Ελληνική λογοτεχνία

Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να μην...διακόψω (για το μπλογκ) τις διακοπές μου! Αλλά όταν διαβάζεις ένα υπέροχο βιβλίο, όπως την τελευταία δουλειά του Νίκου Βλαντή ’’Writersland, το νησί των συγγραφέων’’ (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ) που με κράτησε ξάγρυπνο ένα ολόκληρο βράδυ, υπάρχουν και οι...εξαιρέσεις. Και για το συγκεκριμένο βιβλίο, ήθελα να γράψω όχι καιρό αργότερα από την ημέρα ανάγνωσης του.
Ο Βλαντής δημιούργησε ένα μικρό αριστούργημα προσθέτοντας στο αγαπημένο του μοτίβο (διαδίκτυο, μελλοντολογικές αναζητήσεις) πολλά νέα στοιχεία που δεν υπήρχαν στην προηγούμενη δουλειά του το διασκευασμένο ’’Μπάρτλεμπι ο κομπιουτεράς’’ που επίσης ήταν καλή προσπάθεια. Αυτή τη φορά ο νεαρός δημιουργός στο έβδομο μυθιστόρημα του δείχνει μια ξεχωριστή ωριμότητα στο χειρισμό ενός δύσκολου θέματος που φλερτάρει με την επιστημονική φαντασία, το αστυνομικό μυθιστόρημα, την πολιτική αληγορία και τη λογοτεχνική κριτική, τηρώντας σωστές αποστάσεις και με τα τέσσερα είδη. Ο Βλαντής ταξιδεύει στον 22ο αιώνα, στη ’’Σκοτεινή εποχή’’ της ανθρωπότητας με τεράστιες ταξικές διαφορές (στην ουσία υπάρχουν μόνο μερικές χιλιάδες προνομιούχων και εκατομμύριων πάμπτωχων απίστωτων) και ένα σκληρό πολιτικό ολοκληρωτισμό που δεν δίνει ελπίδες διαφυγής στους ’’μη έχοντες’’.
Μέσα σε αυτή τη ζοφερή ατμόσφαιρα υπάρχει ένα ουτοπικό καταφύγιο, το νησί των συγγραφέων, ένας λογοτεχνικός παράδεισος με πολλές ιδιαιτερότητες. Το χαρτί έχει καταργηθεί, τα βιβλία έχουν περάσει στη λήθη και ο κόσμος διαβάζει μέσα από το διαδίκτυο λογοτεχνία. Οι συγγραφείς που κατοικούν στο νησί δεν γράφουν δικά τους έργα, πρωτότυπα αλλά αντιγράφουν ή διασκευάζουν κλασικούς. Και μάλιστα, ο καθένας συγγραφέας έχει υιοθετήσει και ένα ψευδώνυμο, αντίστοιχο με το έργο αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και τη ζωή ή τον χαρακτήρα του δημιουργού που ’’αντιγράφει’’. Φυσικά, ο Βλαντής δεν μπορεί μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα να μην καταθέσει το σχόλιο του και να μην κάνει συγκρίσεις με τη σημερινή λογοτεχνική κατάσταση. Μπορεί, η κοινωνία να είναι δημοκρατική στο νησί αλλά κουμάντο κάνει ένα συμβούλιο το οποίο απαρτίζουν ο Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, ο Δουμάς, η Αλιέντε και ο Ευγενίδης με κριτήρια που ταιριάζουν στο...σήμερα! Είναι οι βασιλιάδες των ευπώλητων ή καλύτερα των πολύdownloaded αφού η ανάγνωση συνεπάγεται ’’κατέβασμα’’ των κειμένων από το Ιντερνετ.
Η ηρεμία του ουτπικού νησιού πάει περίπατο όταν ο Ευγενίδης παρουσιάζει (και ζητάει έγκριση για τη ’’δημοσίευση’’ του) ένα κείμενο που δεν υπάρχει πουθενά αλλού! Ενα πρωτότυπο κείμενο σκέτη ωρολογιακή βόμβα με επαναστατικές τάσεις (το διήγημα υπάρχει ολόκληρο εγκιβωτισμένο σε τρία σημεία του βιβλίου). Αυτή η κίνηση ανάβει το φυτίλι στο νησί, οι τάξεις των συγγραφέων, οι μοντερνιστές με επικεφαλής τον Νικ Χόρνμπι, οι καταραμένοι Μπωντλέρ, Ρεμπώ, οι μπίτνικ και ιδιοκτήτες του μοναδικού μπαρ του νησιού Χεμινγουέι και Μπουκόφσκι αλλά και οι κλασικοί μπλέκονται σε ένα εξαιρετικά γοητευτικό λογοτεχνικό κουβάρι μέχρι τη στιγμή που αρχίζουν οι δολοφονίες με αφορμή το κείμενο του Ευγενίδη. Τη συνέχεια την αφήνουμε στον αναγνώστη του Βλαντή. Νομίζω, ότι οι καλύτερες στιγμές του βιβλίου είναι δεκαπέντε σελίδες (175-190) λίγο πριν το μέσο του τις οποίες πρέπει να διαβάσουν (ακόμη και ξεκομένες με το υπόλοιπο βιβλίο) όλοι οι συγγραφείς, κριτικοί ή wannabe συγγραφείς αφού αντιπροσωπεύουν το πιο εύστοχο σχόλιο του Βλαντή (μέσα από μια συζήτηση τωνπρωταγωνιστών του) για τη σημερινή κατάσταση της λογοτεχνίας στην Ελλάδα. Ο Βλαντής κατορθώνει να πετύχει σχεδόν το άριστα σε διττή αποστολή. Το εγκιβωτισμένο διήγημα είναι εξαιρετικό, η δράση στο νησί των συγγραφέων πολύ καλή μέχρι τις τελευταίες 25 σελίδες (στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν άλλες 35 σελίδες όπου καταγράφονται σε ένα περισσότερο κινηματογραφικό εύρημα οι τύχες όλων των πρωταγωνιστών και ένα λεξικό όρων για τη ζωή του 22ου αιώνα). Εκεί σε αυτές τις τελευταίες 25 σελίδες ο Βλαντής δείχνει....αγχωμένος, βιάζεται, προσπαθεί με λάθος τρόπο και λάθος ταχύτητα να συμπιέσει δράση που θα χωρούσε σε ένα ολόκληρο βιβλίο. Αυτό είναι και το μοναδικό (σημαντικό) ψεγάδι ενός κατά τα άλλα άψογου βιβλίου, από τα καλύτερα που διάβασα τα τελευταία χρόνια. Παρά το λάθος ρυθμό και timing της εξόδου ο Βλαντής δημιούργησε ένα βιβλίο που θα αντέξει στο χρόνο και με βάση την ηλικία του δημιουργού (μόλις 33 ετών) αφήνει τεράστιες υποσχέσεις για το λογοτεχνικό μέλλον του.

