συνέβαινε αυτό και το εξώφυλλο έφερνε μια άλλη υπογραφή τότε θα μιλάγαμε για ένα (πιθανώς) εξαιρετικό βιβλίο.
Λίγα πράγματα θυμίζουν Καρυστιάνη…
Το γεγονός ότι το βιβλίο έχει σχέση με το νερό και τη θάλασσα, προσφιλείς συγγραφικές της εμμονές είναι το ένα. Αλλά μήπως τα ίδια θέματα δεν πραγματεύτηκε στη βραβευμένη Μικρά Αγγλία ή αν θέλετε ακόμη και στις Νύφες. Οι λεπτομέρειες που προσφέρει η Καρυστιάνη για τη ζωή των ναυτικών, για το ειδικό λεξιλόγιο των καραβιών και οι δεκάδες ναυτικοί όροι είναι άξιοι αναφοράς λόγω της έρευνας που έχει προηγηθεί. Πλην όμως αρκούν; Το ποιητικό ύφος και η θεατρική γλώσσα δίνουν πάλι το παρόν αφού αποτελούν το αποτύπωμα γραφής της. Αλλά αν κάποιος θέλει να εντρυφήσει στην τελειότητα της γραφής της υπάρχει ο Άγιος της Μοναξιάς. Χωρίς φόνους, ομηρικούς καβγάδες, χωρίς καν παρούσα την απώλεια και το θάνατο που οδηγούσαν τα προηγούμενα βιβλία της ή τα όσα τελικά γεννιούνται όταν κάτι τελειώνει η Καρυστιάνη γράφει ένα τυπικό βιβλίο σχέσεων. Χωρίς καν να εστιάζει σε σχέσεις ρήξης. Και προσπαθεί για πρώτη φορά να μας πείσει με ένα απλό, μάλλον προβλέψιμο και τυπικό happy end ότι η αγάπη και αντέχει στον χρόνο και σώζει. Φαντάζομαι ότι για ένα βιβλίο που έχει πουλήσει ήδη χιλιάδες αντιτύπων η υπόθεση είναι οικεία και γνωστή σε όλους αλλά για παν ενδεχόμενο τη συμπυκνώνω σε μια μίνι περίληψη.Κεντρικό πρόσωπο ο υπέργηρος καπετάνιος του Athos III Μήτσος Αυγουστής που έχει δώδεκα χρόνια να πιάσει στεριά. Εκεί τον περιμένουν τρία παιδιά, μια γυναίκα και μια λαϊκή ερωμένη η Λίτσα από την Ελευσίνα. Ο έγκλειστος και ουσιαστικά αιχμάλωτος της θάλασσας καπετάνιος κρύβει όσο πιο καλά μπορεί το μυστικό του αφού έχει περιορισμένη όραση και στην ουσία είναι μισότυφλος, αρνείται τις πιέσεις της εταιρείας να συνταξιοδοτηθεί και να πιάσει στεριά. Προς αυτή την κατεύθυνση προσπαθούν να τον πιέσουν και η σύζυγός του αλλά και το ένα από τα παιδιά του που μπαρκάρει (θυμίζοντας το Σαμαράκειο ’’Λάθος’’) στο καράβι με ψεύτικο όνομα. Τελικά, η λύτρωση θα έρθει όπως έγραψα και πιο πάνω με ένα φινάλε γλυκερό και ευτυχισμένο, κατάληξη σε ένα περίπου ελεγειακό παραμύθι, πάνω στις ράγες που ακολουθεί από το 1997 η Καρυστιάνη αυτή τη φορά με αναφορές στα ταξίδια, τον ξεριζωμό και τις αναμνήσεις.
Το βιβλίο ’’χάνει’’ από την μάλλον υπεραπλουστευμένη αφηγηματική του φόρμα, το χωρίς έμπνευση τέλος του και από το γεγονός ότι η Καρυστιάνη ποντάροντας στο συναίσθημα των πρωταγωνιστών της ακολουθεί μια βασική μυθοπλασία χωρίς παρεκκλίσεις και εκπλήξεις και μια αφόρητα κουραστική (αν και είμαι οπαδός της) κλασική φόρμα του βιβλίου με αρχή, μέση και τέλος. Οι σχέσεις των χαρακτήρων της είναι χωρίς βάθος και ακριβώς εκεί διαφέρει αισθητά πια η οργισμένη Καρυστιάνη του 1997 με την Καρυστιάνη του 2007 που προσφέρει αριστερό άλλοθι στον πρωθυπουργό της χώρας και είναι ο λόγος που οργίζεται πλέον όταν κάποιος το αναφέρει μπροστά της. Κάπως, έτσι οι χαρακτήρες της μοιάζουν εξειδανικευμένοι ήρωες ενός μελοδράματος. Σε πολλά σημεία το βιβλίο μου θύμισε ως λογική τον ’Ερωτα στα χρόνια της χολέρας του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (δύο ερωτευμένοι που ζουν μακριά και σε απόσταση χωρίς την ανάγκη της συνάντησης τους σε πραγματικό χρόνο). Σίγουρα όμως δεν μου θύμισε Καρυστιάνη.
Δύο μικρές υποσημειώσεις. Στο βιβλίο υπάρχουν εννέα ξεχωριστά κομμάτια που αναφέρονται στη Λίτσα την λαϊκή κομμώτρια και επί δεκαετίες έρωτα του καπετάνιου. Σε ορισμένες κριτικές αναφέρονται ως επιστολές της προς τον καπετάνιο και μάλιστα από ορισμένους αναφέρθηκε ότι ήταν γραμμένες με τέτοιο ύφος που έμοιαζαν σαν να προέρχονταν από λόγιο και όχι από μια γυναίκα της λαϊκής τάξης. Μήπως θα έπρεπε να ρωτήσουν τη συγγραφέα αν όντως είναι επιστολές; Γιατί η αίσθηση που έχω (και όχι μόνο εγώ) είναι ότι πρόκειται για ’’ένθετα γραφής΄΄ με τα οποία η Καρυστιάνη μας συστήνει ουσιαστικά το συγκεκριμένο χαρακτήρα και κακώς διαβάστηκαν ως επιστολές. Για το τυπικό της υπόθεσης, αφού όλοι έμαθαν ότι το σουέλ (τίτλος του βιβλίου) είναι ο βουβός κυματισμός του ωκεανού. Η λέξη προέρχεται από την αγγλική swell. Αυτά τα δύο για την τυπική σημειολογία των πραγμάτων αφού δεν αλλάζουν κάτι ουσιαστικό.
Βαθμολογία: 5,8
Wednesday, May 16, 2007
Τέσσερις νέοι συγγραφείς
Καιρό είχα να γράψω για δουλειές νέων συγγραφέων (είτε πρωτοεμφανιζόμενων, είτε στη διαδικασία έκδοσης δεύτερης δουλειάς τους). Ευκαιρία λοιπόν να αναφερθώ σε τέσσερις συγγραφείς εκ των οποίων οι περισσότεροι διέλαθαν της προσοχής των κριτικών και να παρουσιάσω τα βιβλία τους που διάβασα τις τελευταίες εβδομάδες.
Κοινή συνισταμένη και των τεσσάρων δημιουργών οι έξυπνες ιδέες που χειρίσθηκαν άλλοι εξ αυτών με καλό τρόπο, άλλοι με συμπαθητικό και ότι προτίμησαν για ξεκίνημα τη ’’σιγουριά’’ των σύντομων διηγημάτων ή της νουβέλας και όχι του μυθιστορήματος.
Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης, Καλά μόνο να βρεις, εκδόσεις Κέδρος (βαθμολογία 6,9)
Στην πραγματικότητα σ’ αυτή την αναφορά θα σχολιάσω δύο και όχι ένα βιβλίο. Είναι γεγονός ότι πολλούς νέους δημιουργούς τους ’’γνωρίζω’’ καθ’ υπόδειξη φίλων του blog που μου στέλνουν μέιλ παροτρύνοντας με να διαβάσω κάποιο καινούργιο βιβλίο. Ένας απ΄ αυτούς μου υπέδειξε τη νουβέλα του Χατζημωυσιάδη ’’Καλά μόνο να βρεις’’ που εκδόθηκε από τον Κέδρο. Δίπλα, στο μοναδικό αντίτυπο του βιβλίου υπήρχε άλλο ένα από την πρώτη του δουλειά ’’Τρεις μνήμες και δύο ζωές’’ (έκδοση του Μεταίχμιου, 2005). Αγόρασα και τα δύο για να έχω μια πιο σχηματοποιημένη άποψη αφού ούτως ή άλλως δεν ήταν δύσκολο να διαβαστούν (και τα δύο μαζί καλύπτουν συνολικά 220 σελίδες).
Η πρώτη δουλειά του 37χρονου Χατζημωυσιάδη από τα Γιαννιτσά είναι μια συλλογή διηγημάτων με εμφανή το βιωματικό της υπόθεσης. Οι ξεριζωμένοι πρόγονοι από τον Πόντο, η ζωή στην ελληνική επαρχία στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής και το τίμημα που πλήρωνε ο άμαχος πληθυσμός ως αντίποινα της δράσης των ανταρτών και ένα διήγημα με άξονα την απογοήτευση των αριστερών όταν η ιστορία άλλαξε ρότα είναι τα πρώτα του βιβλίου. Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασαν αφού ναι μεν οι εμπνεύσεις για τη μυθοπλασία ήταν καλές αλλά ήταν φανερό ότι ο συγγραφέας υπερτόνιζε την προσωπική του συναισθηματική φόρτιση. Παρόλα αυτά με κέρδισε η καλή προσεγμένη γραφή του και διάβασα τα δύο καταληκτικά του βιβλίου διηγήματα ’’Πεταλούδα στο παρμπρίζ’’ και ’’Μήνυμα εστάλη’’ ήταν πολύ καλύτερα ίσως γιατί ο συγγραφέας προσεγγίζει πιο αποστασιοποιημένα τον μοντέρνο τρόπο ζωής.
Το δεύτερο βιβλίο του η νουβέλα ’’Καλά μόνο να βρεις’’
είναι κάτι εντελώς διαφορετικό αφού ο συγγραφέας αποφεύγει την ταύτιση με πρόσωπα ή καταστάσεις. Κατ’ αρχήν είναι εξαιρετική η σύλληψη της διάσπασης της νουβέλας σε επτά μικρότερα κομμάτια. Δεν ξέρω αν ήταν η δική μου ιδέα αλλά κάθε ένα από τα επτά μέρη του βιβλίου θα μπορούσε να διαβαστεί και σαν ατόφιο διήγημα χωρίς την αναγκαιότητα της ’’συνέχειας εκ του προηγουμένου’’ ή της προσθήκης του επόμενου. Πρωταγωνιστές ένας φαντάρος (και αργότερα προδομένος ιδεολογικά και συμβιβασμένος ασκούμενος δικηγόρος), μια νεαρή πόρνη από κάποια δημοκρατία της Βαλτικής, ο νταβατζής-αστυνόμος στον Βαρδάρη, οι δύο συνεργοί του (μεταφορείς ζώων αλλά και ανθρώπων σε ένα ψυγείο-φυλακή) και ένας Κούρδος πρόσφυγας. Ο Χατζημωυσιάδης πλέκει με μαεστρία έμπειρου διηγηματογράφου τα πρόσωπα μέσα στις ξεχωριστές ιστορίες, η γραφή του έχει γίνει ακόμη πιο ελλειπτική σε σχέση με το πρώτο βιβλίο, λιγότερο ποιητική και φορτισμένη αλλά ευκολοδιάβαστη και προσεγμένη. Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι άρτιο αν δεν διάλεγε για το τέλος όχι κάτι ηχηρό (αυτή την προδιάθεση δημιουργεί στις εκατό σελίδες που προηγούνται) αλλά ένα μάλλον δύσκολο συμβολισμό που μπορεί να γίνει αντιληπτός από ανθρώπους της ηλικίας του συγγραφέα και πιθανώς με κοινά βιώματα αλλά όχι από τον μέσο αναγνώστη. Δυστυχώς και οι χαρακτήρες στο Καλά μόνο να βρεις είναι ’’αδύναμοι’’ παρά την πρόθεση του συγγραφέα να κάνει τους looser της ζωής συμπαθείς αφού οι επτά μονόλογοι τους (η εξομολογήσεις ή εξωτερίκευση σκέψεων και συναισθημάτων) ορισμένες στιγμές ’’μπλοκάρουν’’. Οι δύο δουλειές του συγγραφέα από τα Γιαννιτσά έχουν περάσει μάλλον απαρατήρητες από την κριτική (εικάζω και από τους αγοραστές βιβλίων) αλλά αν κάποιος θέλει να γνωρίσει ένα νέο δημιουργό με αρκετά καλές προοπτικές και εμφανές πάθος για τη γραφή έχει την ευκαιρία.
Γιάννης Παλαβός, Αληθινή αγάπη και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Intro Books (βαθμολογία 7)
Πριν από μερικούς μήνες κάποιος φίλος του blog με παρέπεμπε με ένα του σχόλιο στη διεύθυνση http://www.sanangre.blogspot.com/. Εκεί υπάρχει ακόμη μια νουβέλα με τίτλο San Agre. Η νουβέλα με είχε ενθουσιάσει αφού ενσωμάτωνε στοιχεία Μπουκόφσκι και μπίτνικ συγγραφέων. Έγραψε ένα post και ο blogger μας συστήθηκε. ’’Με λένε Γιάννη Παλαβό και μην γελάτε’’. Μας ενημέρωσε ότι η πρώτη συλλογή διηγημάτων του θα κυκλοφορούσε κάποια στιγμή από τον Περίπλου.
Τελικά, με το μπέρδεμα που έγινε από την προσπάθεια συγχώνευσης του Περίπλου με τα Intro Books του Κωστόπουλου η κυκλοφορία καθυστέρησε και κατέληξε να γίνει από την νεότευκτη εταιρεία που μετά το ναυάγιο της συνεργασίας έμεινε με μερικούς επιπλέον συγγραφείς. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα, το πήρε το μάτι μου και σκέφθηκα να διαβάσω την ολοκληρωμένη δουλειά του Παλαβού (μην γελάτε, είναι το πραγματικό επίθετο του). Διηγήματα 16 τον αριθμό εκ των οποίων τα μισά περίπου είναι μικρά ’’διαμαντάκια’’. Υπάρχουν και άλλα που ξαστόχησαν και ατύχησαν αλλά αυτό είναι μοιραίο αφού ο Παλαβός δείχνει να αντιπαθεί τις κλασικές φόρμες γραφής και να προτιμάει πιο ρεαλιστικές (και ενίοτε μεταμοντέρνες) κατευθύνσεις τις οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις δεν χειρίζεται σωστά. Παρόλα αυτά υπάρχουν σημεία του βιβλίου που φανερώνουν ένα ατόφιο συγγραφικό ταλέντο στη σύντομη γραφή (νομίζω ότι αν δοκιμαστεί σε μεγαλύτερες φόρμες, όπως το μυθιστόρημα θα ατυχήσει). Το Χ-3000, τα γλυκόπικρα In Cold Blood, Λίγο αίμα, το καλύτερο κατά την προσωπική μου άποψη σημείο του βιβλίο (΄΄΄Εξω στις πλατείες’’ για ένα γερό-κλοσάρ μέθυσο που ήθελε να είναι ελεύθερος) είναι διηγήματα που μαρτυρούν ότι ο Παλαβός έχει δρόμο στη λογοτεχνία. Στο Sex and city of Thessaloniki βγάζει την κωμική-αντιηρωική ματιά του αποτυχημένου εραστή, στο σουρεαλιστικό Τεντ δίνει το απόλυτο στίγμα της συγγραφικής του ταυτότητας ενώ στα ’’Με λένε Αλέξη Τασόπουλο’’, ’’Το βράδυ που η ζωή του Νίκου δεν άλλαξε’’, ’’Η ιστορία του κυρίου Π.’’ που γίνεται λίγο πιο προβλέψιμος πάει αρκετά καλά. Μένω με την απορία γιατί δεν συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο η νουβέλα που υπάρχει στο διαδίκτυο αφού τη θεωρώ εξαιρετικό δείγμα γραφής του Παλαβού. Δύο μικρές συνοδευτικές λεπτομέρειες. Ο Παλαβός είναι μόλις 27 ετών. Και το εξώφυλλο του βιβλίου είναι εντελώς παρελκυστικό σε σχέση με το περιεχόμενο και αισθητικής επιπέδου...Nitro και Esquire...