Βαθμολογία: 8 (με άριστα το 10)

Οτι γράψαμε γράψαμε.... Οτι δεν προλάβαμε να γράψουμε καλά να είμαστε, υπάρχει και το φθινόπωρο....






Ηρθε η ώρα της απόδρασης από την καθημερινότητα....




Φυσικά, διακοπές εκτός από...μπύρες, μπάνιο και καλή παρέα δεν νοούνται χωρίς διάβασμα... Ραντεβού τον Σεπτέμβρη, όπως έγραφαν παλιά οι χειμερινοί κινηματογράφοι (αν και θα επιστρέψω νωρίτερα...)
Δύο τρεις υποσημειώσεις της τελευταίας (κυριολεκτικά) στιγμής....
Υ.Γ. 1 Ευχαριστώ τον καλό φίλο συγγραφέα που μου έστειλε τη...σύνθεση και την ιδέα.
Υ.Γ. 2 Ευχαριστώ όλους σας για την καλή παρέα που φτιάξαμε σ' αυτό το χώρο του δικτύου τους τελευταίους μήνες.
Υ.Γ. 3 Πάντοτε εκτός από τους καλούς συγγραφείς εκτιμούσα εκείνους που έχουν ήθος και άποψη. Σε δύο χθεσινά μέιλ συγγραφείς μου υποδείκνυαν δουλειές όχι δικές τους αλλά άλλων, τρίτων και ανθρώπων που μου διευκρίνισαν ότι δεν τους γνωρίζουν καν...Δεν πρόλαβα να προμηθευτώ τα βιβλία αλλά χάρηκα ιδιαίτερα διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν δημιουργοί που δεν θωρακίζονται πίσω από το ''εγώ'' τους και έχουν το χάρισμα να προτείνουν, να συγχαίρουν ή να υποδεικνύουν δουλειές άλλων! Και δεν είναι η πρώτη φορά (ευτυχώς) που όλους αυτούς τους μήνες το διαπιστώνω... Με μεγάλη μου χαρά.
Υ.Γ. 4 Ψάχνοντας ένα απ' αυτά τα βιβλία στο δίκτυο πριν από λίγο έπεσα πάνω σε κάτι που μου προξένησε τεράστια έκπληξη. Δεν ΚΑΝΩ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και δεν έχω κάνει ποτέ πολιτικά σχόλια, υπάρχουν άλλα μπλογκ που ασχολούνται με τέτοια θέματα. Αλλά ανακάλυψα ότι στο σάιτ του Γ. Παπανδρέου υπάρχει ειδική ενότητα με βιβλία, σχολιασμό τους και ένα σωρό καλές προτάσεις! Δεν ξέρω αν υπάρχει στα σάιτ και άλλων πολιτικών, ομολογώ όμως ότι η ιδέα και η παρουσίαση της μου άρεσαν...Δεν γράφω καν διευθύνσεις ή παραπομπές, όποιος ενδιαφέρεται θα το βρει μόνος του.
Υ.Γ. 5 Κρυφές ματιές στο μπλογκ θα ρίχνω και στις διακοπές μου...Και αν ανοίξει, ερήμην μου, κάποια ενδιαφέρουσα συζήτηση μάλλον θα μπω στον...πειρασμό να πάρω μέρος...
Καλό καλοκαίρι σε όλους...Και καλό καλοκαίρι δεν υπάρχει χωρίς ένα καλό βιβλίο για παρέα!

Ενα μεγάλος μέρος του αναγνωστικού κοινού κερδίζουν τα τελευταία χρόνια τα ιστορικά μυθιστορήματα...Ειδικά από τη στιγμή που ανακαλύψαμε ότι καλά ιστορικά μυθιστορήματα με φόντο διάφορες εποχές του Ελληνικού έθνους μπορούν να γράψουν και…Ελληνες και όχι διάφοροι φιλέλληνες ή ξενόφερτοι μυθοπλάστες. Βέβαια, με τον όρο ’’ιστορικό μυθιστόρημα’’ καλύπτεται ένα πολύ μεγάλο φάσμα της παραγωγής, ακόμη και βιβλία που έχουν ως φόντο συγκεκριμένες ιστορικές εποχές. Η επιλογή, λοιπόν, και δύσκολη ήταν αλλά και είναι δεδομένο ότι αφήνω πολλά…κενά.
Κατ΄ αρχήν, θεωρώ ότι από τα ιστορικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν τους τελευταίους μήνες τα μακράν καλύτερα (και δεν έχουν άδικα και πολύ καλή πορεία πωλήσεων) είναι ’’Οι Παλαιολόγοι’’ του Γιώργου Λεονάρδου (εκδόσεις Λιβάνη) και οι ’’Ερμοκοπίδες’’ του Παναγιώτη Μπαλτάκου (Ελληνικά Γράμματα). Πιστεύω, ότι αν κάποιος θέλει να περάσει ευχάριστα αλλά και διδακτικά τις καλοκαιρινές του διακοπές με ένα ιστορικό μυθιστόρημα ή μυθ-ιστορία μπορεί εκ του ασφαλούς να επιλέξει ένα εκ των δύο και να μην μείνει παραπονεμένος. Δεν διαφημίζω τα συγκεκριμένα βιβλία, αλλά ήταν αναγκαίο να κάνω μια αναφορά αφού σκοπεύω αργότερα να γράψω αναλυτικά και για τα δύο και δεν θα μπορούσα γι’ αυτό το λόγο να τα αγνοήσω…
Διάλεξα, από τις κυκλοφορίες των τελευταίων μηνών μερικά ιστορικά μυθιστορήματα που πραγματεύονται εντελώς διαφορετικές περιόδους γιατί πολλές φορές ο αναγνώστης του είδους αισθάνεται έλξη προς την εποχή και όχι κατ’ ανάγκη προς την υπόθεση! Τα παραθέτω χωρίς αξιολογική αλλά με αλφαβητική σειρά…
1. Ακόλαστη Αυγούστα, Γεώργιος Ρούσσος (εκδόσεις Modern Times)
Δουλειά που αδικείται από τον…τίτλο και τον εκδοτικό οίκο. Οι Μοντέρνοι Καιροί επανεκδίδουν σταδιακά όλο το έργο του Γεώργιου Ρούσσου αλλά από τίτλους λανσάρουν τα σημαντικά ιστορικά του μυθιστορήματα σαν λαϊκά αναγνώσματα. Η ιστορία ξετυλίγεται στα τελευταία χρόνια του Βασίλειου Β’ του Βουλγαροκτόνου αλλά κυρίως μετά το θάνατο του όπου αυτοκράτειρα εκλέγεται η ανιψιά του Ζωή. Δίπλα της και πίσω από τον θρόνο κατευθύνει τις τύχες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας σε μια εποχή σφοδρών εσωτερικών ερίδων ο Ιωάννης ο Ευνούχος που έμεινε στην ιστορία σαν Ιωάννης ο Ορφανοτρόφος. Το παράξενο…τετράγωνο συμπληρώνει ο αυτοκράτορας Θεόδωρος ο Μονομάχος και η σύζυγός του Σκλήραινα. Πολύ καλή και πιστή απόδοση των παθών και της ίντριγκας της εποχής.
2. Διόνυσος, ο Βασιλεύς των Ορέων, Γιάννης Σολδάτος (εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ)
Η εποχή των ληστών είναι από εκείνες που προσωπικά με ελκύουν ως αναγνώστη. Δυστυχώς, αν εξαιρέσουμε τα χαμένα και ξεχασμένα ληστρικά μυθιστορήματα των αρχών του αιώνα οι σύγχρονες προσπάθειες στην πλειοψηφία τους είναι φτηνά ρομάντζα που δίκαια τα περισσότερα κατατάχθηκαν στην παραλογοτεχνία. Ο προερχόμενος από τον χώρο της έβδομης τέχνης Γιάννης Σολδάτος γράφει για ένα από τους πιο άγριους αλλά και αμφιλεγόμενους (ως προσωπικότητα) λήσταρχους της εποχής τον Διονύση ή Νιόνιο Αστραπόγιαννο. Ο κόσμος και οι γυναίκες τον λάτρευαν, ο ίδιος προσπαθούσε να καταδυναστεύσει τα πάθη του. Με αποσπάσματα παλιάς φυλλάδας από την εποχή του Οθωνα και ένα ανελέητο κυνήγι με στόχο τον αδελφοποιτό του Φώτη Γιαγκούλα λήσταρχο για κέντρο της ιστορίας ο Σολδάτος βγάζει από τη…σκόνη μια παρεξηγημένη ιστορική εποχή.
3. Δράκουλας, ο καταραμένος πρίγκηπας, Νίκος Γιαννόπουλος (εκδόσεις Περισκόπιο)
Την ιστορία του κόμη Δράκουλα που ήταν υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο και αυτός που σταμάτησε την επέλαση των Οθωμανών στα σημερινά Βαλκάνια την έχει γράψει προ πολλού σε ένα κλασικό έργο ο Μπραμ Στόκερ. Η προσπάθεια του Ελληνα συγγραφέα να βιογραφήσει τον κόμη Δράκουλα είναι πάντως αρκετά αξιόλογη έστω και αν τελικά δεν δίνει απάντηση στο μόνιμο ερώτημα. Αν ο Βλαντ ο θρυλικός κόμης από τα Καρπάθια ήταν ένας σαδιστής ή ένας ηγεμόνας που έφερε με τις δικές του μεθόδους ευημερία σε μια χώρα που ήταν πίσω από την εποχή της…
4. Κατερίνα Σφόρτσα, Ανδρέας Ανδριανόπουλος (εκδόσεις LIBRO)
Ο ανεξάρτητος βουλευτής είχε ανέκαθεν λογοτεχνικές αναζητήσεις αλλά το πρώτο του, ουσιαστικά, ιστορικό μυθιστόρημα γυρίζει πίσω στον Μεσαίωνα με απόλυτο σεβασμό σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες της Ιταλικής ιστορίας. Μια διατριβή που συνδέει τη Φραγκοκρατούμενη Ελλάδα με τη Δύση γίνεται η αφορμή για να ξεδιπλωθούν οι σελίδες της ιστορίες. Ο φοιτητής γράφοντας τη διατριβή ανακαλύπτει τη λύκαινα του πολέμου και ο Ανδριανόπουλος προσπαθώντας να δώσει απάντηση σε ένα άλυτο ιστορικό ερώτημα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Σφόρτσα ήταν αυτή που ενέπνευσε τον Ντα Βίντσι για να ζωγραφίσει την πολυθρύλητη Μόνα Λίζα. Στα συν της δουλειάς του Ανδριανόπουλου η ευχέρεια με την οποία εμπλέκει στην ιστορία του αληθινά πρόσωπα και περιστατικά. Χρονικά, πορεύεται στην καρδιά του Ευρωπαϊκού Μεσαίωνα (15ος και 16ος αιώνας).
5. Κρότων, οι πορφυρογέννητοι του εμφυλίου, Φώτης Μεταλληνός (εκδόσεις ΚΙΝΗΤΡΟ)
Εχουν γραφτεί τα πάντα για τον Εμφύλιο; Ενδεχομένως ναι, όσο δογματικό και αν διαβάζεται αυτό. ¬Το συγκεκριμένο πάντως βιβλίο από τις Ευβοϊκές εκδόσεις Κίνητρο είναι γραμμένο σαν προσωπικές μαρτυρίες ενός ανθρώπου που έζησε αυτή την περίοδο και είχε μεγάλη καριέρα σε διάφορα πόστα στον ελληνικό στρατό. Παρόλα αυτά ο εν αποστρατεία αντιστράτηγος προσπαθεί να δώσει μια πολύ έντιμη κατάθεση εμπειριών μέσα από ένα σίγουρα ’’διαφορετικό’’ βιβλίο.
6. Οι φύλακες της Ανατολίας, Πασχάλης Λαμπαρδής (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ)
Μετά από δύο μυθιστορήματα σε μικρότερους εκδοτικούς οίκους ο Πασχάλης Λαμπαρδής με την τρίτη του δουλειά δημιούργησε μια από τις μικρές εκπλήξεις της χρονιάς. Στην ουσία, το βιβλίο λειτουργεί ως δεύτερο αυτόνομο κομμάτι μιας τριλογίας που ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια με τον ’’Ταξιδευτή του Βοσπόρου’’. Ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογο του αποκαλύπτει ως πηγή έμπνευσής του ένα λαϊκό ποίημα του 19ου αιώνα, αφιερωμένο στον Σουλεϊμάν Αγά που ήταν κρυφοχριστιανός με το όνομα Γεώργιος Ερυθριάδης. Μια μεγάλη οικογένεια της Ανατολίας, η διαδρομή της, όλα αυτά μέσα από ένα χαμένο χειρόγραφο του 19ου αιώνα μέσα από την εξιστόρηση δύο Ελλήνων λογίων της εποχής. Καλή αφήγηση, ονειρική ατμόσφαιρα, σπουδαία έρευνα (τεράστια η βιβλιογραφία που παρατίθεται) αλλά και προσωπική συναισθηματική εμπλοκή αφού από την Ανατολία είναι οι ρίζες του Λαμπαρδή που ουσιαστικά καταθέτει ένα ’’φόρο τιμής’’ στην ξεχασμένη κληρονομιά και σε ένα άγνωστο κομμάτι της ιστορίας μας.