Γιώργος Σωτηρέλλος, Ο αγράμματος συγγραφέας, εκδόσεις Μελάνι (βαθμολογία: 6,8)
Ο 46χρονος Σωτηρέλλος στην πρώτη του λογοτεχνική εμφάνιση είναι το ακριβώς αντίθετο από τον τίτλο του βιβλίου. Πολυπράγμων και πολυσχιδής κατάφερε μέσα σε 140 σελίδες να χειριστεί ένα παραδοσιακό συγγραφικό τρικ και κλισέ με συμπαθητικό τρόπο. Φαντασία και πραγματικότητα, ήρωες γεννημένοι στο κεφάλι του και πραγματικά πρόσωπα διαπλέκονται ομαλά και χωρίς κτυπητές ατέλειες. Ορισμένες από τα επί μέρους κομμάτια του βιβλίου (τυπικά αρχειοθετείται σαν συλλογή διηγημάτων) είναι όντως διηγήματα, άλλα είναι σύντομα στιγμιότυπα, συνολικά 53 τον αριθμό. Δυστυχώς, η επιμονή του Σωτηρέλλου να περάσει όλους τους ’’ήρωες’’ της ευρυμάθειας ή των ενδιαφερόντων του (καταγράφω πρόχειρα Μπρους Λι, Μόντι Πάιθονς, Μπουκόφσκι (σταθερή εμμονή από τα εφηβικά χρόνια των 40+ συγγραφέων), Εζρα Πάουντ, παλιές ελληνικές ταινίες, κόμιξ, Κέρουακ, Μάρξ, Φρόιντ, λήσταρχος Νταβέλης, είτε ως άμεσες αναφορές, είτε ως επιρροές ή ’’δάνεια’’) κινδυνεύει να γίνει κουραστική παρά το σύντομο της γραφής και τις λιγοστές σελίδες του βιβλίου. Η ειρωνεία, το ανατρεπτικό (έως εικονoκλαστικό) χιούμορ και το ανορθόδοξο –σε ορισμένες περιπτώσεις- ύφος λειτουργούν όταν ειδικά η γραφή είναι αβίαστη. Υπάρχουν όμως και στιγμές που το ύφος αλλοιώνεται, η κριτική διάθεση παραπέμπει σε πατερναλισμό και χαλάει τη συνοχή της δουλειάς. Όχι άσχημο ξεκίνημα, σίγουρα θα μπορούσε να είναι καλύτερο.
Πέτρος Μπιρμπίλης, Έχω μόνο εσένα, εκδόσεις Μελάνι (βαθμολογία 6)
Άλλος ένας πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας συμπτωματικά από τον ίδιο εκδοτικό οίκο με τον Σωτηρέλλο. Άνθρωπος των media ο Μπρμπίλης γράφει 22 ιστορίες μοναξιάς, καθημερινότητας, διαπροσωπικών σχέσεων άλλοτε με κυνικό ύφος, άλλοτε με ανέμελο. Ο διαχωρισμός των εικοσιδύο ιστοριών σε τέσσερα ’’κεφάλαια’’ γίνεται με τους άκρως επεξηγηματικούς και διαφωτιστικούς υπότιτλους ’’Εγώ’’, ’’Εσύ΄΄, ’’Ο κόσμος γύρω’’ και ’’ότι άλλο μένει’’ και κατά περίσταση ανάλογο είναι το ύφος γραφής. Κοινή συνισταμένη των ιστοριών μοιάζει να είναι το (ξανά και ξανά) πέρασμα από τις εποχές της αθωότητας στον κόσμο της ωριμότητας (σαρανταρίσαμε δηλαδή…). Κάτι που εξυπηρετούν σε αρκετές από τις ιστορίες τα πολλά flash back στις ζωές των ηρώων του Μπιρμπίλη αναφορές στην οικογένεια, σε καλούς παλιούς φίλους και έντονο προσωπικό-βιωματικό ύφος. Ακόμη όμως και στις ιστορίες που ο Μπιρμπίλης επιχειρεί μια μορφή χρονογραφήματος και προσέγγισης της σημερινής κοινωνίας λείπει ένα βασικό στοιχείο από τη δουλειά του. Η πρωτοτυπία των ιστοριών. Με άλλα λόγια, με άλλους ήρωες αλλά παρεμφερείς καταστάσεις μοιάζει να τα έχουμε διαβάσει ξανά όλα αυτά. Με γλώσσα περισσότερο δημοσιογραφική παρά λογοτεχνική (ελάττωμα πολλών δημοσιογράφων που προσπαθούν να περάσουν την όχθη της δημιουργικής γραφής) ο Μπιρμπίλης αδικεί τη δουλειά του. Από αναγνωστικό ένστικτο και μόνο εικάζω ότι τώρα που ξεμπέρδεψε με τα σημαντικά θέματα που τον απασχολούσαν και ψυχαναλύθηκε μέσα από τη γραφή του μπορεί να επανέλθει με καλύτερα αποτελέσματα. Λυπάμαι που είμαι σκληρός. Αλλά φανερά είναι ένα βιβλίο πολύ σημαντικό για τον συγγραφέα του (και το σέβομαι) αλλά όχι για τον αναγνώστη.
Κοινή συνισταμένη και των τεσσάρων δημιουργών οι έξυπνες ιδέες που χειρίσθηκαν άλλοι εξ αυτών με καλό τρόπο, άλλοι με συμπαθητικό και ότι προτίμησαν για ξεκίνημα τη ’’σιγουριά’’ των σύντομων διηγημάτων ή της νουβέλας και όχι του μυθιστορήματος.
Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης, Καλά μόνο να βρεις, εκδόσεις Κέδρος (βαθμολογία 6,9)
Στην πραγματικότητα σ’ αυτή την αναφορά θα σχολιάσω δύο και όχι ένα βιβλίο. Είναι γεγονός ότι πολλούς νέους δημιουργούς τους ’’γνωρίζω’’ καθ’ υπόδειξη φίλων του blog που μου στέλνουν μέιλ παροτρύνοντας με να διαβάσω κάποιο καινούργιο βιβλίο. Ένας απ΄ αυτούς μου υπέδειξε τη νουβέλα του Χατζημωυσιάδη ’’Καλά μόνο να βρεις’’ που εκδόθηκε από τον Κέδρο. Δίπλα, στο μοναδικό αντίτυπο του βιβλίου υπήρχε άλλο ένα από την πρώτη του δουλειά ’’Τρεις μνήμες και δύο ζωές’’ (έκδοση του Μεταίχμιου, 2005). Αγόρασα και τα δύο για να έχω μια πιο σχηματοποιημένη άποψη αφού ούτως ή άλλως δεν ήταν δύσκολο να διαβαστούν (και τα δύο μαζί καλύπτουν συνολικά 220 σελίδες).
Η πρώτη δουλειά του 37χρονου Χατζημωυσιάδη από τα Γιαννιτσά είναι μια συλλογή διηγημάτων με εμφανή το βιωματικό της υπόθεσης. Οι ξεριζωμένοι πρόγονοι από τον Πόντο, η ζωή στην ελληνική επαρχία στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής και το τίμημα που πλήρωνε ο άμαχος πληθυσμός ως αντίποινα της δράσης των ανταρτών και ένα διήγημα με άξονα την απογοήτευση των αριστερών όταν η ιστορία άλλαξε ρότα είναι τα πρώτα του βιβλίου. Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασαν αφού ναι μεν οι εμπνεύσεις για τη μυθοπλασία ήταν καλές αλλά ήταν φανερό ότι ο συγγραφέας υπερτόνιζε την προσωπική του συναισθηματική φόρτιση. Παρόλα αυτά με κέρδισε η καλή προσεγμένη γραφή του και διάβασα τα δύο καταληκτικά του βιβλίου διηγήματα ’’Πεταλούδα στο παρμπρίζ’’ και ’’Μήνυμα εστάλη’’ ήταν πολύ καλύτερα ίσως γιατί ο συγγραφέας προσεγγίζει πιο αποστασιοποιημένα τον μοντέρνο τρόπο ζωής.
Το δεύτερο βιβλίο του η νουβέλα ’’Καλά μόνο να βρεις’’
είναι κάτι εντελώς διαφορετικό αφού ο συγγραφέας αποφεύγει την ταύτιση με πρόσωπα ή καταστάσεις. Κατ’ αρχήν είναι εξαιρετική η σύλληψη της διάσπασης της νουβέλας σε επτά μικρότερα κομμάτια. Δεν ξέρω αν ήταν η δική μου ιδέα αλλά κάθε ένα από τα επτά μέρη του βιβλίου θα μπορούσε να διαβαστεί και σαν ατόφιο διήγημα χωρίς την αναγκαιότητα της ’’συνέχειας εκ του προηγουμένου’’ ή της προσθήκης του επόμενου. Πρωταγωνιστές ένας φαντάρος (και αργότερα προδομένος ιδεολογικά και συμβιβασμένος ασκούμενος δικηγόρος), μια νεαρή πόρνη από κάποια δημοκρατία της Βαλτικής, ο νταβατζής-αστυνόμος στον Βαρδάρη, οι δύο συνεργοί του (μεταφορείς ζώων αλλά και ανθρώπων σε ένα ψυγείο-φυλακή) και ένας Κούρδος πρόσφυγας. Ο Χατζημωυσιάδης πλέκει με μαεστρία έμπειρου διηγηματογράφου τα πρόσωπα μέσα στις ξεχωριστές ιστορίες, η γραφή του έχει γίνει ακόμη πιο ελλειπτική σε σχέση με το πρώτο βιβλίο, λιγότερο ποιητική και φορτισμένη αλλά ευκολοδιάβαστη και προσεγμένη. Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι άρτιο αν δεν διάλεγε για το τέλος όχι κάτι ηχηρό (αυτή την προδιάθεση δημιουργεί στις εκατό σελίδες που προηγούνται) αλλά ένα μάλλον δύσκολο συμβολισμό που μπορεί να γίνει αντιληπτός από ανθρώπους της ηλικίας του συγγραφέα και πιθανώς με κοινά βιώματα αλλά όχι από τον μέσο αναγνώστη. Δυστυχώς και οι χαρακτήρες στο Καλά μόνο να βρεις είναι ’’αδύναμοι’’ παρά την πρόθεση του συγγραφέα να κάνει τους looser της ζωής συμπαθείς αφού οι επτά μονόλογοι τους (η εξομολογήσεις ή εξωτερίκευση σκέψεων και συναισθημάτων) ορισμένες στιγμές ’’μπλοκάρουν’’. Οι δύο δουλειές του συγγραφέα από τα Γιαννιτσά έχουν περάσει μάλλον απαρατήρητες από την κριτική (εικάζω και από τους αγοραστές βιβλίων) αλλά αν κάποιος θέλει να γνωρίσει ένα νέο δημιουργό με αρκετά καλές προοπτικές και εμφανές πάθος για τη γραφή έχει την ευκαιρία.Γιάννης Παλαβός, Αληθινή αγάπη και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Intro Books (βαθμολογία 7)
Πριν από μερικούς μήνες κάποιος φίλος του blog με παρέπεμπε με ένα του σχόλιο στη διεύθυνση http://www.sanangre.blogspot.com/. Εκεί υπάρχει ακόμη μια νουβέλα με τίτλο San Agre. Η νουβέλα με είχε ενθουσιάσει αφού ενσωμάτωνε στοιχεία Μπουκόφσκι και μπίτνικ συγγραφέων. Έγραψε ένα post και ο blogger μας συστήθηκε. ’’Με λένε Γιάννη Παλαβό και μην γελάτε’’. Μας ενημέρωσε ότι η πρώτη συλλογή διηγημάτων του θα κυκλοφορούσε κάποια στιγμή από τον Περίπλου.
Τελικά, με το μπέρδεμα που έγινε από την προσπάθεια συγχώνευσης του Περίπλου με τα Intro Books του Κωστόπουλου η κυκλοφορία καθυστέρησε και κατέληξε να γίνει από την νεότευκτη εταιρεία που μετά το ναυάγιο της συνεργασίας έμεινε με μερικούς επιπλέον συγγραφείς. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα, το πήρε το μάτι μου και σκέφθηκα να διαβάσω την ολοκληρωμένη δουλειά του Παλαβού (μην γελάτε, είναι το πραγματικό επίθετο του). Διηγήματα 16 τον αριθμό εκ των οποίων τα μισά περίπου είναι μικρά ’’διαμαντάκια’’. Υπάρχουν και άλλα που ξαστόχησαν και ατύχησαν αλλά αυτό είναι μοιραίο αφού ο Παλαβός δείχνει να αντιπαθεί τις κλασικές φόρμες γραφής και να προτιμάει πιο ρεαλιστικές (και ενίοτε μεταμοντέρνες) κατευθύνσεις τις οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις δεν χειρίζεται σωστά. Παρόλα αυτά υπάρχουν σημεία του βιβλίου που φανερώνουν ένα ατόφιο συγγραφικό ταλέντο στη σύντομη γραφή (νομίζω ότι αν δοκιμαστεί σε μεγαλύτερες φόρμες, όπως το μυθιστόρημα θα ατυχήσει). Το Χ-3000, τα γλυκόπικρα In Cold Blood, Λίγο αίμα, το καλύτερο κατά την προσωπική μου άποψη σημείο του βιβλίο (΄΄΄Εξω στις πλατείες’’ για ένα γερό-κλοσάρ μέθυσο που ήθελε να είναι ελεύθερος) είναι διηγήματα που μαρτυρούν ότι ο Παλαβός έχει δρόμο στη λογοτεχνία. Στο Sex and city of Thessaloniki βγάζει την κωμική-αντιηρωική ματιά του αποτυχημένου εραστή, στο σουρεαλιστικό Τεντ δίνει το απόλυτο στίγμα της συγγραφικής του ταυτότητας ενώ στα ’’Με λένε Αλέξη Τασόπουλο’’, ’’Το βράδυ που η ζωή του Νίκου δεν άλλαξε’’, ’’Η ιστορία του κυρίου Π.’’ που γίνεται λίγο πιο προβλέψιμος πάει αρκετά καλά. Μένω με την απορία γιατί δεν συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο η νουβέλα που υπάρχει στο διαδίκτυο αφού τη θεωρώ εξαιρετικό δείγμα γραφής του Παλαβού. Δύο μικρές συνοδευτικές λεπτομέρειες. Ο Παλαβός είναι μόλις 27 ετών. Και το εξώφυλλο του βιβλίου είναι εντελώς παρελκυστικό σε σχέση με το περιεχόμενο και αισθητικής επιπέδου...Nitro και Esquire...Γιώργος Σωτηρέλλος, Ο αγράμματος συγγραφέας, εκδόσεις Μελάνι (βαθμολογία: 6,8)
Ο 46χρονος Σωτηρέλλος στην πρώτη του λογοτεχνική εμφάνιση είναι το ακριβώς αντίθετο από τον τίτλο του βιβλίου. Πολυπράγμων και πολυσχιδής κατάφερε μέσα σε 140 σελίδες να χειριστεί ένα παραδοσιακό συγγραφικό τρικ και κλισέ με συμπαθητικό τρόπο. Φαντασία και πραγματικότητα, ήρωες γεννημένοι στο κεφάλι του και πραγματικά πρόσωπα διαπλέκονται ομαλά και χωρίς κτυπητές ατέλειες. Ορισμένες από τα επί μέρους κομμάτια του βιβλίου (τυπικά αρχειοθετείται σαν συλλογή διηγημάτων) είναι όντως διηγήματα, άλλα είναι σύντομα στιγμιότυπα, συνολικά 53 τον αριθμό. Δυστυχώς, η επιμονή του Σωτηρέλλου να περάσει όλους τους ’’ήρωες’’ της ευρυμάθειας ή των ενδιαφερόντων του (καταγράφω πρόχειρα Μπρους Λι, Μόντι Πάιθονς, Μπουκόφσκι (σταθερή εμμονή από τα εφηβικά χρόνια των 40+ συγγραφέων), Εζρα Πάουντ, παλιές ελληνικές ταινίες, κόμιξ, Κέρουακ, Μάρξ, Φρόιντ, λήσταρχος Νταβέλης, είτε ως άμεσες αναφορές, είτε ως επιρροές ή ’’δάνεια’’) κινδυνεύει να γίνει κουραστική παρά το σύντομο της γραφής και τις λιγοστές σελίδες του βιβλίου. Η ειρωνεία, το ανατρεπτικό (έως εικονoκλαστικό) χιούμορ και το ανορθόδοξο –σε ορισμένες περιπτώσεις- ύφος λειτουργούν όταν ειδικά η γραφή είναι αβίαστη. Υπάρχουν όμως και στιγμές που το ύφος αλλοιώνεται, η κριτική διάθεση παραπέμπει σε πατερναλισμό και χαλάει τη συνοχή της δουλειάς. Όχι άσχημο ξεκίνημα, σίγουρα θα μπορούσε να είναι καλύτερο.Πέτρος Μπιρμπίλης, Έχω μόνο εσένα, εκδόσεις Μελάνι (βαθμολογία 6)
Άλλος ένας πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας συμπτωματικά από τον ίδιο εκδοτικό οίκο με τον Σωτηρέλλο. Άνθρωπος των media ο Μπρμπίλης γράφει 22 ιστορίες μοναξιάς, καθημερινότητας, διαπροσωπικών σχέσεων άλλοτε με κυνικό ύφος, άλλοτε με ανέμελο. Ο διαχωρισμός των εικοσιδύο ιστοριών σε τέσσερα ’’κεφάλαια’’ γίνεται με τους άκρως επεξηγηματικούς και διαφωτιστικούς υπότιτλους ’’Εγώ’’, ’’Εσύ΄΄, ’’Ο κόσμος γύρω’’ και ’’ότι άλλο μένει’’ και κατά περίσταση ανάλογο είναι το ύφος γραφής. Κοινή συνισταμένη των ιστοριών μοιάζει να είναι το (ξανά και ξανά) πέρασμα από τις εποχές της αθωότητας στον κόσμο της ωριμότητας (σαρανταρίσαμε δηλαδή…). Κάτι που εξυπηρετούν σε αρκετές από τις ιστορίες τα πολλά flash back στις ζωές των ηρώων του Μπιρμπίλη αναφορές στην οικογένεια, σε καλούς παλιούς φίλους και έντονο προσωπικό-βιωματικό ύφος. Ακόμη όμως και στις ιστορίες που ο Μπιρμπίλης επιχειρεί μια μορφή χρονογραφήματος και προσέγγισης της σημερινής κοινωνίας λείπει ένα βασικό στοιχείο από τη δουλειά του. Η πρωτοτυπία των ιστοριών. Με άλλα λόγια, με άλλους ήρωες αλλά παρεμφερείς καταστάσεις μοιάζει να τα έχουμε διαβάσει ξανά όλα αυτά. Με γλώσσα περισσότερο δημοσιογραφική παρά λογοτεχνική (ελάττωμα πολλών δημοσιογράφων που προσπαθούν να περάσουν την όχθη της δημιουργικής γραφής) ο Μπιρμπίλης αδικεί τη δουλειά του. Από αναγνωστικό ένστικτο και μόνο εικάζω ότι τώρα που ξεμπέρδεψε με τα σημαντικά θέματα που τον απασχολούσαν και ψυχαναλύθηκε μέσα από τη γραφή του μπορεί να επανέλθει με καλύτερα αποτελέσματα. Λυπάμαι που είμαι σκληρός. Αλλά φανερά είναι ένα βιβλίο πολύ σημαντικό για τον συγγραφέα του (και το σέβομαι) αλλά όχι για τον αναγνώστη.