7. Ο λόρδος Βύρων και η κόρη των Αθηναίων, Χρήστος Χαιρόπουλος (εκδόσεις Modern Times)
Μια ακόμη αμφιλεγόμενη ιστορική φιγούρα ο Λόρος Βύρωνας, η ζωή του και οι εφηβικοί του έρωτες στην Αγγλία, ο ερχομός του στην Ελλάδα, ο έρωτας του για την νεαρή Αθηναία Τερέζα Μακρή και ο θάνατος του. Δουλειά που κάλλιστα ανήκει και στις έγκυρες ιστορικές βιογραφίες.
8. Πολεμώντας το σκοτάδι, Παντελής Μωυσείδης (εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ)
Ισως το μοναδικό βιβλίο της λίστας που δεν είναι ατόφιο ιστορικό μυθιστόρημα αλλά φλερτάρει και με την αστυνομική λογοτεχνία και με το κατασκοπικό θρίλερ. Το επέλεξα κυρίως γιατί μέσα από δύο απόπειρες δολοφονίας σκιαγραφείται με πολύ ωραίο τρόπο η ατμόσφαιρα της Αθήνας του 1941.
9. Το ελιξήριο της φωνής τους, Δημήτρης Καλοκύρης (εκδόσεις ΑΓΡΑ)
Βραβευμένος λογοτέχνης, μεταφραστής και ποιητής ο Δημήτρης Καλοκύρης κάνει μια υπερ-φιλόδοξη κατάδυση σε ένα άγνωστο εντελώς τοπίο και ιστορική εποχή. Πεζογράφημα σε αφηγηματικό ύφος με αναμνήσεις και διηγήσεις ενός Αραβα περιηγητή του 14ου αιώνα! Πολιτισμοί, παραδόσεις, θρησκείες της Μέσης Ανατολής σε ένα μικρών διαστάσεων (110 σελίδες) βιβλίο που διαβάζεται πολύ ευχάριστα.
10. Το ξύλινο τείχος, Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου (εκδόσεις Κέδρος)
Το ’’ξύλινο τείχος’’ είναι ο χρησμός του μαντείου των Δελφών για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Το μυθιστόρημα είναι βασισμένο στις περιπέτειες ενός παιδιού που βιώνει τις κακουχίες της αιχμαλωσίας αλλά μέσα από τα μάτια του περνάνε μεγάλες ιστορικές στιγμές της εποχής. Ο Αλκαμένης, Λήμνιος στην καταγωγή, είλωτας στη Σπάρτη, ζει τις Θερμοπύλες, τη Σαλαμίνα και τις Πλαταιές (το βιβλίο ολοκληρώνεται επτά χρόνια μετά τη συγκεκριμένη μάχη) με ψυχικό σθένος εφάμιλλο ενός μέλους του Δωδεκαθέου. Όπως άλλωστε είχε προβλέψει ο παιδαγωγός του ’’κάποιοι άνθρωποι ανδρώνονται για να θεωθούν’’. Στα συν της Λαμπαδαρίδου ότι κατορθώνει μέσα στη ροή της γραφής της και αρχαίες ελληνικές εκφράσεις χωρίς αυτές να μοιάζουν παράταιρες.
11. Φίλιππος, ο τελευταίος των Μακεδόνων, Γιώργος Μπουλακάκης, (εκδόσεις ΕΜΠΕΙΡΙΑ)Ένα μυθιστόρημα για τον επί τέσσερις δεκαετίες βασιλιά της Μακεδονίας, βασικό πρωταγωνιστή των δύο πρώτων Μακεδονικών πολέμων που έληξαν το 197 π.Χ. ενδιαφέρουσα προσέγγιση της προσωπικότητας του Φίλιππου.

Δεν ξέρω αν υπάρχει Ελληνας που έχει στη ζωή ξεφυλλίσει πάνω από ένα βιβλίο και ΔΕΝ έχει διαβάσει κάποια δουλειά του Βασίλη Βασιλικού. Αν πάντως υπάρχει (πολύ αμφιβάλλω) μεταξύ των αναγνωστών του blog το φετινό καλοκαίρι είναι μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσει τον κ.Βασιλικό, έναν από τους λίγους εν ζωή δημιουργούς στον τόπο μας που μπορεί ανερυθρίαστα να δηλώνει συγγραφέας. Ο ίδιος έχει κατ’ επανάληψη πει ότι ’’συγγραφέας είναι μόνο όποιος έχει γράψει 100 βιβλία’’, νούμερο που νομίζω ότι ούτε ο ίδιος έχει φτάσει (ακόμη)... Μπορεί να ακούγεται λίγο υπερβολικό αλλά έχω την αίσθηση ότι από τους νέους (σε ηλικία και έργο) δημιουργούς πρέπει να γίνει ’’σύνθημα’’ και έκφραση κλισέ.
Στα βιβλιοπωλεία υπό τον γενικό τίτλο ’’Βιβλιοθήκη Βασίλη Βασιλικού’’ κυκλοφορεί το σύνολο σχεδόν του έργου του, από τον καινούργιο εκδοτικό του οίκο τα ’’Ελληνικά Γράμμματα’’, μεταξύ αυτών και βιβλία που είχαν αποσυρθεί από το εμπόριο. Αρα, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει έργα του γραμμένα ακόμη και μισό αιώνα πριν! Μια ενδιαφέρουσα επιλογή νομίζω ότι είναι η ποιητική συλλογή του, η μοναδική και κατά τα λεγόμενα του ’’λόγω ηλικίας μάλλον και η τελευταία’’, που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Από το έργο του Βασιλικού είναι δύσκολο, για να μην γράψω αδύνατο, να διαλέξει κάποιος και να προτείνει. Παρ΄ όλα αυτά και χωρίς διάθεση κριτικής ή...βαθμολόγησης (δεν θα τολμούσα καν να βάλω...βαθμό σε δουλειά του Βασιλικού, που είναι εν ζωή κλασικός) επέλεξα τρία βιβλία που καλύπτουν ισάριθμες χρονικές περιόδους και τα προτείνω σε όσους θέλουν να εντρυφήσουν περισσότερο στη δουλειά του μεγάλου Βασιλικού. Σημειώστε ακόμη, ότι μόλις πιάσουν τα...πρωτοβρόχια (γύρω στον Οκτώβριο) κυκλοφορεί και η πρώτη βιογραφία του από τις εκδόσεις Ηλέκτρα.
1. Η μυθολογία της Αμερικής.
Το βιβλίο γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και νομίζω ότι είναι το πρώτο βιβλίο ’’δρόμου και φυγής’’ της ελληνικής λογοτεχνίας με σαφείς επιρροές από το On the road του Κέρουακ που είχε εκδοθεί πέντε χρόνια νωρίτερα. Σχετικά με την επίδραση του Βασιλικού στο είδος της λογοτεχνίας δρόμου και φυγής αναφέρθηκα εκτενώς και στο κείμενο μου που φιλοξενείται στον Λογόκηπο http://www.logokipos.com/portal/html/modules.php?name=News&file=article&sid=341
Σε ένα οδοιπορικό που γράφτηκε 40 και βάλε χρόνια πριν ο Βασιλικός πετυχαίνει το ακατόρθωτο. Να διαβάζεται σήμερα σαν επίκαιρο ανάγνωσμα που αφορά την πιθανή ή απίθανη πλευρά του Αμερικάνικου ονείρου, να προαναγγέλει ουσιαστικά την παγκοσμιοποίηση και ταυτόχρονα με τη μυθολογία του δρόμου να αποτελεί και πολιτική αναφορά, μια προφητεία.
2. Οι Λωτοφάγοι
Αρχές δεκαετίας του ’80 και ο Βασιλικός σπάει όλα τα ταμπού. Δεν ήταν ποτέ συγγραφέας που τον φόβιζαν οι αθυροστομίες ή οι ερωτικές περιγραφές αλλά με τους Λωτοφάγους κόντρα στην κριτική της εποχής ουσιαστικά χάραξε μια γραμμή αποενοχοποίησης. Στην εποχή του το βιβλίο είχε χαρακτηριστεί από άκρως τολμηρό έως πορνογράφημα και κατ’ άλλους που ’’υπηρετούσαν’’ και τη μόδα της εποχής ’’αντιφεμινιστικό’’! Οι Λωτοφάγοι είναι το μεσαίο βιβλίο μιας άτυπης τριλογίας που ξεκίνησε με τα ’’Καμάκια’’ και ολοκληρωκληρώθηκε με τους ’’Προσωκρατικούς’’. Πάντοτε ο Βασιλικός είχε την ικανότητα περιγραφής της εποχής του με πολύ εύστοχο τρόπο, μέσα τους διακρίνεται η κουλτούρα κάθε εποχής, στο συγκεκριμένο ξετυλίγεται μια κάστα ελλήνων χωρίς παιδεία σε εποχές απελυθέρωσης, αφέλειας και αθωότητας. Διατηρώντας την ικανότητα της δημοσιογραφικής κατάθεσης μαρτυριών και εμπειριών αλλά μέσα από τη λογοτεχνική παραγωγή ο Βασιλικός χωρίς φόβο και πάθος σε αυτό το βιβλίο είναι για μια ακόμη φορά ή περισσότερο από κάθε άλλη φορά ’’αυθεντικός’’. Διαβάζει κάποιος τις πρώτες προτάσεις...Τις αντιγράφω... ΄΄Η νέα δεκαετία έφερε για όλους άσχημα, εκτός από ένα κλάδο που δεν είχε ακόμη επαγγελματοποιηθεί: τα ’’ακαμάκια’’. Κάθε προσπάθεια για την αναγνώριση του σωματείου τους σκόνταψε στη στενοκεφαλιά της νομοθετικής εξουσίας’’! Και μερικές σελίδες αργότερα ο Βασιλικός βάζει στο στόμα ενός ’’καμακιού’’ ένα καυστικό σχόλιο για τους λογοτεχνικούς κύκλους που 25 χρόνια αργότερα διαβάζεται ακόμη ως επίκαιρο... ’’Οι ίδιες δυσκολίες που υπάρχουν για να χαρακτηριστεί ένας που γράφει λογοτέχνης, του εξήγησε ο Αγησίλαος, υπάρχουν και με μας. Κάθε πήδημα δεν είναι έργο. Οι λογοτέχνες όμως κατάφεραν να οργανωθούν, τους κόβουν και σύνταξη τα σωματεία τους. Υπάρχει η Εθνική Εταιρεία Λογοτεχνών, η Εταιρεία Συγγραφέων (σκέτα) κι ο Σύνδεσμος. Αυτοί κατάφεραν να πείσουν το κράτος πως τρία βιβλία αποτελούν τεκμήριο για να γίνει κανείς μέλος, ενώ εμείς...’’.
3. Οι ωραίοι Ωρεοί.
Η πιο πρόσφατη δουλειά του (2005) ξετυλίγεται χρονικά στην εποχή του ’’Βυθίσατε το Χώρα’’. Η πλοκή έχει να κάνει με ένα μύθο της περιοχής στην Εύβοια που θέλει στα νερά της να βρίσκεται βυθισμένο ένα αεροπλάνο που μετέφερε χρυσές λίρες για την ενίσχυση των ανταρτών του Ζέρβα. Φυσικά, το βιβλίο είναι κάτι παραπάνω, πολλά παραπάνω από το κυνήγι ενός θησαυρού, το οποίο παραβολικά έχει να κάνει με τη νεοφιλαργυρία των Ελλήνων, το σύγχρονο κυνήγι πλουτισμού και θησαυρών. Με τη μοναδική του ικανότητα ο Βασιλικός περνάει μέσα από τις σελίδες παλιούς φίλους, πολλά ταξίδια, επώνυμα στέκια που έκλεισαν και άλλα που αντέχουν σε πείσμα του καιρού, πρώην αντάρτες και νυν ταβερνιάρηδες, υπουργοί του ΠΑΣΟΚ με το όνομα Ακης, ο Στέλιος Καζαντζίδης, η Καβάλα, η Θεσσαλονίκη, επιδοτούμενοι επιχειρηματίες, όλα αυτά ένα ψηφιδωτό ιστορίας σε σημειώσεις, σαν ’’ξεφύλλισμα μιας παλιάς αλλά όχι ξεχασμένης ατζέντας’’.