Monday, May 14, 2007
Αυτό το post δεν χρειάζεται να το διαβάσει κανείς
Το ερωτηματολόγιο του Προυστ με μερικές ιστολογικές… παρεμβάσεις και τροποποιήσεις κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες στα blog. Σε μένα το έστειλε ο Χρήστος Φασούλας (fasoulas.blogspot.com) για να το απαντήσω.
1. Πετάει ο γάιδαρος;
Με την κρίση που υπάρχει στις αεροπορικές εταιρείες τι το ρωτάς…
2. Τι σας κάνει να σηκώνεστε το πρωί;
Η προσδοκία του σήμερα.
3. Η μεγαλύτερη μαλακία που έχετε πει σε κάποιον και την έχει πιστέψει;
Ότι θα φτιάξω μπλογκ για την ελληνική λογοτεχνία και κάποιοι θα το διαβάζουν καθημερινά.
4. Το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας είναι;
Κλασικός Έλληνας. Ενθουσιάζομαι εύκολα και απογοητεύομαι γρήγορα.
5. Το βασικό ελάττωμά σας;
Αν είχα μόνο ένα μόνο θα το έγραφα εύκολα και αβίαστα.
6. Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;
Σε όσα συγχωρούνται.
7. Ποια είναι η πρωτεύουσα του Λιχτενστάιν;
Δεν σοβαρευόμαστε σιγά-σιγά;
8. Ποιοι είναι οι ήρωές σας σήμερα;
Αυστηρό προσωπικό δεδομένο.
9. Το αγαπημένο σας ταξίδι;
Νέα Υόρκη-Λονδίνο και αυτό που δεν έχω κάνει ακόμη αλλά δεν το αποκαλύπτω.
10. Οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Τα έχουμε ξαναγράψει αυτά…
11. Αγαπημένη ταινία;
Κι’ αυτά…
12. Αγαπημένη trashιά;
Κάποτε τα disco-τράγουδα, τώρα μοιάζουν εύηχα σε σχέση με ότι ακούμε. Το ομολογώ δημόσια. Με πήγαν ένα βράδυ με το ζόρι στον Σφακιανάκη και μου άρεσε!
13. Χειρότερο τραγούδι όλων των εποχών;
Τελείωσε η φετινή Eurovision;
14. Τι νοσταλγείτε πιο πολύ απ’ όλα;
Τα χρόνια που είχα μαλλί-χαίτη, δεν έδινα λογαριασμό ούτε στον εαυτό μου, δεν ήξερα που θα κοιμηθώ και συνήθως δεν ήξερα που ξυπνούσα.
15. Κανένα σοκαριστικό μυστικό έχετε;
Αν το γράψω θα πάψει να είναι μυστικό.
16. Μόνο αυτό;
Επαναλαμβάνω…Να σοβαρευτούμε σιγά-σιγά.
17. Πού αναφέρεται ο Βαν Γκογκ ως Βαν Νταμ;
Μάλλον σε καμιά ποδοσφαιρική μετάδοση στην τηλεόραση.
18. Το αγαπημένο σας πτηνό;
Οτιδήποτε μπορεί να πετάξει μακριά…
19. Αγαπημένος τρόπος θανάτου;
Ακαριαίος και ανώδυνος. Τόσο ακαριαίος που να μην προλάβω να δω τη ζωή μου σε τριάντα δευτερόλεπτα.
20. Το αγαπημένο σας ποτό;
Ο κατάλογος της μπυραρίας που συχνάζω.
21. Το αγαπημένο σας φαγητό;
Ρώσικος χαλβάς από ηλιόσπορο (άντε να δούμε που θα πάει η βαλίτσα..)
22. Τι απεχθάνεστε περισσότερο απ’ όλα;
Αυτή τη στιγμή το ερωτηματολόγιο του Προυστ.
23. Όταν δεν γράφετε, ποια είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
Να διαβάζω αυτά που γράφουν καλοί συγγραφείς.
24. Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Τον ξέρει ο ψυχαναλυτής μου. Και μου είπε να μην τον λέω δημόσια.
25. Μεγαλύτερο ψέμα;
Η ζωή η ίδια.
26. Ποιο είναι το μότο σας;
Να μην απαντάω σε ανόητες ερωτήσεις.
27. Πώς θα επιθυμούσατε να ζήσετε;
Όπως ζω γιατί αν μπορούσα να ζω διαφορετικά θα το είχα κάνει.
28. Εάν συνέβαινε να συναντήσετε τον Θεό, τι θα θέλατε να σας πει;
Να μια καλή ερώτηση. Τι υπάρχει μετά τη ζωή φυσικά. Το ίδιο θα ρωτούσα και το Σατανά για να κάνω…συγκρίσεις.
29. Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτόν τον καιρό;
Μοιάζω να είμαι σε πνευματική διαύγεια;
Για να μην απωλεσθεί και το τελευταίο ίχνος σοβαρότητας δεν πασάρω το ερωτηματολόγιο σε κανένα άλλο blogger. Οποιος θέλει να απαντήσει ας το κάνει αυτοβούλως και ας πει ότι του πρότεινα...
1. Πετάει ο γάιδαρος;
Με την κρίση που υπάρχει στις αεροπορικές εταιρείες τι το ρωτάς…
2. Τι σας κάνει να σηκώνεστε το πρωί;
Η προσδοκία του σήμερα.
3. Η μεγαλύτερη μαλακία που έχετε πει σε κάποιον και την έχει πιστέψει;
Ότι θα φτιάξω μπλογκ για την ελληνική λογοτεχνία και κάποιοι θα το διαβάζουν καθημερινά.
4. Το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας είναι;
Κλασικός Έλληνας. Ενθουσιάζομαι εύκολα και απογοητεύομαι γρήγορα.
5. Το βασικό ελάττωμά σας;
Αν είχα μόνο ένα μόνο θα το έγραφα εύκολα και αβίαστα.
6. Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;
Σε όσα συγχωρούνται.
7. Ποια είναι η πρωτεύουσα του Λιχτενστάιν;
Δεν σοβαρευόμαστε σιγά-σιγά;
8. Ποιοι είναι οι ήρωές σας σήμερα;
Αυστηρό προσωπικό δεδομένο.
9. Το αγαπημένο σας ταξίδι;
Νέα Υόρκη-Λονδίνο και αυτό που δεν έχω κάνει ακόμη αλλά δεν το αποκαλύπτω.
10. Οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Τα έχουμε ξαναγράψει αυτά…
11. Αγαπημένη ταινία;
Κι’ αυτά…
12. Αγαπημένη trashιά;
Κάποτε τα disco-τράγουδα, τώρα μοιάζουν εύηχα σε σχέση με ότι ακούμε. Το ομολογώ δημόσια. Με πήγαν ένα βράδυ με το ζόρι στον Σφακιανάκη και μου άρεσε!
13. Χειρότερο τραγούδι όλων των εποχών;
Τελείωσε η φετινή Eurovision;
14. Τι νοσταλγείτε πιο πολύ απ’ όλα;
Τα χρόνια που είχα μαλλί-χαίτη, δεν έδινα λογαριασμό ούτε στον εαυτό μου, δεν ήξερα που θα κοιμηθώ και συνήθως δεν ήξερα που ξυπνούσα.
15. Κανένα σοκαριστικό μυστικό έχετε;
Αν το γράψω θα πάψει να είναι μυστικό.
16. Μόνο αυτό;
Επαναλαμβάνω…Να σοβαρευτούμε σιγά-σιγά.
17. Πού αναφέρεται ο Βαν Γκογκ ως Βαν Νταμ;
Μάλλον σε καμιά ποδοσφαιρική μετάδοση στην τηλεόραση.
18. Το αγαπημένο σας πτηνό;
Οτιδήποτε μπορεί να πετάξει μακριά…
19. Αγαπημένος τρόπος θανάτου;
Ακαριαίος και ανώδυνος. Τόσο ακαριαίος που να μην προλάβω να δω τη ζωή μου σε τριάντα δευτερόλεπτα.
20. Το αγαπημένο σας ποτό;
Ο κατάλογος της μπυραρίας που συχνάζω.
21. Το αγαπημένο σας φαγητό;
Ρώσικος χαλβάς από ηλιόσπορο (άντε να δούμε που θα πάει η βαλίτσα..)
22. Τι απεχθάνεστε περισσότερο απ’ όλα;
Αυτή τη στιγμή το ερωτηματολόγιο του Προυστ.
23. Όταν δεν γράφετε, ποια είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
Να διαβάζω αυτά που γράφουν καλοί συγγραφείς.
24. Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Τον ξέρει ο ψυχαναλυτής μου. Και μου είπε να μην τον λέω δημόσια.
25. Μεγαλύτερο ψέμα;
Η ζωή η ίδια.
26. Ποιο είναι το μότο σας;
Να μην απαντάω σε ανόητες ερωτήσεις.
27. Πώς θα επιθυμούσατε να ζήσετε;
Όπως ζω γιατί αν μπορούσα να ζω διαφορετικά θα το είχα κάνει.
28. Εάν συνέβαινε να συναντήσετε τον Θεό, τι θα θέλατε να σας πει;
Να μια καλή ερώτηση. Τι υπάρχει μετά τη ζωή φυσικά. Το ίδιο θα ρωτούσα και το Σατανά για να κάνω…συγκρίσεις.
29. Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτόν τον καιρό;
Μοιάζω να είμαι σε πνευματική διαύγεια;
Για να μην απωλεσθεί και το τελευταίο ίχνος σοβαρότητας δεν πασάρω το ερωτηματολόγιο σε κανένα άλλο blogger. Οποιος θέλει να απαντήσει ας το κάνει αυτοβούλως και ας πει ότι του πρότεινα...
Sunday, May 13, 2007
Ξεφ(τ)υλλίζοντας...part 91 (Κάτι διάβασα, κάτι άκουσα, κάτι μου είπαν να σας πω...)
Πάντοτε, η ανάγνωση των Κυριακάτικων εφημερίδων προσφέρει μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τις βιβλιοφιλικές-λογοτεχνικές στήλες και σελίδες. Ιδού τι αλίευσα…
Δεν ξέρω αν είναι μόνιμη η κατάργηση αλλά σίγουρα αποτελεί απογοήτευση η απουσία του περιοδικού Heart από τη σημερινή έκδοση του Ελεύθερου Τύπου. Πάντοτε περιείχε τέσσερις πέντε καλές σελίδες για το βιβλίο. Μετατράπηκε σε ένα ’’φτωχό’’ άχρωμο δισέλιδο αφιερωμένο σε όλες τις τέχνες στο εσωτερικό της εφημερίδας. Προφανώς, οι συμβουλάτορες και το ακριβοπληρωμένο κονκλάβιο διευθυντάδων της κυρίας Αγγελοπούλου έκρινε ότι η λογοτεχνία και οι τέχνες γενικότερα είναι περιττή πολυτέλεια για τη νέα ανανεωμένη μορφή της εφημερίδας την οποία σχεδιάζουν εδώ και μήνες αλλά δεν την έχουμε δει ακόμη στην πράξη. Προφανώς, τα ενδιαφέροντα της νέας ιδιοκτήτριας του Ελεύθερου Τύπου απέχουν παρασάγγες από τη λογοτεχνία και εστιάζονται στην πολιτική και το life style…
Το περιοδικό της Ελευθεροτυπίας είχε ένα ενδιαφέρον πολυσέλιδο αφιέρωμα στους νέους, κάτω των 30, δημιουργούς (τραγουδιστές, ηθοποιούς κλπ.). Από το χώρο της λογοτεχνίας επελέγησαν δύο νεαροί: Δεν έχω ένσταση ούτε αμφισβητώ τα κριτήρια επιλογής του Δημήτρη Καλαβρή (πρώτο του βιβλίο φέτος από το Μεταίχμιο ο ’’Άγγελος τιμωρός’’). Λίγο πιο πίσω είδα το όνομα και της φωτογραφία της Μαρίας Κωτίδου. Και δίπλα ο τίτλος συγγραφέας! Όσο και να έψαξα στη μνήμη μου το όνομα δεν μου έλεγε τίποτα. Στο τέλος του ρεπορτάζ λύθηκε το μυστήριο. Η νεαρή κυρία Κωτίδη ΘΑ ΕΚΔΩΣΕΙ την πρώτη της δουλειά σύντομα από τον Κέδρο. Μπορεί, όντως, όπως προβλέπεται να είναι εξαιρετική και με μεγάλο μέλλον στη λογοτεχνία. Απλές ερωτησούλες: Οι ρεπόρτερ της Ελευθεροτυπίας δεν ξέρουν άλλους δημιουργούς κάτω των 30 που ήδη να έχουν εκδώσει βιβλία. Εύκολα μπορώ να γράψω πέντε έξι βιβλία από αυτά που έχουν κυκλοφορήσει τους τελευταίους 5-6 μήνες! Και είναι ήδη στα βιβλιοπωλεία με σημαντικότερη περίπτωση αυτή του Γ. Ζευγώλη που εξέδωσε δύο μαζεμένα βιβλία και το Αστεγοσκοπείο πήρε και καλές κριτικές! Αν δεν τους ξέρουν οι ειδικοί τότε επιβεβαιώνεται αυτό που υποστηρίζω από την πρώτη μέρα του μπλογκ. Ότι αγνοούν το συνολικό εύρος της βιβλιοπαραγωγής. Αν τους ξέρουν γιατί προτιμούν μια ανέκδοτη συγγραφέα; Να υποθέσω αυθαίρετα ότι είναι ΚΑΙ θέμα του ποιος εκδοτικός οίκος βρίσκεται πίσω από τον καθένα;
Μια σελίδα συνέντευξη της διευθύντριας του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Κατρίν Βελισσάρη στον υπεύθυνο του λογοτεχνικό ενθέτου Νίκο Μπακουνάκη στο Βήμα. Παρότι θα ήταν άψογη και σε γαλλική γλώσσα η συνέντευξη είναι καλογραμμένη και με ερωτήσεις εύκολες και βατές για να προβληθεί το έργο του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Κουβέντα φυσικά για τις εκπομπές Πιβό στην κρατική τηλεόραση και για το κόστος του ενός εκατομμυρίου ευρό. Για το θέμα δεν έχουν απαντήσει ούτε το Ε.ΚΕ.ΒΙ. ούτε η κρατική τηλεόραση. Να υποθέσω ότι είναι αφ’ υψηλού σνομπισμός μιας ανακρίβειας ή επιβεβαιωτική σιωπή;
Στο Έθνος και στις συνεντεύξεις των blogger πήρε σειρά ο Θεσσαλονικιός Simon. Θυμηθείτε το πολύ καλό μυθιστόρημα που έχει ανεβάσει με τίτλο Σκυλιά στη βροχή στη διεύθυνση spidertale.blogspot.com. Κι’ αυτός δημιουργός κάτω των 30 είναι αλλά έχει ήδη….αυτοεκδοθεί έστω και διαδικτυακά!
- Φεύγουμε από τα έντυπα και πάμε στα ηλεκτρονικά…Τελείωσαν τα γυρίσματα του σίριαλ Τυφλόμυγα (έγιναν όλα στο Λαύριο) βασισμένου στο ομώνυμο βιβλίο της Ευγενίας Φακίνου και θα παιχθεί μάλλον από Σεπτέμβριο στον Alpha. Φίλος που δουλεύει στην εταιρεία παραγωγής του σκηνοθέτη του σίριαλ Κώστα Κουτσομύτη μου ορκιζόταν πριν λίγες μέρες ότι δεν έχουν γίνει εντυπωσιακές αλλαγές σε σχέση με το βιβλίο. ’’Μόνο οι απαραίτητες τηλεοπτικές προσαρμογές για να αποκτήσει μεγαλύτερη δράση και ένταση’’…Για να δούμε. Την ώρα που όλοι έβλεπαν το κιτσάτο πανηγυράκι της Eurovision στο τρίτης διαλογής Blue Sky ο Βασίλης Βασιλικός έδινε μια εξαιρετική συνέντευξη. Ανθρώπινος όσο ποτέ μίλησε για τα όνειρα του τα παιδιά και προανήγγειλε το…115ο βιβλίο του! Πάντοτε οι άνθρωποι του πνεύματος στην Ελλάδα παίζουν στη... Δεύτερη εθνική κατηγορία και η μουσική υποκουλτούρα της Eurovision prime time!
- Λέγεται Νίκος Τσουβαλάς και μέχρι πριν λίγες μέρες ανέλαβε επίσημα τη γενική διεύθυνση των Ελληνικών Γραμμάτων. Μετάταξη από τον ΔΟΛ στα Εξάρχεια αφού ήταν υπεύθυνος για τα περιοδικά του ομίλου. Ευτυχώς, το σενάριο που έλεγε….Θανάσης Λάλας δεν υλοποιήθηκε. Το πρώτο μέλημα του νέου διευθυντή είναι να βρει υπεύθυνο για τον τομέα της ελληνικής λογοτεχνίας και να μάθει πόσοι συγγραφείς από το δυναμικό των Ελληνικών Γραμμάτων συνεχίζουν ή ήδη έχουν σηκώσει άσπρο μαντήλι. Ήδη καταγράφηκε μια σημαντική απώλεια αφού ο Πάνος Καρνέζης μετακόμισε στον Λιβάνη. Στο μεταξύ, οι…πρώην των Ελληνικών Γραμμάτων θα αναγγείλουν στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου τη δημιουργία του νέου εκδοτικού οίκου με το όνομα ’’Τόπος’’. Λέγεται ότι έχουν εξασφαλίσει τεράστιο ποσοστό (πάνω από 70%) των συγγραφέων που συνεργάστηκαν στα Ελληνικά Γράμματα ίσως γιατί τη σειρά των ελληνικών βιβλίων θα τρέχει και στη νέα κατάσταση ο Άρης Μαραγκόπουλος.
- Έχω γράψει τα καλύτερα για την πρωτοβουλία του εκδοτικού οίκου Μαραθιά για την καινοτομία του να εκδώσει τα (πολύ καλά) βιβλία των blogger όπως και την πρώτη δουλειά του ταλαντούχου Άγγελου Χαρτιάτη. Σήμερα, ρίχνοντας μια ματιά στο περίπτερό του στην έκθεση βιβλίου το μάτι μου έπεσε σε ένα βιβλίο με τίτλο ’’Ερωτικές ιστορίες από το internet’’ (ή κάπως έτσι, δυστυχώς ο τίτλος δεν έχει καταχωρηθεί ούτε καν στο επίσημο blog των εκδόσεων, γιατί άραγε;). Στον πρόλογο, ο Δ. Μαραθιάς προσπαθεί να δικαιολογήσει τα…αδικαιολόγητα! Και κάνει μια αναφορά στην ερωτική λογοτεχνία και στον Ντε Σαντ και τον Εμπειρίκο. Ξεφύλλισα το βιβλίο αφού πρώτα διάβασα τους τίτλους των διηγημάτων. Ανακάλυψα ότι είναι ιστορίες ανωνύμων επιστολογράφων που έχουν δημοσιευθεί σε site πορνογραφικού περιεχομένου αρκετά εκ των οποίων δεν είναι καν σε λειτουργία σήμερα γιατί τα έχει κλείσει η Δίωξη Ηλεκτρονικού εγκλήματος! Θεωρώ ότι είμαι αρκετά ανοιχτόμυαλος αναγνώστης και ξεκαθαρίζω ότι δεν μπορώ (εδώ δεν μπορούν οι ειδικοί) να οριοθετήσω τις ακριβείς διαφορές μεταξύ πορνογραφίας και ερωτικής λογοτεχνίας. Πλην όμως ιστορίες όπως η ’’πρώτη της παρτούζα’’, ’’οι λεσβίες και η ξυδάτη ελιά’’ (αν δεν αναπαράγω ακριβώς τους ανεκδιηγήτους τίτλους ζητάω συγνώμη) φλερτάρουν ξεδιάντροπα με την πορνογραφία και τα τσοντοπεριοδικά των περιπτέρων. Σαφέστατα και το σεξ είναι ένα τεράστιο κομμάτι του παγκόσμιου ιστού αλλά δεν βλέπω το λόγο να τυπώνονται τέτοια βιβλία. Μετά το….εξωφρενικό ’’Ατίθασο αλαζονικό τακούνι’’ (καταριέμαι ακόμη την έμπνευσή μου να το διαβάσω) ήρθε και αυτό και έχω την αίσθηση, εντελώς καλοπροαίρετα, ότι ο κ.Δ. Μαραθιάς θα πρέπει μάλλον να αναθεωρήσει την πολιτική του τι τυπώνει…Και το γράφω καλοπροαίρετα και με καλή διάθεση.
- Και επειδή αναφέρθηκα σε νέους δημιουργούς. Αύριο ή μεθαύριο θα έχουν την τιμητική τους στο blog τα βιβλία νέων δημιουργών που σίγουρα ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ διαβάσει και ίσως δεν ξέρουν καν ότι έχουν εκδοθεί οι περιώνυμοι και αξιαγάπητοι κριτικοί του χώρου.
Δεν ξέρω αν είναι μόνιμη η κατάργηση αλλά σίγουρα αποτελεί απογοήτευση η απουσία του περιοδικού Heart από τη σημερινή έκδοση του Ελεύθερου Τύπου. Πάντοτε περιείχε τέσσερις πέντε καλές σελίδες για το βιβλίο. Μετατράπηκε σε ένα ’’φτωχό’’ άχρωμο δισέλιδο αφιερωμένο σε όλες τις τέχνες στο εσωτερικό της εφημερίδας. Προφανώς, οι συμβουλάτορες και το ακριβοπληρωμένο κονκλάβιο διευθυντάδων της κυρίας Αγγελοπούλου έκρινε ότι η λογοτεχνία και οι τέχνες γενικότερα είναι περιττή πολυτέλεια για τη νέα ανανεωμένη μορφή της εφημερίδας την οποία σχεδιάζουν εδώ και μήνες αλλά δεν την έχουμε δει ακόμη στην πράξη. Προφανώς, τα ενδιαφέροντα της νέας ιδιοκτήτριας του Ελεύθερου Τύπου απέχουν παρασάγγες από τη λογοτεχνία και εστιάζονται στην πολιτική και το life style…
Το περιοδικό της Ελευθεροτυπίας είχε ένα ενδιαφέρον πολυσέλιδο αφιέρωμα στους νέους, κάτω των 30, δημιουργούς (τραγουδιστές, ηθοποιούς κλπ.). Από το χώρο της λογοτεχνίας επελέγησαν δύο νεαροί: Δεν έχω ένσταση ούτε αμφισβητώ τα κριτήρια επιλογής του Δημήτρη Καλαβρή (πρώτο του βιβλίο φέτος από το Μεταίχμιο ο ’’Άγγελος τιμωρός’’). Λίγο πιο πίσω είδα το όνομα και της φωτογραφία της Μαρίας Κωτίδου. Και δίπλα ο τίτλος συγγραφέας! Όσο και να έψαξα στη μνήμη μου το όνομα δεν μου έλεγε τίποτα. Στο τέλος του ρεπορτάζ λύθηκε το μυστήριο. Η νεαρή κυρία Κωτίδη ΘΑ ΕΚΔΩΣΕΙ την πρώτη της δουλειά σύντομα από τον Κέδρο. Μπορεί, όντως, όπως προβλέπεται να είναι εξαιρετική και με μεγάλο μέλλον στη λογοτεχνία. Απλές ερωτησούλες: Οι ρεπόρτερ της Ελευθεροτυπίας δεν ξέρουν άλλους δημιουργούς κάτω των 30 που ήδη να έχουν εκδώσει βιβλία. Εύκολα μπορώ να γράψω πέντε έξι βιβλία από αυτά που έχουν κυκλοφορήσει τους τελευταίους 5-6 μήνες! Και είναι ήδη στα βιβλιοπωλεία με σημαντικότερη περίπτωση αυτή του Γ. Ζευγώλη που εξέδωσε δύο μαζεμένα βιβλία και το Αστεγοσκοπείο πήρε και καλές κριτικές! Αν δεν τους ξέρουν οι ειδικοί τότε επιβεβαιώνεται αυτό που υποστηρίζω από την πρώτη μέρα του μπλογκ. Ότι αγνοούν το συνολικό εύρος της βιβλιοπαραγωγής. Αν τους ξέρουν γιατί προτιμούν μια ανέκδοτη συγγραφέα; Να υποθέσω αυθαίρετα ότι είναι ΚΑΙ θέμα του ποιος εκδοτικός οίκος βρίσκεται πίσω από τον καθένα;
Μια σελίδα συνέντευξη της διευθύντριας του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Κατρίν Βελισσάρη στον υπεύθυνο του λογοτεχνικό ενθέτου Νίκο Μπακουνάκη στο Βήμα. Παρότι θα ήταν άψογη και σε γαλλική γλώσσα η συνέντευξη είναι καλογραμμένη και με ερωτήσεις εύκολες και βατές για να προβληθεί το έργο του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Κουβέντα φυσικά για τις εκπομπές Πιβό στην κρατική τηλεόραση και για το κόστος του ενός εκατομμυρίου ευρό. Για το θέμα δεν έχουν απαντήσει ούτε το Ε.ΚΕ.ΒΙ. ούτε η κρατική τηλεόραση. Να υποθέσω ότι είναι αφ’ υψηλού σνομπισμός μιας ανακρίβειας ή επιβεβαιωτική σιωπή;
Στο Έθνος και στις συνεντεύξεις των blogger πήρε σειρά ο Θεσσαλονικιός Simon. Θυμηθείτε το πολύ καλό μυθιστόρημα που έχει ανεβάσει με τίτλο Σκυλιά στη βροχή στη διεύθυνση spidertale.blogspot.com. Κι’ αυτός δημιουργός κάτω των 30 είναι αλλά έχει ήδη….αυτοεκδοθεί έστω και διαδικτυακά!
- Φεύγουμε από τα έντυπα και πάμε στα ηλεκτρονικά…Τελείωσαν τα γυρίσματα του σίριαλ Τυφλόμυγα (έγιναν όλα στο Λαύριο) βασισμένου στο ομώνυμο βιβλίο της Ευγενίας Φακίνου και θα παιχθεί μάλλον από Σεπτέμβριο στον Alpha. Φίλος που δουλεύει στην εταιρεία παραγωγής του σκηνοθέτη του σίριαλ Κώστα Κουτσομύτη μου ορκιζόταν πριν λίγες μέρες ότι δεν έχουν γίνει εντυπωσιακές αλλαγές σε σχέση με το βιβλίο. ’’Μόνο οι απαραίτητες τηλεοπτικές προσαρμογές για να αποκτήσει μεγαλύτερη δράση και ένταση’’…Για να δούμε. Την ώρα που όλοι έβλεπαν το κιτσάτο πανηγυράκι της Eurovision στο τρίτης διαλογής Blue Sky ο Βασίλης Βασιλικός έδινε μια εξαιρετική συνέντευξη. Ανθρώπινος όσο ποτέ μίλησε για τα όνειρα του τα παιδιά και προανήγγειλε το…115ο βιβλίο του! Πάντοτε οι άνθρωποι του πνεύματος στην Ελλάδα παίζουν στη... Δεύτερη εθνική κατηγορία και η μουσική υποκουλτούρα της Eurovision prime time!
- Λέγεται Νίκος Τσουβαλάς και μέχρι πριν λίγες μέρες ανέλαβε επίσημα τη γενική διεύθυνση των Ελληνικών Γραμμάτων. Μετάταξη από τον ΔΟΛ στα Εξάρχεια αφού ήταν υπεύθυνος για τα περιοδικά του ομίλου. Ευτυχώς, το σενάριο που έλεγε….Θανάσης Λάλας δεν υλοποιήθηκε. Το πρώτο μέλημα του νέου διευθυντή είναι να βρει υπεύθυνο για τον τομέα της ελληνικής λογοτεχνίας και να μάθει πόσοι συγγραφείς από το δυναμικό των Ελληνικών Γραμμάτων συνεχίζουν ή ήδη έχουν σηκώσει άσπρο μαντήλι. Ήδη καταγράφηκε μια σημαντική απώλεια αφού ο Πάνος Καρνέζης μετακόμισε στον Λιβάνη. Στο μεταξύ, οι…πρώην των Ελληνικών Γραμμάτων θα αναγγείλουν στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου τη δημιουργία του νέου εκδοτικού οίκου με το όνομα ’’Τόπος’’. Λέγεται ότι έχουν εξασφαλίσει τεράστιο ποσοστό (πάνω από 70%) των συγγραφέων που συνεργάστηκαν στα Ελληνικά Γράμματα ίσως γιατί τη σειρά των ελληνικών βιβλίων θα τρέχει και στη νέα κατάσταση ο Άρης Μαραγκόπουλος.
- Έχω γράψει τα καλύτερα για την πρωτοβουλία του εκδοτικού οίκου Μαραθιά για την καινοτομία του να εκδώσει τα (πολύ καλά) βιβλία των blogger όπως και την πρώτη δουλειά του ταλαντούχου Άγγελου Χαρτιάτη. Σήμερα, ρίχνοντας μια ματιά στο περίπτερό του στην έκθεση βιβλίου το μάτι μου έπεσε σε ένα βιβλίο με τίτλο ’’Ερωτικές ιστορίες από το internet’’ (ή κάπως έτσι, δυστυχώς ο τίτλος δεν έχει καταχωρηθεί ούτε καν στο επίσημο blog των εκδόσεων, γιατί άραγε;). Στον πρόλογο, ο Δ. Μαραθιάς προσπαθεί να δικαιολογήσει τα…αδικαιολόγητα! Και κάνει μια αναφορά στην ερωτική λογοτεχνία και στον Ντε Σαντ και τον Εμπειρίκο. Ξεφύλλισα το βιβλίο αφού πρώτα διάβασα τους τίτλους των διηγημάτων. Ανακάλυψα ότι είναι ιστορίες ανωνύμων επιστολογράφων που έχουν δημοσιευθεί σε site πορνογραφικού περιεχομένου αρκετά εκ των οποίων δεν είναι καν σε λειτουργία σήμερα γιατί τα έχει κλείσει η Δίωξη Ηλεκτρονικού εγκλήματος! Θεωρώ ότι είμαι αρκετά ανοιχτόμυαλος αναγνώστης και ξεκαθαρίζω ότι δεν μπορώ (εδώ δεν μπορούν οι ειδικοί) να οριοθετήσω τις ακριβείς διαφορές μεταξύ πορνογραφίας και ερωτικής λογοτεχνίας. Πλην όμως ιστορίες όπως η ’’πρώτη της παρτούζα’’, ’’οι λεσβίες και η ξυδάτη ελιά’’ (αν δεν αναπαράγω ακριβώς τους ανεκδιηγήτους τίτλους ζητάω συγνώμη) φλερτάρουν ξεδιάντροπα με την πορνογραφία και τα τσοντοπεριοδικά των περιπτέρων. Σαφέστατα και το σεξ είναι ένα τεράστιο κομμάτι του παγκόσμιου ιστού αλλά δεν βλέπω το λόγο να τυπώνονται τέτοια βιβλία. Μετά το….εξωφρενικό ’’Ατίθασο αλαζονικό τακούνι’’ (καταριέμαι ακόμη την έμπνευσή μου να το διαβάσω) ήρθε και αυτό και έχω την αίσθηση, εντελώς καλοπροαίρετα, ότι ο κ.Δ. Μαραθιάς θα πρέπει μάλλον να αναθεωρήσει την πολιτική του τι τυπώνει…Και το γράφω καλοπροαίρετα και με καλή διάθεση.
- Και επειδή αναφέρθηκα σε νέους δημιουργούς. Αύριο ή μεθαύριο θα έχουν την τιμητική τους στο blog τα βιβλία νέων δημιουργών που σίγουρα ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ διαβάσει και ίσως δεν ξέρουν καν ότι έχουν εκδοθεί οι περιώνυμοι και αξιαγάπητοι κριτικοί του χώρου.
Saturday, May 12, 2007
Δώρο ένα βιβλίο για τη γιορτή της μητέρας
Αύριο Κυριακή, αν το ξεχάσατε, είναι η γιορτή της μητέρας. Και εκτός από τα…ανθοπωλεία που θα κάνουν υπερωρίες ένα καλό δώρο παραμένει το βιβλίο. Και μάλιστα βιβλίο με θέμα που αφορά τις…μητέρες. Και αν υπάρχει πρόβλημα λόγω ημέρας (Κυριακή) να βρεθεί ανοιχτό βιβλιοπωλείο υπάρχει πάντοτε η λύση της έκθεσης βιβλίου. Σήμερα είναι η τελευταία μέρα που θα είναι ανοιχτή στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Μια βόλτα στο κέντρο με το μετρό γιατί οι κεντρικοί δρόμοι θα είναι κλειστοί από την πορεία ειρήνης και με 10-15 ευρό έτοιμο το δώρο της εορτάζουσας…
Και προτάσεις κάνει το blog. Εάν η εορτάζουσα είναι ψαγμένη λογοτεχνικά τότε η ’’Συγχώρεση’’ της Σώτης Τριανταφύλλου (εκδόσεις Πατάκη) παρά το ’’βαρύ’’ θέμα είναι ιδανική λύση. Η κεντρική ηρωϊδα (Αντονία Κούπερ) ζει στον αμερικάνικο Νότο, χάνει την κόρη της που πέφτει θύμα εξαφάνισης και αργότερα μαθαίνει ότι το παιδί της έχει δολοφονηθεί. Θα κάνει τη μεγαλύτερη υπέρβαση της ζωής της όταν αρχίζει να αλληλογραφεί με το δολοφόνο του παιδιού της που βρίσκεται έγκλειστος στη φυλακή. Έξοχο ψυχογραφικά βιβλίο αλλά και σε δεύτερο επίπεδο διαβάζεται ως σπουδή πάνω στη θανατική ποινή που ισχύει ακόμη στις περισσότερες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών.