Κάθε Κυριακή ’’σαρώνοντας’’ τον τύπο ανακαλύπτω ενδιαφέροντα άρθρα. Ειδικά, για σήμερα για κάποιους πολύ συγκεκριμένους λόγους αρκέστηκα μόνο στις εφημερίδες που μεταφέρουν γρήγορα την ύλη τους και στα site τους σε ηλεκτρονική μορφή. Παρά το περιορισμένο της αναζήτησης και με τρόπο που δεν μου είναι ιδιαίτερα συμπαθής και αρεστός (προτιμώ το...ξεφύλλισμα και την αφή του χαρτιού) ανακάλυψα ένα υπέροχο άρθρο της Αμάντας Μιχαλοπούλου στη στήλη της ’’Αντηχήσεις’’ στην Καθημερινή. Ο τίτλος ’’Για την αγάπη του κόσμου 2’’. Ομολογώ ότι σε ένα μεγάλο βαθμό ταυτίζομαι με τις απόψεις της και γι’ αυτό το λόγο το αναδημοσιεύω ατόφιο. Θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον, ειδικά οι συγγραφείς επισκέπτες του μπλογκ να έχουν το θάρρος να το σχολιάσουν! Κυρίως, γιατί όσα γράφονται προέρχονται από μια συγγραφέα και όχι από κάποιο άσχετο με το χώρο...
''Mια αναγνώστρια με ρωτά, διά του ηλεκτρονικού ψευδωνύμου της, γιατί επιτίθεμαι στα βιβλιοπωλεία με το άρθρο της περασμένης Kυριακής. «Oνομάζετε», γράφει η ανώνυμη αναγνώστρια, «τις λογοτεχνικές εκδηλώσεις που τελούνται εκεί ψευδογεγονότα, παρότι συμμετέχετε κι εσείς, ως συγγραφέας, σε παρόμοια ψευδογεγονότα». H πρόθεσή μου να επανέλθω στο θέμα της αγοράς βιβλίου διανθίζεται λοιπόν με νέα επιχειρήματα. Kατ’ αρχάς δεν επιτίθεμαι. Σχολιάζω και διατηρώ όπως όλοι μας το δικαίωμα της αμφιβολίας. Συν τοις άλλοις, είμαι τρία χρόνια «καθαρή» από λογοτεχνικές εκδηλώσεις. Aυτό το διάστημα προσφέρει μια κάποια απόσταση από τα πράγματα – αλλά ακόμη κι αν μπαινόβγαινα στα μεγάλα βιβλιοπωλεία υπογράφοντας αντίτυπα θα διατηρούσα κάθε δικαίωμα να αμφιβάλλω για τις πράξεις μου και να αισθάνομαι αμφιθυμία.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η αμφιθυμία του συγγραφέα υπαγορεύεται από τις συνθήκες. Eπειδή η αγορά κονταροχτυπιέται με τη συγγραφική πρόθεση και πολύ συχνά μεταμορφώνει τους συγγραφείς (άθελά τους;) σε εκπροσώπους εκδοτών, βιβλιοπωλείων, γραφείων δημοσίων σχέσεων. Συχνά συγγραφείς ευπώλητων βιβλίων επαναλαμβάνουν την επιχειρηματολογία των εκδοτών τους και αισθάνονται, ούτε λίγο ούτε πολύ, χορηγοί της ποίησης: χάρη στις υψηλές τους πωλήσεις, λένε, εξασφαλίζεται και η έκδοση βιβλίων χωρίς εμπορική επιτυχία. Πρόκειται ωστόσο για μια αλλοίωση ταυτότητας: αν ο συγγραφέας ταυτίζεται με τον εκδότη του, με την άποψη του EKEBI ή του υπουργείου Πολιτισμού για τη λογοτεχνία, με την άποψη των περιοδικών, ειδικών και μη, ή προωθεί με οποιοδήποτε τρόπο απόψεις της αγοράς, τότε χάνει ένα μεγάλο μέρος της ουσίας. H κλασική και κάπως αμήχανη ερώτηση «πάει καλά το βιβλίο σου;» είναι μια ερώτηση που μετατρέπει τον συγγραφέα σε οικονομικό διαχειριστή, επειδή μετράει την επιτυχία με γνώμονα τις πωλήσεις.
Kαι ταυτόχρονα, καθώς σχολιάζω αυτήν την εκτροπή από τη συγγραφική πρόθεση, διαπιστώνω ότι χρησιμοποιώ μια γλώσσα που δεν μου είναι στο παραμικρό πιο συμπαθής από τη γλώσσα του μάρκετινγκ. Tη γλώσσα των παραπονούμενων συγγραφέων που δηλώνουν τη βδελυγμία τους για την αγορά επειδή βρίσκονται εκτός εμπορικού παιχνιδιού και άρα αν κερδίσουν το λαχείο της «αγάπης του κοινού» θα αλλάξουν ρότα και στην επιχειρηματολογία τους. Aυτό, θα μου πείτε, ισχύει σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας. Oποιος λύνει το οικονομικό και κοινωνικό του πρόβλημα αποκτά άλλης φύσης προβληματισμούς. Θεωρεί την έως πρότινος ηθική του στάση μια αγκύλωση και επαναπροσδιορίζει τη ζωή του με βάση τα νέα δεδομένα.
Eίμαι πιθανότατα υπερβολικά ρομαντική. Πιστεύω ότι όποιος ασχολείται με την τέχνη χάνει ένα μέρος της πραγματικότητας, αλλά κερδίζει και αναπαράγει και για τους υπόλοιπους το ουτοπικό υπόστρωμα της ζωής. Oπότε η ταύτιση με τις επιθυμίες της αγοράς στερεί από τους συγγραφείς ένα μεγάλο μέρος ελευθερίας, στις επιλογές και στη σκέψη τους. Eχω παρατηρήσει επίσης ότι όσοι διακηρύσσουν με λύσσα την ελευθερία από το σύστημα είναι συχνά περισσότερο δέσμιοι αυτού του συστήματος. Πρέπει, συν τοις άλλοις, να σπαταλούν πολύ χρόνο για να παρουσιάσουν τις επιλογές τους ως αλυσίδα αιτιακών σχέσεων και συνεπούς συμπεριφοράς. Mα δεν ζητάει κανείς από τη συγγραφική κοινότητα τέτοιου είδους συνέπεια. Xρειαζόμαστε λάθη και σχολιασμό των λαθών.
Tις προηγούμενες δεκαετίες ο συγγραφέας παρουσιαζόταν συχνά ως προστατευόμενο είδος, συνθήκη που διευκόλυνε το πέρασμα στην αντίπερα όχθη. Hμέρες ποίησης, τίτλοι, γιορτές, ημερίδες, εκθέσεις, αναγνώσεις ποιημάτων με αψέντι, αναγνώσεις διηγημάτων συνοδεία βιολιού στέρησαν από την ανάγνωση την εγγενή της εσωστρέφεια, την μεταμόρφωσαν σε επικοινωνιακό γεγονός. Oι εκδηλώσεις δεν είναι τα παρεπόμενα, είναι ο δείκτης επιτυχίας ενός βιβλίου, ο δείκτης της επικοινωνιακής του δυνατότητας. Oπως έγραφε και η λεζάντα μιας γελοιογραφίας στο Nιου Γόρκερ: «Nα κυλιέμαι στη λάσπη με τα εσώρουχα κρατώντας ένα αντίτυπο του καινούργιου μου βιβλίου; Kανένα πρόβλημα!». O τίτλος ήταν: «O δαιμόνιος δίδυμος αδερφός του Tόμας Πίντσον». Για να κλείσουμε χιουμοριστικά τις σκέψεις για τα ζητήματα αυτοεικόνας...''