Εάν στη μητέρα σας αρέσει μόνο ότι έχει σχέση με την τηλεόραση τότε το βιβλίο της Αναστασία Κορινθίου-Χατζηρήγα ’’Για την καρδιά ενός αγγέλου’’ (από την Εμπειρία Εκδοτική) θα την ενθουσιάσει αφού έχει γυριστεί σε σίριαλ από τον Alpha (με αρκετές πάντως σεναριακές διαφορές και τροποποιήσεις σε σχέση με το κείμενο του βιβλίου). Το βιβλίο είναι σκληρό και απέχει αρκετά από τον τηλεοπτικό μελοδραματισμό του σίριαλ. Πατέρας και σύζυγος αφέντης, μέθυσος και δυνάστης, ανίσχυρη μητέρα, μια συμμορία εμπορίου παιδικών οργάνων που αρπάζει το κοριτσάκι της. Αυτή μετατρέπεται σε πόρνη και εκδικήτρια-τιμωρό! Ακριβώς η αντίθετη διαδρομή από το βιβλίο της Σώτης αφού εδώ η Κορινθίου αποθεώνει ουσιαστικά την αυτοδικία.
Και επειδή οι δικές γνώσεις στη σχετική βιβλιογραφία σταματάνε σ’ αυτά τα δύο βιβλία που είναι και παλαιότερης παραγωγής ζήτησα τα ’’φώτα’’ μιας καλής φίλης που μου υπέδειξε μερικά ακόμη από τη νεώτερη σοδειά. Από την πρωτοεμφανιζόμενη Άννα Στρούτζα και τις εκδόσεις Λιβάνη κυκλοφόρησε πρόσφατα η συλλογή διηγημάτων ’’Δώδεκα γυναίκες χωρίς μύθο’’ ιστορίες για γυναίκες και μητέρες της διπλανής πόρτας. Στα plus του βιβλίου ο πρόλογος του γραμμένος από τον Κώστα Γεωργουσόπουλο. Τρεις γυναίκες σε μια ιστορία που θυμίζει ρωσική κούκλα με το ένα κομμάτι μέσα στο άλλο, μια συγγραφέας, μια γλωσσολόγος και μια ζωγράφος συζητούν για καθαρά γυναικεία θέματα στην Έκθεση βαθυτυπίας (εκδόσεις Απόπειρα), δεύτερη δουλειά της Χάρης Σταθάτου. Εάν η μητέρα ενδιαφέρεται και για μυθιστορήματα με ιστορικό μανδύα υπάρχει το ’’Εμείς έχουμε εμάς’’ της Ισμήνης Καπάνταη (εκδόσεις Καστανιώτη) με σκηνικό την Ελλάδα της Τουρκοκρατίας. Η ιστορία της Ηπειρώτισσας Αγνής (καρπός του εξώγαμου έρωτα ενός άρχοντα με μια τσιγγάνα) που παντρεύεται στα δεκαπέντε της ένα Φράγκο ευγενή και ταξιδεύει από την Ήπειρο, στα Επτάνησα και στην Ιταλία. Υπάρχουν ακόμη και μάχες με πειρατές από μια καλή συγγραφέα ιστορικών μυθιστορημάτων. Στο επίπεδο της προσωπικής μαρτυρίας για το χαμένο γιο της σε ηλικία μόλις 21 ετών το βιβλίο ’’Κοντά στο παιδί μου’’ της Κωστούλας Παράσχου-Κουρή (εκδόσεις Λιβάνη). Η συγγραφέας γράφει για να νοιώθει κοντά της το χαμένο γιο της και να ξεπεράσει τον πόνο της απώλειας.
Και φυσικά επειδή ποτέ δεν ξεχνάμε και τους blogger συγγραφείς σας υπενθυμίζουμε το βιβλίο της συμπαθέστατης και δυναμικής blogger Κατερίνας Σταματίου- Παπαθεοδώρου (την ξέρουμε και ως Κυκλάμινο του Βουνού) ’’Γράμμα στη μάννα με δύο ν’’ από τις εκδόσεις Καλυδών. Με πρόσθετο bonus ότι αφού το διαβάσει η μητέρα σας μπορεί να το συζητήσει μέσω διαδικτύου και με την Κατερίνα! Και να ανταλλάξουν εντυπώσεις και e-mail!
Αυτά, καλά δώρα και καλές αναγνώσεις!
Εννοείται ότι το θέμα ’’μητέρα’’ είναι εξαιρετικά προσφιλές και δημοφιλές για τους λογοτέχνες. Συνεπώς ο ’’μπούσουλας’’ και οι προτάσεις είναι απολύτως τυπικές αφού με τη σχετική θεματολογία μπορούν να βρεθούν δεκάδες βιβλία. Απλά τιμήσαμε και φέτος την παράδοση που εγκαινιάστηκε πέρσι τέτοια μέρα από το blog.
Και προτάσεις κάνει το blog. Εάν η εορτάζουσα είναι ψαγμένη λογοτεχνικά τότε η ’’Συγχώρεση’’ της Σώτης Τριανταφύλλου (εκδόσεις Πατάκη) παρά το ’’βαρύ’’ θέμα είναι ιδανική λύση. Η κεντρική ηρωϊδα (Αντονία Κούπερ) ζει στον αμερικάνικο Νότο, χάνει την κόρη της που πέφτει θύμα εξαφάνισης και αργότερα μαθαίνει ότι το παιδί της έχει δολοφονηθεί. Θα κάνει τη μεγαλύτερη υπέρβαση της ζωής της όταν αρχίζει να αλληλογραφεί με το δολοφόνο του παιδιού της που βρίσκεται έγκλειστος στη φυλακή. Έξοχο ψυχογραφικά βιβλίο αλλά και σε δεύτερο επίπεδο διαβάζεται ως σπουδή πάνω στη θανατική ποινή που ισχύει ακόμη στις περισσότερες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών.
Εάν στη μητέρα σας αρέσει μόνο ότι έχει σχέση με την τηλεόραση τότε το βιβλίο της Αναστασία Κορινθίου-Χατζηρήγα ’’Για την καρδιά ενός αγγέλου’’ (από την Εμπειρία Εκδοτική) θα την ενθουσιάσει αφού έχει γυριστεί σε σίριαλ από τον Alpha (με αρκετές πάντως σεναριακές διαφορές και τροποποιήσεις σε σχέση με το κείμενο του βιβλίου). Το βιβλίο είναι σκληρό και απέχει αρκετά από τον τηλεοπτικό μελοδραματισμό του σίριαλ. Πατέρας και σύζυγος αφέντης, μέθυσος και δυνάστης, ανίσχυρη μητέρα, μια συμμορία εμπορίου παιδικών οργάνων που αρπάζει το κοριτσάκι της. Αυτή μετατρέπεται σε πόρνη και εκδικήτρια-τιμωρό! Ακριβώς η αντίθετη διαδρομή από το βιβλίο της Σώτης αφού εδώ η Κορινθίου αποθεώνει ουσιαστικά την αυτοδικία.
Και επειδή οι δικές γνώσεις στη σχετική βιβλιογραφία σταματάνε σ’ αυτά τα δύο βιβλία που είναι και παλαιότερης παραγωγής ζήτησα τα ’’φώτα’’ μιας καλής φίλης που μου υπέδειξε μερικά ακόμη από τη νεώτερη σοδειά. Από την πρωτοεμφανιζόμενη Άννα Στρούτζα και τις εκδόσεις Λιβάνη κυκλοφόρησε πρόσφατα η συλλογή διηγημάτων ’’Δώδεκα γυναίκες χωρίς μύθο’’ ιστορίες για γυναίκες και μητέρες της διπλανής πόρτας. Στα plus του βιβλίου ο πρόλογος του γραμμένος από τον Κώστα Γεωργουσόπουλο. Τρεις γυναίκες σε μια ιστορία που θυμίζει ρωσική κούκλα με το ένα κομμάτι μέσα στο άλλο, μια συγγραφέας, μια γλωσσολόγος και μια ζωγράφος συζητούν για καθαρά γυναικεία θέματα στην Έκθεση βαθυτυπίας (εκδόσεις Απόπειρα), δεύτερη δουλειά της Χάρης Σταθάτου. Εάν η μητέρα ενδιαφέρεται και για μυθιστορήματα με ιστορικό μανδύα υπάρχει το ’’Εμείς έχουμε εμάς’’ της Ισμήνης Καπάνταη (εκδόσεις Καστανιώτη) με σκηνικό την Ελλάδα της Τουρκοκρατίας. Η ιστορία της Ηπειρώτισσας Αγνής (καρπός του εξώγαμου έρωτα ενός άρχοντα με μια τσιγγάνα) που παντρεύεται στα δεκαπέντε της ένα Φράγκο ευγενή και ταξιδεύει από την Ήπειρο, στα Επτάνησα και στην Ιταλία. Υπάρχουν ακόμη και μάχες με πειρατές από μια καλή συγγραφέα ιστορικών μυθιστορημάτων. Στο επίπεδο της προσωπικής μαρτυρίας για το χαμένο γιο της σε ηλικία μόλις 21 ετών το βιβλίο ’’Κοντά στο παιδί μου’’ της Κωστούλας Παράσχου-Κουρή (εκδόσεις Λιβάνη). Η συγγραφέας γράφει για να νοιώθει κοντά της το χαμένο γιο της και να ξεπεράσει τον πόνο της απώλειας.
Και φυσικά επειδή ποτέ δεν ξεχνάμε και τους blogger συγγραφείς σας υπενθυμίζουμε το βιβλίο της συμπαθέστατης και δυναμικής blogger Κατερίνας Σταματίου- Παπαθεοδώρου (την ξέρουμε και ως Κυκλάμινο του Βουνού) ’’Γράμμα στη μάννα με δύο ν’’ από τις εκδόσεις Καλυδών. Με πρόσθετο bonus ότι αφού το διαβάσει η μητέρα σας μπορεί να το συζητήσει μέσω διαδικτύου και με την Κατερίνα! Και να ανταλλάξουν εντυπώσεις και e-mail!
Αυτά, καλά δώρα και καλές αναγνώσεις!
Εννοείται ότι το θέμα ’’μητέρα’’ είναι εξαιρετικά προσφιλές και δημοφιλές για τους λογοτέχνες. Συνεπώς ο ’’μπούσουλας’’ και οι προτάσεις είναι απολύτως τυπικές αφού με τη σχετική θεματολογία μπορούν να βρεθούν δεκάδες βιβλία. Απλά τιμήσαμε και φέτος την παράδοση που εγκαινιάστηκε πέρσι τέτοια μέρα από το blog.
Friday, May 11, 2007
Ξεφ(τ)υλλίζοντας...part 90
Με αρκετά θετικά μηνύματα αλλά και πολλά αρνητικά σχόλια από τους παρευρισκόμενους έγινε η εκδήλωση του ΣΕΒΑ για τα ιστολόγια και το ρόλο του ίντερνετ στα βιβλία χθες το βράδυ. Γενικά και αυτό δεν συντέλεσε στην απόλυτη επιτυχία της εκδήλωσης υπήρχε διάχυτο το κλίμα ’’εσείς και εμείς’’. Παρά το νηφάλιο συντονισμό της Ελένης Γκίκα και την πολύ προσεκτικά διατυπωμένη εισήγηση του Αλέξη Σταμάτη από τους υπόλοιπους ομιλητές πήγαζε έντονα η εντύπωση ότι ο στόχος των εισηγήσεων τους ήταν να καταδείξουν την υπεροχή τους απέναντι στους συγκεντρωμένους bloggers. Και να δώσουν μια κατεύθυνση στη συζήτηση όχι απαξίωσης των μπλογκ αλλά εστέτ και αφ’ υψηλού αντιμετώπισης τους. Δεν ξέρω αν έφταιγε ο δισταγμός και πιθανώς η αμοιβαία καχυποψία της πρώτης φοράς και της πρώτης ’’ζωντανής’’ επαφής και στην επόμενη (όταν και εφ’ όσον γίνει αυτή) συνάντηση τα πράγματα θα είναι πιο απλά. Πάντως, η αίσθηση που αποκόμισαν οι ουδέτεροι παρατηρητές ήταν ότι οι μεν καταναλώθηκαν σε μια στείρα απαρίθμηση λογοτεχνικών όρων και διανοουμενίστικων τρικ, οι δε οχυρώθηκαν πίσω από την εκπροσώπηση του ’’νέου’’ και των καινούργιων τάσεων που αποτελούν μια μορφή απάντησης στο λογοτεχνικό κατεστημένο. Κόσμος πάντως μαζεύτηκε και πολύς, θέματα έμειναν ’’ανοιχτά’’ και χωρίς να συζητηθούν αφού έπρεπε να κλείσουν έκθεση και περίπτερο και γενικά δεν υπήρξαν εντάσεις ή αντιπαραθέσεις που θα έβαζαν σε κίνδυνο το πνεύμα της βραδιάς και της πρωτοβουλίας. Κάποια στιγμή, κάπου στο μέλλον οι δύο κόσμοι θα πλησιάσουν και θα υπάρξει σημείο τομής αφού είμαι υποστηρικτής της αισιόδοξης θεωρίας ότι ούτε οι bloggers μπορούν να υποκαταστήσουν τους επαγγελματίες κριτικούς, ούτε οι επαγγελματίες κριτικοί μπορούν να προσεγγίζουν (για διαφορετικούς λόγους ο καθένας) την βιβλιοπαραγωγή με το free spirit των μπλογκς.
- Ορισμένοι πάντως ενασχολούμενοι με την κριτική βιβλίου ανοίγονται προς το διαδίκτυο. Στη σημερινή έκδοση του περιοδικού Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας η Κατερίνα Σχοινά εγκαινιάζει ουσιαστικά τη λειτουργία του μπλογκ της ’’ομάδας βιβλίου’’ της εφημερίδας. Θα το βρείτε στη διεύθυνση www.vivliothiki.wordpress.com. Σύντομα, θα προστεθεί στην αριστερή πλευρά του blog και ο σχετικός σύνδεσμος παραπομπής. Η κ. Σχοινά στο σχόλιο της εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία του blog. Μακάρι να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι δημοσιογράφοι του βιβλίου το παράδειγμα και να αντέξουν την άμεση και καθημερινή τριβή με το αναγνωστικό τους κοινό αφού στην αρχή εικάζω ότι δεν θα αισθανθούν άνετα και θα δυσφορήσουν μαθημένοι στο απυρόβλητο. Ελπίζω απ΄ αυτή την άμεση και διαδραστική επικοινωνία με το βιβλιοφιλικό κοινό των ιστολογίων να αντιληφθούν πως βλέπει τα πράγματα και η altera pars και αυτό να έχει αντίκτυπο και στις σελίδες της εφημερίδας τους και όχι μόνο στις διαδικτυακές αναζητήσεις τους που λογικά θα είναι πιο ’’ελεύθερες’’ και χωρίς προκαταλήψεις ή στεγανά.
- Στα περίπτερα και το τεύχος 474 του περιοδικού Διαβάζω με μεγάλο αφιέρωμα, λογικό είναι, στη γιορτή για τα βραβεία του περιοδικού. Περισσότερο πάντως θα συζητηθεί η συνέντευξη του Δημοσθένη Κούρτοβικ στον Κ.Κατσουλάρη με τον συγγραφέα-κριτικό των Νέων να εκφράζει ως συνήθως μια σειρά εικονοκλαστικών απόψεων για τα βιβλία, τους συγγραφείς, την κριτική. Δύσκολο να επικεντρωθεί κάποιος σε ένα, δύο ή τρία σημεία μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας συνέντευξης. Καταθέτω δύο ενστάσεις. Την μόνιμη απαξίωση του Κούρτοβικ για την ποιότητα της ελληνικής λογοτεχνίας, κάτι που θεωρώ ας δογματική τοποθέτηση αφού δεν μπορεί να έχει αναγνωστική άποψη για το σύνολό της βιβλιοπαραγωγής και τον χαρακτηρισμό συγγραφέων που η δράση των βιβλίων τους επικεντρώνεται στο εξωτερικό ή αφορά ξενόφερτους χαρακτήρες ως παγκοσμιοποιημένους και όχι κοσμοπολίτες (η λέξη με τη μορφή του πολίτη του κόσμου και όχι του κοσμικού μπον βιβέρ). Αν κάποιος δεν διαφωνεί με τον Κούρτοβικ τότε πολύ απλά όσα διαβάζει δεν ανήκουν στον….Κούρτοβικ! Σ’ αυτή τη συνέντευξη πάντως ουσιαστικά συμφωνεί και με τους επικριτές του που του αποδίδουν μια ιδιότυπη καζουιστική στην ανάγνωση βιβλίων.
- Ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία στο blog για τα καλύτερα βιβλία του Φεβρουαρίου. Ένα από τα καλύτερα βιβλία των τελευταίων ετών ’’Η Λεγάμενη’’ της Ζέτας Κουντούρη (κάποια στιγμή θα γράψω για το μυθιστόρημα που κακώς και πολύ επιφανειακά κατατάχθηκε όταν εκδόθηκε στην αστυνομική λογοτεχνία) πήρε την πρώτη θέση με 52 ψήφους. Ακολούθησαν με 29 ψήφους το καθένα, το πολυβραβευμένο Μονοπάτι στη θάλασσα του Αντώνη Σουρούνη και το Τυφλό σύστημα του Βασίλη Πεσματζόγλου και με μια λιγότερη η Αμερικάνικη Φούγκα του Αλέξη Σταμάτη. Την πρώτη πεντάδα συμπλήρωσε με 23 ψήφους το Μανιφέστο του Γιώργου Σκούρτη. Ήδη, έχει αναρτηθεί ο νέος πίνακας με 51 βιβλία υποψήφια για τα καλύτερα του Μαρτίου. Με βάση, πλέον, τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό ψήφων γίνεται αντιληπτό ότι στο τέλος της χρονιάς θα υπάρχει με τις διαδοχικές ψηφοφορίες ένα σχετικά ασφαλές δείγμα των αναγνωστικών προτιμήσεων των επισκεπτών του blog. Και φυσικά το άθροισμα των ψηφοφοριών θα αναδείξει άτυπα (άνευ…βραβείου) και το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς για τους επισκέπτες του blog.
- Ορισμένοι πάντως ενασχολούμενοι με την κριτική βιβλίου ανοίγονται προς το διαδίκτυο. Στη σημερινή έκδοση του περιοδικού Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας η Κατερίνα Σχοινά εγκαινιάζει ουσιαστικά τη λειτουργία του μπλογκ της ’’ομάδας βιβλίου’’ της εφημερίδας. Θα το βρείτε στη διεύθυνση www.vivliothiki.wordpress.com. Σύντομα, θα προστεθεί στην αριστερή πλευρά του blog και ο σχετικός σύνδεσμος παραπομπής. Η κ. Σχοινά στο σχόλιο της εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία του blog. Μακάρι να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι δημοσιογράφοι του βιβλίου το παράδειγμα και να αντέξουν την άμεση και καθημερινή τριβή με το αναγνωστικό τους κοινό αφού στην αρχή εικάζω ότι δεν θα αισθανθούν άνετα και θα δυσφορήσουν μαθημένοι στο απυρόβλητο. Ελπίζω απ΄ αυτή την άμεση και διαδραστική επικοινωνία με το βιβλιοφιλικό κοινό των ιστολογίων να αντιληφθούν πως βλέπει τα πράγματα και η altera pars και αυτό να έχει αντίκτυπο και στις σελίδες της εφημερίδας τους και όχι μόνο στις διαδικτυακές αναζητήσεις τους που λογικά θα είναι πιο ’’ελεύθερες’’ και χωρίς προκαταλήψεις ή στεγανά.
- Στα περίπτερα και το τεύχος 474 του περιοδικού Διαβάζω με μεγάλο αφιέρωμα, λογικό είναι, στη γιορτή για τα βραβεία του περιοδικού. Περισσότερο πάντως θα συζητηθεί η συνέντευξη του Δημοσθένη Κούρτοβικ στον Κ.Κατσουλάρη με τον συγγραφέα-κριτικό των Νέων να εκφράζει ως συνήθως μια σειρά εικονοκλαστικών απόψεων για τα βιβλία, τους συγγραφείς, την κριτική. Δύσκολο να επικεντρωθεί κάποιος σε ένα, δύο ή τρία σημεία μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας συνέντευξης. Καταθέτω δύο ενστάσεις. Την μόνιμη απαξίωση του Κούρτοβικ για την ποιότητα της ελληνικής λογοτεχνίας, κάτι που θεωρώ ας δογματική τοποθέτηση αφού δεν μπορεί να έχει αναγνωστική άποψη για το σύνολό της βιβλιοπαραγωγής και τον χαρακτηρισμό συγγραφέων που η δράση των βιβλίων τους επικεντρώνεται στο εξωτερικό ή αφορά ξενόφερτους χαρακτήρες ως παγκοσμιοποιημένους και όχι κοσμοπολίτες (η λέξη με τη μορφή του πολίτη του κόσμου και όχι του κοσμικού μπον βιβέρ). Αν κάποιος δεν διαφωνεί με τον Κούρτοβικ τότε πολύ απλά όσα διαβάζει δεν ανήκουν στον….Κούρτοβικ! Σ’ αυτή τη συνέντευξη πάντως ουσιαστικά συμφωνεί και με τους επικριτές του που του αποδίδουν μια ιδιότυπη καζουιστική στην ανάγνωση βιβλίων.
- Ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία στο blog για τα καλύτερα βιβλία του Φεβρουαρίου. Ένα από τα καλύτερα βιβλία των τελευταίων ετών ’’Η Λεγάμενη’’ της Ζέτας Κουντούρη (κάποια στιγμή θα γράψω για το μυθιστόρημα που κακώς και πολύ επιφανειακά κατατάχθηκε όταν εκδόθηκε στην αστυνομική λογοτεχνία) πήρε την πρώτη θέση με 52 ψήφους. Ακολούθησαν με 29 ψήφους το καθένα, το πολυβραβευμένο Μονοπάτι στη θάλασσα του Αντώνη Σουρούνη και το Τυφλό σύστημα του Βασίλη Πεσματζόγλου και με μια λιγότερη η Αμερικάνικη Φούγκα του Αλέξη Σταμάτη. Την πρώτη πεντάδα συμπλήρωσε με 23 ψήφους το Μανιφέστο του Γιώργου Σκούρτη. Ήδη, έχει αναρτηθεί ο νέος πίνακας με 51 βιβλία υποψήφια για τα καλύτερα του Μαρτίου. Με βάση, πλέον, τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό ψήφων γίνεται αντιληπτό ότι στο τέλος της χρονιάς θα υπάρχει με τις διαδοχικές ψηφοφορίες ένα σχετικά ασφαλές δείγμα των αναγνωστικών προτιμήσεων των επισκεπτών του blog. Και φυσικά το άθροισμα των ψηφοφοριών θα αναδείξει άτυπα (άνευ…βραβείου) και το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς για τους επισκέπτες του blog.
Thursday, May 10, 2007
Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης (εφ΄όλης της ύλης)
Στην περίπτωση του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη είχα αναφερθεί εκτενώς την παραμονή της εκδήλωσης του Ιντιπέντεντ για τα βραβεία μεταφρασμένων βιβλίων στην Αγγλία. Και είχε πει ότι θα επανέλθω με μια συνολική αναφορά στο έργο του. Το πρωτόλειο έργο του ’’Οι τέσσερις τοίχοι’’ που έχει μεταφραστεί στην Αγγλία ήταν το υποψήφιο για βράβευση, κυκλοφόρησε το 2000 από τις εκδόσεις Ροδακιό και βρίσκεται στην τέταρτη έκδοσή του. Από την πρώτη στιγμή, ακόμη και σε μια γραφή που ακόμη βρισκόταν σε εξελικτική διαδικασία έκανε εντύπωση η προσέγγιση του συγγραφέα στη μοναξιά, η κλειστοφοβική διάθεση του βιβλίου, τα μύχια μυστικά που πάντοτε στοιχειώνουν ζωές και η αργή διήγηση που ορισμένες φορές κάνει τον αναγνώστη να ’’πνίγεται’’ και να αιχμαλωτίζεται μέσα σε μια παράξενη ατμόσφαιρα, σε ένα σύμπαν που δεν ξέρεις αν όντως υπάρχει στη διπλανή πόρτα ή είναι καθαρά συγγραφική επινόηση. Η υπόθεση διαδραματίζεται σε ένα νησί όπου ένας μοναχικός άνθρωπος πειραματίζεται στην προσπάθεια του να δημιουργήσει το πιο νόστιμο μέλι στον κόσμο. Όταν το πείραμα στέφεται με επιτυχία αρχίζει ο εφιάλτης του εφευρέτη.
Το πρώτο βιβλίο του Χατζηγιαννίδη που διάβασα δεν ήταν οι Τέσσερις τοίχοι αλλά Ο Φιλοξενούμενος. Η δεύτερη χρονικά δουλειά του. Και νομίζω η καλύτερη του γεγονός που με υποχρέωσε να αναζητήσω και τις υπόλοιπες. Στα δωμάτια ενός παράξενου ξενοδοχείου και με πρωταγωνιστές ένα περίεργο κύκλο ετερόκλητων ανθρώπων βασίζεται όλη η ιστορία. Με όλα τα γνωστά συστατικά της γραφής και της αφήγησης του Χατζηγιαννίδη να βρίσκονται πλέον σε φάση ωρίμανσης. Και εδώ όπως και στο πρώτο βιβλίο υπάρχει το κρυμμένο μυστικό που αποκαλύπτεται στο τέλος του βιβλίου χωρίς όμως ηχηρές ανατροπές ή ’’φασαρία’’. Ο Χατζηγιαννίδης δεν αρέσκεται στις πομπώδεις καταστάσεις αλλά στις υποδόριες ανατροπές. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι και αυτό που νομίζω ότι φλερτάρει λιγότερο από κάθε άλλη δουλειά του με το φανταστικό και μοιάζει να πατάει περισσότερο στη λογική και στην πραγματικότητα (τουλάχιστον με βάση την αποκάλυψη του φινάλε) και έχει τις περισσότερες φιλοσοφικές αναζητήσεις και αναφορές με στόχο την αναζήτηση της απόλυτης ευτυχίας.
Στο τρίτο του βιβλίο ο Χατζηγιαννίδης θυμάται τις θεατρικές καταβολές του και μέσα σε ένα μικρού μεγέθους βιβλίο (το μοναδικό που δεν κυκλοφόρησε από το Ροδακιό αλλά είναι έκδοση του βιβλιοπωλείου Ιανός). Η Μεταμφίεση είναι στην πραγματικότητα ένα θεατρικό αφήγημα το οποίο δεν έχω διαβάσει όπως και το συλλογικό ’’Αληθινές ιστορίες’’ που κυκλοφόρησε το ίδιο διάστημα περίπου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Η τελευταία δουλειά του Χατζηγιαννίδη οι ’’Φυσικές Ιστορίες’’ (βαθμολογία του blog : 7) νομίζω ότι είναι και η πιο ώριμή του συγγραφική απόπειρα. Πρόκειται για μια συλλογή 11 διηγημάτων τα οποία όλα φλερτάρουν πλέον ξεκάθαρα με το φανταστικό και τις παράξενες μεταλλάξεις ζώντων σε άψυχα πράγματα και πραγμάτων σε έμψυχα. Με επιρροές από τον ’’πρύτανη’’ της διηγηματογραφίας Ε.Χ. Γονατά ο Χατζηγιαννίδης προσθέτει στην αφήγηση του ένα ακόμη πιο μυστηριακό ύφος φλερτάροντας αδιάκοπα με το εξωπραγματικό. ’Ενας διπλωμάτης άντρας γίνεται δέντρο (’’Μια μεταμόρφωση’’), ένας άλλος ψάρι (’’Η λίμνη’’), από ένα αρχαίο βιβλίο γεννιέται ένας κάκτος (’’Η μυστική ρίζα’’), μια καρέκλα αποκτά ανθρώπινες ιδιότητες (’’Η καρέκλα στον διάδρομο’’, ένα σμήνος σφήκες εκδικείται τον εξολοθρευτή του. Παντού και στα 11 διηγήματα είναι διάχυτη η πρόθεση του Χατζηγιαννίδη (όπως και στα δύο προηγούμενα μυθιστορήματα) να φυλακίσει τους πρωταγωνιστές του σε αλλόκοτες καταστάσεις, προσεγγίζει τις συνέπειες του εγκλεισμού και της μοναξιάς, φλερτάροντας πλέον με την ατμόσφαιρα γοτθικών μυθιστορημάτων. Αυτή δηλαδή που ουσιαστικά απλώνεται στο κατ’ εμέ πιο κουραστικό περιγραφικά και πολύ ’’λογικό’’ ως κατάληξη ’’Πεταλούδα στο πηγάδι’’ όπου μια μεσήλικη στερημένη εκδικείται τον καταστροφέα του κήπου της και στο τέλος οδηγείται στη ’’λύτρωση’’ μαζί του. Συμπερασματικά, ο Χατζηγιαννίδης είναι ένας συγγραφέας που αξίζει κάποιος να τον ανακαλύψει, ειδικά αν είναι απαιτητικός αναγνώστης. Υπάρχουν δύο βασικά σημεία που διαφωνώ. Η υπερβολική γλαφυρότητα και λυρισμός στις περιγραφές του νομίζω ότι είναι ελαφρά παράταιρες με το συνολικό είδος της γραφής που δημιουργεί. Και για αναγνώστες που αρέσκονται σε ηχηρά φινάλε και ευρηματικές ανατροπές ο Χατζηγιαννίδης θα αφήσει μια μορφή ’’ανικανοποίητου’’, κυρίως, γιατί θα τους έχει αιχμαλωτίσει με την υποβλητική διήγηση και την μυστηριακή ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει νωρίτερα.
Το πρώτο βιβλίο του Χατζηγιαννίδη που διάβασα δεν ήταν οι Τέσσερις τοίχοι αλλά Ο Φιλοξενούμενος. Η δεύτερη χρονικά δουλειά του. Και νομίζω η καλύτερη του γεγονός που με υποχρέωσε να αναζητήσω και τις υπόλοιπες. Στα δωμάτια ενός παράξενου ξενοδοχείου και με πρωταγωνιστές ένα περίεργο κύκλο ετερόκλητων ανθρώπων βασίζεται όλη η ιστορία. Με όλα τα γνωστά συστατικά της γραφής και της αφήγησης του Χατζηγιαννίδη να βρίσκονται πλέον σε φάση ωρίμανσης. Και εδώ όπως και στο πρώτο βιβλίο υπάρχει το κρυμμένο μυστικό που αποκαλύπτεται στο τέλος του βιβλίου χωρίς όμως ηχηρές ανατροπές ή ’’φασαρία’’. Ο Χατζηγιαννίδης δεν αρέσκεται στις πομπώδεις καταστάσεις αλλά στις υποδόριες ανατροπές. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι και αυτό που νομίζω ότι φλερτάρει λιγότερο από κάθε άλλη δουλειά του με το φανταστικό και μοιάζει να πατάει περισσότερο στη λογική και στην πραγματικότητα (τουλάχιστον με βάση την αποκάλυψη του φινάλε) και έχει τις περισσότερες φιλοσοφικές αναζητήσεις και αναφορές με στόχο την αναζήτηση της απόλυτης ευτυχίας.
Στο τρίτο του βιβλίο ο Χατζηγιαννίδης θυμάται τις θεατρικές καταβολές του και μέσα σε ένα μικρού μεγέθους βιβλίο (το μοναδικό που δεν κυκλοφόρησε από το Ροδακιό αλλά είναι έκδοση του βιβλιοπωλείου Ιανός). Η Μεταμφίεση είναι στην πραγματικότητα ένα θεατρικό αφήγημα το οποίο δεν έχω διαβάσει όπως και το συλλογικό ’’Αληθινές ιστορίες’’ που κυκλοφόρησε το ίδιο διάστημα περίπου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Η τελευταία δουλειά του Χατζηγιαννίδη οι ’’Φυσικές Ιστορίες’’ (βαθμολογία του blog : 7) νομίζω ότι είναι και η πιο ώριμή του συγγραφική απόπειρα. Πρόκειται για μια συλλογή 11 διηγημάτων τα οποία όλα φλερτάρουν πλέον ξεκάθαρα με το φανταστικό και τις παράξενες μεταλλάξεις ζώντων σε άψυχα πράγματα και πραγμάτων σε έμψυχα. Με επιρροές από τον ’’πρύτανη’’ της διηγηματογραφίας Ε.Χ. Γονατά ο Χατζηγιαννίδης προσθέτει στην αφήγηση του ένα ακόμη πιο μυστηριακό ύφος φλερτάροντας αδιάκοπα με το εξωπραγματικό. ’Ενας διπλωμάτης άντρας γίνεται δέντρο (’’Μια μεταμόρφωση’’), ένας άλλος ψάρι (’’Η λίμνη’’), από ένα αρχαίο βιβλίο γεννιέται ένας κάκτος (’’Η μυστική ρίζα’’), μια καρέκλα αποκτά ανθρώπινες ιδιότητες (’’Η καρέκλα στον διάδρομο’’, ένα σμήνος σφήκες εκδικείται τον εξολοθρευτή του. Παντού και στα 11 διηγήματα είναι διάχυτη η πρόθεση του Χατζηγιαννίδη (όπως και στα δύο προηγούμενα μυθιστορήματα) να φυλακίσει τους πρωταγωνιστές του σε αλλόκοτες καταστάσεις, προσεγγίζει τις συνέπειες του εγκλεισμού και της μοναξιάς, φλερτάροντας πλέον με την ατμόσφαιρα γοτθικών μυθιστορημάτων. Αυτή δηλαδή που ουσιαστικά απλώνεται στο κατ’ εμέ πιο κουραστικό περιγραφικά και πολύ ’’λογικό’’ ως κατάληξη ’’Πεταλούδα στο πηγάδι’’ όπου μια μεσήλικη στερημένη εκδικείται τον καταστροφέα του κήπου της και στο τέλος οδηγείται στη ’’λύτρωση’’ μαζί του. Συμπερασματικά, ο Χατζηγιαννίδης είναι ένας συγγραφέας που αξίζει κάποιος να τον ανακαλύψει, ειδικά αν είναι απαιτητικός αναγνώστης. Υπάρχουν δύο βασικά σημεία που διαφωνώ. Η υπερβολική γλαφυρότητα και λυρισμός στις περιγραφές του νομίζω ότι είναι ελαφρά παράταιρες με το συνολικό είδος της γραφής που δημιουργεί. Και για αναγνώστες που αρέσκονται σε ηχηρά φινάλε και ευρηματικές ανατροπές ο Χατζηγιαννίδης θα αφήσει μια μορφή ’’ανικανοποίητου’’, κυρίως, γιατί θα τους έχει αιχμαλωτίσει με την υποβλητική διήγηση και την μυστηριακή ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει νωρίτερα.