Για να υπάρχει και μια λογική έψαξα στο σάιτ της Καθημερινής και βρήκα και το άρθρο της κ.Μιχαλοπούλου από την περασμένη Κυριακή 9 Ιουλίου με τίτλο ’’Για την αγάπη του κόσμου’’ που επίσης έχει ενδιαφέρον ειδικά στο σκέλος που αφορά την μοναξιά του συγγραφέα, την εξωστρέφεια και το σταριλίκι ορισμένων...Ρίξτε και σε αυτό μια ματιά για να ολοκληρωθεί η άποψή σας...
’’Aναψα την τηλεόραση μετά τα μεσάνυχτα με την αλλόκοτη, αλλά αναπόδραστη διάθεση να πέσω πάνω σε κάτι σκοτεινό, βίαιο και ελαφρώς ποταπό. Kι έπεσα στα τηλεοπτικά βραβεία. Kαθηλώθηκα στην οθόνη για τους ανεξήγητους λόγους που σε σπρώχνουν στην επιφάνεια του εαυτού σου όταν είναι αργά και οι άλλοι κοιμούνται: κανείς δεν θα σε στηλιτεύσει αν δεν στέκεσαι στο ύψος της ιδιοσυγκρασίας σου. Kαι είδα ωραίες τουαλέτες, πλαστικές εγχειρήσεις, αγκαλιές, υστερικές κρίσεις, εν ολίγοις εκδηλώσεις ελληνικού ταμπεραμέντου που ξεχειλίζουν στους αθηναϊκούς δρόμους. Eκεί που όλες οι κυρίες κρατούν επώνυμες τσάντες και όλοι οι κύριοι κορνάρουν ανυπόμονα. H τηλεοπτική βραδιά ήταν ένα ανηλεές κορνάρισμα. Eγώ! Eγώ! Eίμαι ο καλύτερος/ η καλύτερη και με χτυπούν πισώπλατα, έλεγαν οι πρωταγωνιστές. Eυτυχώς όμως έχω την αγάπη του κόσμου.
H αγάπη του κόσμου είναι το πιο ανατριχιαστικό επιχείρημα καλυμμένου ναρκισσισμού και μεγαλομανίας - και δεν είναι καν προνόμιο των τηλεοπτικών αστέρων. Mέσα στη νύχτα με χτύπησε σαν ηλεκτρική εκκένωση η σκέψη πώς η αγάπη του κόσμου είναι επίσης επιχείρημα των συγγραφέων - λογοτεχνίας ή άλλων παρακείμενων ειδών. Πρόσφατα μια ομάδα Aμερικανών συγγραφέων έστειλε στην Oπρα Γουίνφρεϊ μια επιστολή παρακαλώντας την να στρέψει το ενδιαφέρον των κλαμπ αναγνωστών που έχει ιδρύσει από την κλασική προς τη σύγχρονη λογοτεχνία. Hταν μία ακόμη κραυγή για την αγάπη του αναγνωστικού κοινού. Προφανώς οι τηλεοπτικοί αστέρες, όπως και οι συγγραφείς, δεν μπορούν να εκστομίσουν τη φράση «για το θαυμασμό του κόσμου» ή τη φράση «για την υστεροφημία μας» και επικαλούνται αυτό το άνισο είδος αγάπης – μια οικονομική σχέση. Σε θαυμάζω, σκέφτεται ο τηλεθεατής. Σε αγαπώ επειδή με θαυμάζεις, απαντά κολακευμένος ο τηλεοπτικός αστέρας. Σε θαυμάζω, λέει κι ο αναγνώστης. Θάθελα να γράψω κι εγώ ένα βιβλίο κάποτε. Xαίρομαι που με θαυμάζεις, αλλά άσε κατά μέρος τις φιλοδοξίες, απαντά ο συγγραφέας. Eτσι που το πάμε σε λίγο όλοι οι αναγνώστες θα είναι και συγγραφείς.
Eτσι δημιουργήθηκε η περίφημη αναγνωστική κρίση που επιδιώκει να μάς μετατρέψει όλους, αναγνώστες και συγγραφείς, σε σταυροφόρους υπέρ της ανάγνωσης. H ανάγνωση έχει μετατραπεί σε εξωστρεφή δραστηριότητα, σ’ ένα κοινωνικό γεγονός που θυμίζει απονομές τηλεοπτικών βραβείων. Φυσικός της χώρος μοιάζει να είναι το μεγάλο βιβλιοπωλείο που φιλοξενεί εκδηλώσεις με συγγραφείς. Oχι το αναγνωστήριο, η βιβλιοθήκη, η κρεβατοκάμαρα. Tο βιβλιοπωλείο έχει μετατραπεί σε χώρο λογοτεχνικής διαπίστευσης όπου η ανάγνωση αντικαθίσταται από ψευδογεγονότα. Tο να συναντάς τον συγγραφέα ενός βιβλίου και να τον ρωτάς πώς του ήρθε η ιδέα να γράψει το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ψευδογεγονός στο οποίο συμμετέχουν οι αναγνώστες παίρνοντας συνεντεύξεις τηλεοπτικής λογικής από τους συγγραφείς. Kαι ο συγγραφέας σχεδόν προσδοκά αυτή τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος: από το βιβλίο στον εαυτό του. Eίναι κι εκείνος αστέρι, απλώς δεν φοράει συνήθως ωραία ρούχα, όπως εκείνα των ηθοποιών στα «καλύτερα σίριαλ», ή των δημοσιογράφων στις «καλύτερες εκπομπές κοινωνικού ενδιαφέροντος». Kαι καθώς βραβεύθηκαν και πολιτιστικές εκπομπές εφέτος, ίσως δεν απέχουμε πολύ από την εποχή όπου θα βραβεύεται και ο αγαπημένος συγγραφέας του κοινού – που έδωσε το βιβλίο του για να γίνει σήριαλ.