Wednesday, May 09, 2007
Ξεφ(τ)υλλίζοντας...part 89
Γενικά και ως πάγια αρχή έχω την αμφισβήτηση (μέχρι αποδείξεως του εναντίου) κρατικών πρωτοβουλιών που αφορούν τις τέχνες ή τη λογοτεχνία. Παρ’ όλα αυτά και επειδή ακόμη και ένας νέος λογοτέχνης ή δημιουργός να αναδειχθεί μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία θα είναι κέρδος αναφέρομαι σήμερα στην πρωτοβουλία του Υπουργείου και του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού. Επαναλαμβάνω ότι κρατάω τις αποστάσεις και τις επιφυλάξεις μου και μακάρι να βγω ψεύτης.
Πρόκειται για τον διαδικτυακό τόπο step in art που φιλοδοξεί να μετατραπεί σε κόμβο πολιτισμού και τεχνών. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση ο χώρος βρίσκεται στη διεύθυνση http://www.stepinart.gr/ και έχει ’’ως σκοπό την ανάδειξη και προβολή των δημιουργών τέχνης και του έργου τους, αλλά και την παροχή αξιόπιστης και έγκυρης ενημέρωσης για τις τέχνες και την πολιτιστική ζωή της χώρας, δημιουργείται η πιο ολοκληρωμένη και καινοτόμα πύλη πολιτισμού.
Το stepinart αποτελεί μία ανοικτή και δυναμική διαδικτυακή κοινότητα καλλιτεχνικής έκφρασης και αναζήτησης, διαλόγου και πολιτιστικής ενημέρωσης, όπου όλοι έχουν πρόσβαση και δικαίωμα συμμετοχής’’.Στο σκέλος που αφορά τη λογοτεχνία (ο χώρος αφορά ακόμη τα εικαστικά, τη μουσική, το θέατρο, τον χορό, τον κινηματογράφο, τις εφαρμοσμένες τέχνες και τα πολυμέσα) οι δημιουργοί έχουν τη δυνατότητα παρουσίασής τους (βιογραφικό, sub domain), επικοινωνίας με το κοινό, αλλά και με άλλους δημιουργούς, καθώς και έκθεσης των έργων τους στον κόμβο, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Επιπλέον, μπορούν να συμμετάσχουν σε ψηφιακούς διαγωνισμούς, στους οποίους δικαίωμα ψήφου θα έχουν κοινό και ειδικοί. Σε ειδική ενότητα της Πύλης θα αναγγέλλονται και θα παρουσιάζονται δράσεις, γεγονότα, εκδηλώσεις με περιεχόμενο πολιτιστικό, για το σύνολο των τεχνών (νέα, news letters), ενώ προβλέπεται η δημιουργία ειδικής ενότητας που θα παρέχει πληροφορίες για τη ζωή και το έργο αναγνωρισμένων καλλιτεχνών και πληροφορίες για την ιστορία της τέχνης (εγκυκλοπαίδεια). Οι δημιουργοί θα μπορούν να ανταλλάσσουν ιδέες, γνώσεις και απόψεις περί τέχνης, να ενημερώνονται για όλο το φάσμα των τεχνών και να συνδιαμορφώνουν νέες τάσεις, με τη συμμετοχή τους στο Forum του stepinart. Μέλος του stepinart μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε, με μια μόνο προϋπόθεση: να συμμετάσχει σε αυτό με ένα, τουλάχιστον, έργο του. Για να δούμε λοιπόν πως θα λειτουργήσει ο χώρος και τα ξαναλέμε, ελπίζοντας ότι δεν έχουμε να κάνουμε (πάλι) με ένα πυροτέχνημα και μια φούσκα προς άγρα εντυπώσεων.
- Την ίδια ώρα, πάντως, ο λογοτεχνικός κόσμος βλέποντας την διαδικτυακή έκρηξη ακολουθεί, παρακολουθεί και προβληματίζεται. Την Πέμπτη το βράδυ έχει προγραμματιστεί η μεγάλη ανοιχτή συζήτηση στο πλαίσιο της έκθεσης βιβλίου στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου για τα βιβλιοφιλικά blogs. Ακούγεται ότι η συζήτηση θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον και θα αναπτυχθούν ποικίλες θέσεις. Το επόμενο βράδυ (Παρασκευή) στο περίπτερο των εκδηλώσεων της γιορτής του βιβλίου θα γίνει συζήτηση με θέμα
«Ηλεκτρονικά Περιοδικά: οπτικές και προοπτικές» Θα μιλήσουν για τον ρόλο του Ηλεκτρονικού Τύπου, τις οπτικές και τις προοπτικές αυτού του ‘άγνωστου’, σε πολλούς ακόμη, μέσου που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στον ορίζοντα της ενημέρωσης και της επικοινωνίας του βιβλίου οι: Ο Ιωσήφ Βεντούρας διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού poeticanet (http://www.poeticanet.gr/) , ο Γιάννης Μανιάτης , μέλος της συντακτικής ομάδας του ηλεκτρονικού περιοδικού Λέξημα (http://www.lexima.gr/ ), ο Νότης Μαυρουδής, μουσικοσυνθέτης, εκδότης/ διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού Tar (http://www.tar.gr/) ο Γιάννης Παππάς εκδότης/διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού diapolitismos (http://www.diapolitismos.gr/) και ο Χάρης Τζαννής εκδότης/διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού Ασπρη λέξη ( http://www.asprilexi.com/ ) με συντονίστρια την κριτικό βιβλίου Τιτίκα Δημητρούλια Eκτός από τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις τους πάνω στην ψηφιακή πραγματικότητα και τους νέους δρόμους που ανοίγουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, θα μας ξεναγήσουν και σ’ ένα σύντομο ταξίδι στις ιστοσελίδες τους. Να συμπληρώσω ότι το Λέξημα απέκτησε και μπλογκ (http://www.lexima.blogspot.com/) ενώ τα διαδικτυακά περιοδικά συνεχίζουν τις εκδόσεις τους. Αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο το 3ο τεύχος του poeticanet αλλά και το 17ο τεύχος του διαδικτυακού περιοδικού του Στράτου Φουντούλη ’’Στάχτες’’ που αισίως και χωρίς πολλές φανφάρες ή φασαρία συμπληρώνει τέσσερα χρόνια ύπαρξης. Διευθύνσεις θα βρείτε παραπλεύρως στα λινκ.
- Άλλος ένας συγγραφέας ’’μπλογκάρει’’. Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος (τελευταία δουλειά του το βιβλίο με θέμα τη ζωή της Υπατίας από τις εκδόσεις Άγκυρα) άνοιξε μπλογκ σε χρώμα ασπρόμαυρο. Θα το βρείτε στη διεύθυνση http://dimitrisbarbarh.blogspot.com/
- Καλά όλα αυτά αλλά τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Ε.ΚΕ.ΒΙ. με αφορμή τη διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης είναι μάλλον απογοητευτικά! Και η αναγνωσιμότητα των βιβλίων στην Ελλάδα από τις πιο χαμηλές στην Ευρωπαϊκή κοινότητα. Το 43% περίπου των ελλήνων δεν διαβάζουν ούτε ΕΝΑ (!!!) βιβλίο το χρόνο. Προφανώς προτιμούν τα τηλεοπτικά σκουπίδια και τη νιρβάνα του αποχαυνωμένου τηλεθεατή…Και το ποσοστό όσων διαβάζουν πάνω από ένα βιβλίο το χρόνο συνεχίζει να είναι κάτω από το 10%! Προφανώς, αυτό που βιώνουμε διαδικτυακά με το αυξημένο ενδιαφέρον και τα πολλά βιβλιοφιλικά μπλογκ είναι….virtual reality.
Saturday, May 05, 2007
Μισάντρα
’’Η Μισάντρα’’ του Γιάννη Καισαρίδη είναι ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε περίπου πριν από ένα χρόνο. Τότε πάνω-κάτω το είχα αγοράσει και μετά από μερικές εβδομάδες ετοιμαζόμουν να το διαβάσω. Τότε, σε μια ημερήσια εφημερίδας ευρείας κυκλοφορίας εμφανίσθηκε ένα άρθρο λίαν κολακευτικό και αβανταδόρικο (τολμώ να γράψω) για το βιβλίο. Προσπαθούσε να το συνδέσει με αφορμή ένα κομμάτι του με την υπόθεση του μικρού Άλεξ από τη Βέροια (και ο συγγραφέας κατάγεται και ζει στη Βέροια) που ήταν νωπή και να το παρουσιάσει κάπως σαν…λογοτεχνική προφητεία. Και, ω του θαύματος, είχε ξαναβαφτιστεί και ο συγγραφέας από Γιάννης σε Δημήτρης Καισαρίδης! Αμέσως άφησα το βιβλίο στην άκρη αφού θεώρησα ότι ακόμη και αν πρόκειται για ένα λάθος βιασύνης, μια συνηθισμένη δημοσιογραφική παράβλεψη με απωθούσε σαν συνολική λογική. Αποτέλεσμα, του λάθους ήταν να διαβάσω με σχεδόν ένα χρόνο καθυστέρηση (το ολοκλήρωσα πριν από μια εβδομάδα) περίπου ένα πολύ αξιόλογο βιβλίο. Ο 47χρονος Καισαρίδης ξεκίνησε το 1997 από τον Εξάντα, παρουσίασε μια συλλογή διηγημάτων το 2000 και πάλι με συλλογή διηγημάτων (υπάρχει και ένα πιο εκτεταμένο διήγημα που κάλλιστα επέχει θέση νουβέλας) τη Μισάντρα, επέστρεψε από τις εκδόσεις Κέδρος με σημαντικά μικρή παρουσία στη γραφή για διάστημα επτά-οκτώ ετών.
Κατ΄αρχήν και στην παρούσα συλλογή διηγημάτων ο Καισαρίδης βασίζει περισσότερα στη γραφή παρά στην πλοκή, έστω και αν η τελευταία σε πολλές περιπτώσεις προσεγγίζει ακόμη και κινηματογραφικά θρίλερ. Βιβλίο γεμάτο με τοπικούς γλωσσικούς ιδιωματισμούς, σε ορισμένες περιπτώσεις απόκρυφους και μυστικιστικούς διασώζει την ντοπιολαλιά και την υπηρετεί με μεγάλη συνέπεια. Όπως για παράδειγμα η λέξη του τίτλου που δύσκολα θα τη βρούμε σε λεξικά. Μισάντρα είναι τα εντοιχισμένα ντουλάπια που λειτουργούν για αποθήκευση ρουχισμού ή αγαθών αλλά στην περίπτωση του βιβλίου περισσότερο για τον ’’ενταφιασμό’’ μύχιων μυστικών μιας πόλης.Η πόλη, που αν και δεν αναφέρεται είναι η γενέτειρα του συγγραφέα, παίζει κυρίαρχο ρόλο στην όλη αφήγηση, υπάρχει παντού στις 230 σελίδες του βιβλίου αλλά δεν ’’καπελώνει’’ τους χαρακτήρες που ποικίλουν. Ένα κορίτσι που καταπίνει σπασμένα γυαλιά, Ρώσοι οικονομικοί μετανάστες, μοναχικοί υπερήλικες στη δύση ρημαγμένων ζωών, μεσήλικες πνιγμένοι σε μια επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα, αδικοχαμένοι αντάρτες του εμφυλίου, παιδιά μεγαλωμένα στις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, φουρνάρισσες που ανασταίνονται με τη μορφή…ανθρωποφάγων ψωμιών, ανίατα άρρωστοι που μεταλλάσονται σε ψάρια οικογενειακού ενυδρείου δομούνται και αποδομούνται χάρη σε ένα πολύ πετυχημένο συγγραφικό τρικ. Ορισμένοι από τους χαρακτήρες εμφανίζονται και στην επόμενη ή την μεθεπόμενη υπόθεση δεμένοι αρμονικά με το ύφος και την υπόθεση ενός διαφορετικού διηγήματος που παίρνει σειρά. Ο συγγραφέας παίζει άριστα και με το χρόνο αφού η σειρά παράθεσης των διηγημάτων δεν είναι γραμμική. Το Αναγκαίου, Τα Ρουχαλάκια της χαράς, τα Λέπια της μοναξιάς και το Ενυδρείο είναι οι καλύτερες στιγμές, ενώ εξίσου καλή αλλά ’’παράξενη’’ και πιο δύσκολα προσιτή είναι η διήγηση στην Εγνατία Οδό και το Ντομεθέν. Συνολικά, ένα εξαιρετικό βιβλίο για απαιτητικούς αναγνώστες και όχι για αναγνώστες που θα ’’καταπιούν’’ τις 230 σελίδες του για να περάσουν, απλά, ευχάριστες αναγνωστικές ώρες. Λυπάμαι που δεν το αντιλήφθηκα πιο νωρίς.
Βαθμολογία: 7
Κατ΄αρχήν και στην παρούσα συλλογή διηγημάτων ο Καισαρίδης βασίζει περισσότερα στη γραφή παρά στην πλοκή, έστω και αν η τελευταία σε πολλές περιπτώσεις προσεγγίζει ακόμη και κινηματογραφικά θρίλερ. Βιβλίο γεμάτο με τοπικούς γλωσσικούς ιδιωματισμούς, σε ορισμένες περιπτώσεις απόκρυφους και μυστικιστικούς διασώζει την ντοπιολαλιά και την υπηρετεί με μεγάλη συνέπεια. Όπως για παράδειγμα η λέξη του τίτλου που δύσκολα θα τη βρούμε σε λεξικά. Μισάντρα είναι τα εντοιχισμένα ντουλάπια που λειτουργούν για αποθήκευση ρουχισμού ή αγαθών αλλά στην περίπτωση του βιβλίου περισσότερο για τον ’’ενταφιασμό’’ μύχιων μυστικών μιας πόλης.Η πόλη, που αν και δεν αναφέρεται είναι η γενέτειρα του συγγραφέα, παίζει κυρίαρχο ρόλο στην όλη αφήγηση, υπάρχει παντού στις 230 σελίδες του βιβλίου αλλά δεν ’’καπελώνει’’ τους χαρακτήρες που ποικίλουν. Ένα κορίτσι που καταπίνει σπασμένα γυαλιά, Ρώσοι οικονομικοί μετανάστες, μοναχικοί υπερήλικες στη δύση ρημαγμένων ζωών, μεσήλικες πνιγμένοι σε μια επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα, αδικοχαμένοι αντάρτες του εμφυλίου, παιδιά μεγαλωμένα στις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, φουρνάρισσες που ανασταίνονται με τη μορφή…ανθρωποφάγων ψωμιών, ανίατα άρρωστοι που μεταλλάσονται σε ψάρια οικογενειακού ενυδρείου δομούνται και αποδομούνται χάρη σε ένα πολύ πετυχημένο συγγραφικό τρικ. Ορισμένοι από τους χαρακτήρες εμφανίζονται και στην επόμενη ή την μεθεπόμενη υπόθεση δεμένοι αρμονικά με το ύφος και την υπόθεση ενός διαφορετικού διηγήματος που παίρνει σειρά. Ο συγγραφέας παίζει άριστα και με το χρόνο αφού η σειρά παράθεσης των διηγημάτων δεν είναι γραμμική. Το Αναγκαίου, Τα Ρουχαλάκια της χαράς, τα Λέπια της μοναξιάς και το Ενυδρείο είναι οι καλύτερες στιγμές, ενώ εξίσου καλή αλλά ’’παράξενη’’ και πιο δύσκολα προσιτή είναι η διήγηση στην Εγνατία Οδό και το Ντομεθέν. Συνολικά, ένα εξαιρετικό βιβλίο για απαιτητικούς αναγνώστες και όχι για αναγνώστες που θα ’’καταπιούν’’ τις 230 σελίδες του για να περάσουν, απλά, ευχάριστες αναγνωστικές ώρες. Λυπάμαι που δεν το αντιλήφθηκα πιο νωρίς.
Βαθμολογία: 7
Thursday, May 03, 2007
Κλειστόν λόγω αυστηρής λογοκρισίας
Φαντάσου ότι είσαι ένας νέος 25 χρονών που μένεις σε μια χώρα, η οποία συστηματικά καταπιέζει την ελευθερία της έκφρασης. Οι περισσότερες ιστοσελιδες με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα “μπλοκάρονται” από ένα εθνικό φίλτρο και δεν εμφανίζονται ποτέ στην οθόνή σου. Θέλεις να επικοινωνείς με ανθρώπους από όλο τον κόσμο κι έτσι χρησιμοποιείς το PalTalk, ένα chat room που αν και η έδρα του είναι στην Νεά Υόρκη αλλά πολλοί χρήστες του μιλάνε τη γλώσσα σου. Στην ουσία είναι το παράθυρο του απομονωμένου κόσμου σου.
Μια μέρα που έχετε μαζευτεί στο σπίτι σου με φίλους και μιλάτε με άλλους χρήστες στο chat room, εισβάλλουν ξαφνικά στις τρεις το πρωί 50 αστυνομικοί, σας χτυπάνε και σε φυλακίζουν σε πλήρη απομόνωση για 9 ολόκληρους μήνες χωρίς ποτέ να σου απαγγελθούν κατηγορίες.
Περνάνε αυτοί οι μήνες και αφήνεσαι «ελεύθερος». Δε φοβάσαι να κατακρίνεις δημόσια την κυβέρνηση και υποστηρίζεις την αναγκαιότητα ειρηνικής αλλαγής της πολιτικής κατάστασης (στη χώρα σου είναι νόμιμο μόνο ένα πολιτικό κόμμα). Περίπου έξι βδομάδες μετά όμως, εκεί που κάθεσαι σε ίντερνετ-καφέ παρέα με τον αδερφό σου και διαβάζεις τα email σου και ειδησεογραφικά sites, σε πλησιάζουν άντρες της Ασφάλειας, σου φοράνε χειροπέδες και σε αναγκάζουν να τους οδηγήσεις σπίτι σου, όπου βρίσκουν και κατάσχουν, μία κάμερα, ένα κασετόφωνο, 2 CD και ένα βιβλίο που για κακή σου τύχη είναι απαγορευμένο επειδή υποστηρίζει την αναγκαιότητα δημοψηφίσματος για πολυκομματισμό στη χώρα.
Αν σε έλεγαν Truong Quoc Tuan και έμενες στο Βιετνάμ, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;
Θα ήσουν σε ένα κελί σε πλήρη απομόνωση χωρίς καμιά επαφή με δικηγόρους ή συγγενικά πρόσωπα. Θα σε κατηγορούσαν για προπαγάνδα εναντίον του κράτους και θα αναρωτιόσουν, στα αλήθεια για ποιο λόγο και για πόσα κλικ του ποντικιού σου αντιμετωπίζεις 20 χρόνια κάθειρξη…
Ή φαντάσου να δουλεύεις ως δημοσιογράφος σε κινέζικη εφημερίδα.
Τις παραμονές της 15ης επετείου από τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν, σε συνάντηση του προσωπικού της εφημερίδας, σάς δείχνουν ένα μέμο από το Κεντρικό Τμήμα Προπαγάνδας για το πώς θα πρέπει να καλύψετε τις επετειακές εκδηλώσεις. Σε αυτό δίνονται οδηγίες στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ να «κατευθύνουν σωστά την κοινή γνώμη», να «μην δημοσιεύουν ποτέ απόψεις που δεν είναι σύμφωνες με την επίσημη πολιτική» και να καταδίδουν στις αρχές τυχόν υποψίες που έχουν για συναδέλφους τους που επικοινωνούν με δημοκρατικά στοιχεία στο εξωτερικό.
Εσύ κρατάς σημειώσεις από αυτό το μέμο και το στέλνεις με email από τον προσωπικό σου yahoo! λογαριασμό σε κάποιον γνωστό σου στην Αμερική που διαχειρίζεται ένα πολύ γνωστό κινέζικο website, το Δημοκρατικό Φόρουμ. Το email δημοσιεύεται την ίδια μέρα με το ψευδώνυμο “198964” στα ανεξάρτητα κινεζόφωνα websites του εξωτερικού που έτσι κι αλλιώς είναι απαγορευμένα στη χώρα.
Σε συλλαμβάνουν μερικούς μήνες αργότερα. Η εταιρία Yahoo! θα έχει πολύ απλά δώσει τα στοιχεία του λογαριασμού της ηλεκτρονικής σου διεύθυνσης και την ακριβή τοποθεσία από την οποία στάλθηκε το επίμαχο email.
Αν το όνομά σου ήταν Shi Tao και έμενες στην Κίνα, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;
Θα καταδικαζόσουν με την κατηγορία της προδοσίας κρατικών μυστικών σε 10ετή κάθειρξη. Η γυναίκα σου θα ανακρινόταν καθημερινά από τις αρχές και η δουλειά θα της πίεζε να σε χωρίσει, πράγμα που τελικά θα έκανε. Θα είχες ελάχιστη επαφή με την οικογένειά σου. Θα μεταφερόσουν σε φυλακές υψίστης ασφάλειας και θα σου απαγόρευαν γράφεις ή να διαβάζεις. Η Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων θα σου απένειμε το Διεθνές Βραβείο Τύπου για την Ελευθερία, το οποίο φυσικά δε θα μπορούσες να παραλάβεις.
Φαντάσου να μπορούσες να απελευθερώσεις τον Truong Quoc Tuan και τον Shi Tao. Μπορείς!
Μπες στο http://www.amnesty.org.gr/ και πάρε μέρος στην εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας για την ελευθερία της έκφρασης στο ίντερνετ!
Μια μέρα που έχετε μαζευτεί στο σπίτι σου με φίλους και μιλάτε με άλλους χρήστες στο chat room, εισβάλλουν ξαφνικά στις τρεις το πρωί 50 αστυνομικοί, σας χτυπάνε και σε φυλακίζουν σε πλήρη απομόνωση για 9 ολόκληρους μήνες χωρίς ποτέ να σου απαγγελθούν κατηγορίες.
Περνάνε αυτοί οι μήνες και αφήνεσαι «ελεύθερος». Δε φοβάσαι να κατακρίνεις δημόσια την κυβέρνηση και υποστηρίζεις την αναγκαιότητα ειρηνικής αλλαγής της πολιτικής κατάστασης (στη χώρα σου είναι νόμιμο μόνο ένα πολιτικό κόμμα). Περίπου έξι βδομάδες μετά όμως, εκεί που κάθεσαι σε ίντερνετ-καφέ παρέα με τον αδερφό σου και διαβάζεις τα email σου και ειδησεογραφικά sites, σε πλησιάζουν άντρες της Ασφάλειας, σου φοράνε χειροπέδες και σε αναγκάζουν να τους οδηγήσεις σπίτι σου, όπου βρίσκουν και κατάσχουν, μία κάμερα, ένα κασετόφωνο, 2 CD και ένα βιβλίο που για κακή σου τύχη είναι απαγορευμένο επειδή υποστηρίζει την αναγκαιότητα δημοψηφίσματος για πολυκομματισμό στη χώρα.
Αν σε έλεγαν Truong Quoc Tuan και έμενες στο Βιετνάμ, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;
Θα ήσουν σε ένα κελί σε πλήρη απομόνωση χωρίς καμιά επαφή με δικηγόρους ή συγγενικά πρόσωπα. Θα σε κατηγορούσαν για προπαγάνδα εναντίον του κράτους και θα αναρωτιόσουν, στα αλήθεια για ποιο λόγο και για πόσα κλικ του ποντικιού σου αντιμετωπίζεις 20 χρόνια κάθειρξη…
Ή φαντάσου να δουλεύεις ως δημοσιογράφος σε κινέζικη εφημερίδα.
Τις παραμονές της 15ης επετείου από τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν, σε συνάντηση του προσωπικού της εφημερίδας, σάς δείχνουν ένα μέμο από το Κεντρικό Τμήμα Προπαγάνδας για το πώς θα πρέπει να καλύψετε τις επετειακές εκδηλώσεις. Σε αυτό δίνονται οδηγίες στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ να «κατευθύνουν σωστά την κοινή γνώμη», να «μην δημοσιεύουν ποτέ απόψεις που δεν είναι σύμφωνες με την επίσημη πολιτική» και να καταδίδουν στις αρχές τυχόν υποψίες που έχουν για συναδέλφους τους που επικοινωνούν με δημοκρατικά στοιχεία στο εξωτερικό.
Εσύ κρατάς σημειώσεις από αυτό το μέμο και το στέλνεις με email από τον προσωπικό σου yahoo! λογαριασμό σε κάποιον γνωστό σου στην Αμερική που διαχειρίζεται ένα πολύ γνωστό κινέζικο website, το Δημοκρατικό Φόρουμ. Το email δημοσιεύεται την ίδια μέρα με το ψευδώνυμο “198964” στα ανεξάρτητα κινεζόφωνα websites του εξωτερικού που έτσι κι αλλιώς είναι απαγορευμένα στη χώρα.
Σε συλλαμβάνουν μερικούς μήνες αργότερα. Η εταιρία Yahoo! θα έχει πολύ απλά δώσει τα στοιχεία του λογαριασμού της ηλεκτρονικής σου διεύθυνσης και την ακριβή τοποθεσία από την οποία στάλθηκε το επίμαχο email.
Αν το όνομά σου ήταν Shi Tao και έμενες στην Κίνα, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;
Θα καταδικαζόσουν με την κατηγορία της προδοσίας κρατικών μυστικών σε 10ετή κάθειρξη. Η γυναίκα σου θα ανακρινόταν καθημερινά από τις αρχές και η δουλειά θα της πίεζε να σε χωρίσει, πράγμα που τελικά θα έκανε. Θα είχες ελάχιστη επαφή με την οικογένειά σου. Θα μεταφερόσουν σε φυλακές υψίστης ασφάλειας και θα σου απαγόρευαν γράφεις ή να διαβάζεις. Η Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων θα σου απένειμε το Διεθνές Βραβείο Τύπου για την Ελευθερία, το οποίο φυσικά δε θα μπορούσες να παραλάβεις.
Φαντάσου να μπορούσες να απελευθερώσεις τον Truong Quoc Tuan και τον Shi Tao. Μπορείς!
Μπες στο http://www.amnesty.org.gr/ και πάρε μέρος στην εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας για την ελευθερία της έκφρασης στο ίντερνετ!
Wednesday, May 02, 2007
Ξεφ(τ)υλλίζοντας...part 88 (160.000 ευρό η εκπομπή)
Δεν ξέρω αν αντιπροσωπεύει σκάνδαλο όπως υποστηρίζει η εφημερίδα σίγουρα πάντως το Ε.ΚΕ.ΒΙ. βρίσκεται…υπόλογο σε περίπτωση που τα στοιχεία του δημοσιεύματος αποδειχθούν αληθή. Σύμφωνα με την εφημερίδα ΠΑΡΟΝ οι έξι εκπομπές του Μπερνάρ Πιβό στην κρατική τηλεόραση με θέμα το βιβλίο κόστισαν 1.000.000 ευρό (το γράφω και ολογράφως για την αποφυγή τυχόν λάθους: Ένα εκατομμύριο ευρό). Σύμφωνα με την εφημερίδα, το όλο project έτρεξε η διευθύντρια του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Κατρίν Βελισσάρη που εκχώρησε κάθε εκπομπή του Γάλλου δημοσιογράφου στην ΕΡΤ έναντι ποσού 150.000 ευρό. Δεν ξέρω αν το ρεπορτάζ είναι ακριβές αλλά χθες έκανα ένα τηλεφώνημα σε φίλο που ασχολείται με τηλεοπτικές παραγωγές και τον ρώτησα για τα…κοστολόγια. Μου απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο μια εκπομπή λόγου να κοστίζει γύρω στις 160.000 ευρό (πρόκειται για πακέτο έξι εκπομπών) και σύμφωνα με τις γνώσεις και την εμπειρία του μια τέτοια εκπομπή ακόμη και η πιο πλούσια σε σκηνικά, με πολλά εξωτερικά γυρίσματα και υψηλές αμοιβές παρουσιαστών δεν ξεπερνάει τις 60-70.000 ευρό ανά ώρα. Επαναλαμβάνω, ότι δεν μπορώ να γνωρίζω, ούτε υιοθετώ την αλήθεια και την ακρίβεια του ρεπορτάζ αλλά είναι εύλογο όσον αφορά το Ε.ΚΕ.ΒΙ. και όχι την ΕΡΤ να γεννιούνται ορισμένα καλοπροαίρετα ερωτηματικά:
1. Η εκπομπή είναι παραγωγής του Ε.ΚΕ.ΒΙ., παραγωγής ΕΡΤ και ποιος τη διαχειρίστηκε; Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ως φορέας ή η διευθύντρια του ως άτομο.
2. Εάν πρόκειται για παραγωγή του Ε.ΚΕ.ΒΙ. γιατί τα ίδια χρήματα δεν χρησιμοποιήθηκαν για ένα κύκλο περισσότερων εκπομπών όπου θα προβαλλόταν η δουλειά περισσότερων συγγραφέων. Και με τη συμμετοχή στην παραγωγή της ΕΡΤ. Σπουδαίος ο Πιβό, μεγάλη η προσφορά του στο βιβλίο αλλά η εκπομπή δεν προβλήθηκε καν στη γαλλική τηλεόραση ώστε να μιλάμε για πιθανότητες ’’εξαγωγής’’ συγγραφέων ή μετάφρασης των βιβλίων;
3. Πόσο μεγάλη διαφορά θα υπήρχε αν π.χ. ένα μεγαλύτερο αριθμό εκπομπών με περισσότερους συγγραφείς την παρουσίαζε έλληνας δημοσιογράφος. Στο δυναμικό της κρατικής τηλεόρασης ανήκει για παράδειγμα η εξαιρετικά σοβαρή και καταρτισμένη για θέματα λογοτεχνίας Μαρία Χούκλη. Και σίγουρα η όποια αμοιβή της εικάζω ότι θα ήταν κατά πολύ μικρότερη του Μπερνάρ Πιβό.
Σε κάθε περίπτωση φαντάζομαι ότι το Ε.ΚΕ.ΒΙ. δεν θα σιωπήσει και θα απαντήσει στην εφημερίδα οπότε θα ενημερωθούμε σχετικά για την αλήθεια του ρεπορτάζ. Επαναλαμβάνω αυτό που ξέρω και καταλαβαίνω. Ο Πιβό είναι όντως ένας σπουδαίος παρουσιαστής με την ικανότητα να ’’εκλαϊκεύει’’ τις εκπομπές βιβλίου και να μην τις μετατρέπει σε διάλογο λογοτεχνικής συντεχνίας. Αλλά πόσο ακριβώς κοστίζει αυτό και ποια είναι πρακτικά η ανταπόδοση;
- Ο Βασίλης Χατζηγιαννίδης δεν κέρδισε τελικά το βραβείο της Ιντιπέντεντ αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία της παρουσίας του στη short list των βραβείων. Καλός φίλος του blog μου έστειλε το λινκ με το σχετικό άρθρο της εφημερίδας για τα λογοτεχνικά της βραβεία. Όποιος θέλει να διαβάσει σχετικά ας κλικάρει στην παρακάτω διεύθυνση
http://enjoyment.independent.co.uk/books/news/article2502078.ece
- Με μπορχικές επιρροές (Golem, Alef κλπ.) και με ένα εξαιρετικό εναρκτήριο ποστ για τη…λαίδη Τσάτερλι κυκλοφορεί μεταξύ μας ένα νέο –με λογοτεχνικές επιρροές και ευαισθησίες- ιστολόγιο. Ρίξτε μια ματιά, δεν θα χάσετε τον χρόνο σας
http://alefmoha.blogspot.com/
Ευχές για μακροημέρευση στη blogό-σφαιρα όπου είναι φανερό πλέον ότι τα βιβλιοφιλικά-λογοτεχνικά blog κάνουν τη….διαφορά και από πλευράς θεματολογίας και από πλευράς ήθους.
1. Η εκπομπή είναι παραγωγής του Ε.ΚΕ.ΒΙ., παραγωγής ΕΡΤ και ποιος τη διαχειρίστηκε; Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ως φορέας ή η διευθύντρια του ως άτομο.
2. Εάν πρόκειται για παραγωγή του Ε.ΚΕ.ΒΙ. γιατί τα ίδια χρήματα δεν χρησιμοποιήθηκαν για ένα κύκλο περισσότερων εκπομπών όπου θα προβαλλόταν η δουλειά περισσότερων συγγραφέων. Και με τη συμμετοχή στην παραγωγή της ΕΡΤ. Σπουδαίος ο Πιβό, μεγάλη η προσφορά του στο βιβλίο αλλά η εκπομπή δεν προβλήθηκε καν στη γαλλική τηλεόραση ώστε να μιλάμε για πιθανότητες ’’εξαγωγής’’ συγγραφέων ή μετάφρασης των βιβλίων;
3. Πόσο μεγάλη διαφορά θα υπήρχε αν π.χ. ένα μεγαλύτερο αριθμό εκπομπών με περισσότερους συγγραφείς την παρουσίαζε έλληνας δημοσιογράφος. Στο δυναμικό της κρατικής τηλεόρασης ανήκει για παράδειγμα η εξαιρετικά σοβαρή και καταρτισμένη για θέματα λογοτεχνίας Μαρία Χούκλη. Και σίγουρα η όποια αμοιβή της εικάζω ότι θα ήταν κατά πολύ μικρότερη του Μπερνάρ Πιβό.
Σε κάθε περίπτωση φαντάζομαι ότι το Ε.ΚΕ.ΒΙ. δεν θα σιωπήσει και θα απαντήσει στην εφημερίδα οπότε θα ενημερωθούμε σχετικά για την αλήθεια του ρεπορτάζ. Επαναλαμβάνω αυτό που ξέρω και καταλαβαίνω. Ο Πιβό είναι όντως ένας σπουδαίος παρουσιαστής με την ικανότητα να ’’εκλαϊκεύει’’ τις εκπομπές βιβλίου και να μην τις μετατρέπει σε διάλογο λογοτεχνικής συντεχνίας. Αλλά πόσο ακριβώς κοστίζει αυτό και ποια είναι πρακτικά η ανταπόδοση;
- Ο Βασίλης Χατζηγιαννίδης δεν κέρδισε τελικά το βραβείο της Ιντιπέντεντ αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία της παρουσίας του στη short list των βραβείων. Καλός φίλος του blog μου έστειλε το λινκ με το σχετικό άρθρο της εφημερίδας για τα λογοτεχνικά της βραβεία. Όποιος θέλει να διαβάσει σχετικά ας κλικάρει στην παρακάτω διεύθυνση
http://enjoyment.independent.co.uk/books/news/article2502078.ece
- Με μπορχικές επιρροές (Golem, Alef κλπ.) και με ένα εξαιρετικό εναρκτήριο ποστ για τη…λαίδη Τσάτερλι κυκλοφορεί μεταξύ μας ένα νέο –με λογοτεχνικές επιρροές και ευαισθησίες- ιστολόγιο. Ρίξτε μια ματιά, δεν θα χάσετε τον χρόνο σας
http://alefmoha.blogspot.com/
Ευχές για μακροημέρευση στη blogό-σφαιρα όπου είναι φανερό πλέον ότι τα βιβλιοφιλικά-λογοτεχνικά blog κάνουν τη….διαφορά και από πλευράς θεματολογίας και από πλευράς ήθους.