H φυσική κατάσταση του συγγραφέα είναι άλλη ωστόσο. Bαθιά του επιθυμία είναι να είναι μόνος του. Aν δεν χρειαζόταν τη μοναξιά τότε θα γινόταν τηλεοπτικός αστέρας. Oποιος ζει έτσι, περιφερόμενος ανάμεσα σε πλήθη, διαφημιστής του εαυτού του, ανήκει σε ένα καθ’ όλα νόμιμο, αλλά διαφορετικό είδος ανθρώπου που δεν αντέχει να μείνει μόνος του σε ένα δωμάτιο. Aν εξαιτίας των συνθηκών ο συγγραφέας απεμπολήσει την εξωστρέφεια θυμάται τι είναι εκείνο που τον ώθησε να γράψει αρχικά: μεταξύ άλλων, το γράψιμο ήταν η καλύτερη δικαιολογία για ν’ απομονωθεί- ή ν’ απαλλαγεί απ’ τους Aλλους; Aναπόφευκτα μετράει μία μία τις αλλοιώσεις που επέφερε πάνω του το νέο αξιακό σύστημα της βιβλιαγοράς. Oμως το θέμα της αγοράς είναι τεράστιο. Θα επανέλθουμε την επόμενη Kυριακή.’’

Ουκ ολίγα βιβλία που αφορούν τη μουσική κυκλοφορούν και προσφέρονται ως ιδανικά ’’καλοκαιρινά αναγνώσματα’’. Για τους γλωσσομαθείς καλές επιλογές είναι οι βιογραφίες αστεριών του διεθνούς στερεώματος, ειδικά στην πρωτότυπη -συνήθως αγγλική- γραφή. Για τους υπόλοιπους οι Ελληνες συγγραφείς καλύπτουν όλα τα γούστα και τις απαιτήσεις των βιβλιόφιλων- μουσικόφιλων. Προσπαθώντας να καλύψω ένα ευρύτερο φάσμα διάλεξα δύο διαφορετικά βιβλία με θέμα τη μουσική...
1. Μπλουζ με σφιγμένα δόντια, Ροβήρος Μανθούλης (εκδόσεις Εξάντας)
Για το βιβλίο αυτό είχα ξαναγράψει όταν κυκλοφόρησε πριν μερικές εβδομάδες. Στο ενδιάμεσο πρόλαβα να το διαβάσω και ανακάλυψα ότι ουσιαστικά πρόκειται για μια δουλειά που έφτασε στα βιβλιοπωλεία με...34 χρόνια καθυστέρηση. Ο Ελληνας κινηματογραφιστής το 1972 είχε πάρει μέρος στην παραγωγή της ταινίας με τον ομώνυμο τίτλο, μια από τις ελάχιστες παγκοσμίως ταινίες που αφορούν τα Αμερικάνικα μπλουζ. Η ταινία είχε βραβευτεί στην εποχή της και τρεις δεκαετίες αργότερα ο Μανθούλης κατέγραψε στο χαρτί πια το οδοιπορικό του στον κόσμο και την ψυχή των έγχρωμων μπλούζμεν. Πολλοί από εκείνους που συνάντησε δεν ζουν πια, άλλοι υπέργηροι τριγυρίζουν ακόμη σε μικρά κλαμπ επαρχιακών πόλεων της Αμερικής and still got the blues. Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου οι λιγότερο μυημένοι θα βρουν και στίχους αντιπροσωπευτικών τραγουδιών του είδους.
2. Ζεϊμπέκικο βαρύ, Κώστας Μπαλαχούτης (εκδόσεις Ηλιοτρόπιο)
Το βιβλίο δεν είναι καινούργιο, κυκλοφόρησε στις αρχές του 2005 αλλά είναι από τα λιγοστά μυθιστορήματα που αφορούν το ελληνικό λαϊκό τραγούδι. Πρώτη συγγραφική προσπάθεια του Μπαλαχούτη (έχει πάντως στο ενεργητικό του αρκετά μουσικά ημερολόγια και μια βιογραφία του Στέλιου Καζαντζίδη) που είναι επιτελικό στέλεχος στη συντακτική ομάδα του περιοδικού ’’Δίφωνο’’. Αποτελεί μια βουτιά στων ’’μπουζουξίδικων το γκέτο’’ (για να χρησιμοποιήσω τη Σαββοπούλεια ρήση στο ιστορικό τραγούδι ’’Μακρύ ζειμπέκικο για τον Νίκο’’) και μια ενδοσκοπική ματιά στην ελληνική λαϊκή σκηνή. Τα σκυλάδικα, οι εφήμεροι αστέρες του λαϊκού τραγουδιού, οι παράξενοι θαμώνες, ο κόσμος της νύχτας με τους έρωτες, τα μίση, τα πάθη και τους άγραφους κανόνες τους, οι ’’σκοτεινές σχέσεις’’ δισκογραφικών εταιρειών και μίντια. Ηρωας του Μπαλαχούτη ο Αρης Ραζής που ναι μεν είναι φανταστικό πρόσωπο αλλά θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε εφήμερος σταρ των σκυλάδικων της εθνικής που έλαμψε νωρίς και έσβησε γρήγορα. Ενας αλήτης με παιδεία και αγάπη για τα λαϊκά τραγούδια που όσο βρισκόταν στην κορυφή της νύχτας σωζόταν από τα πάθη του. Το σύστημα όμως είναι ανίκητο και όταν ο Ραζής προσπαθεί να αλλάξει τη ζωή του δίπλα στην επίσης λαϊκή τραγουδίστρια και παρτενέρ Μαρία Σμυρναίου του το απαγορεύει και την απομακρύνει από το πλευρό του. Τον παίρνει η κάτω βόλτα, βουλιάζει στο ποτό και στα ναρκωτικά πριν σαρανταρίσει είναι καμένο χαρτί αλλά προλαβαίνει να ’’εκδικηθεί’’. Ο συγγραφέας καταφεύγει με επιτυχία στο κλισέ της εμπλοκής πραγματικών προσώπων του λαϊκού τραγουδιού που εμφανίζονται στο βιβλίο, όπως ο Στράτος Διονυσίου ή ο Χρήστος Νικολόπουλος αλλά το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του είναι ότι δεν εξωραϊζει τους ήρωες του και κυρίως την επικοινωνία τους. Χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα της νύχτας και αυτό κάνει πιο πειστική την όλη ιστορία.

Προηγούμενη ’’ενημέρωση’’ για βιβλία του...καλοκαιριού θα βρείτε στο post της 9ης Ιουνίου.

Επειδή σε μερικές μέρες ξεκινούν οι καλοκαιρινές διακοπές μου και δεν σκοπεύω να γράφω και από την...παραλία αποφάσισα να μην αφήσω παραπονεμένους και τους καλοκαιρινούς επισκέπτες του μπλογκ που για 20 μέρες δεν θα ανανέωνεται. Πρόσθεσα, λοιπόν, και τη δυνατότητα ψηφοφοριών στο μπλογκ ξεκινώντας με την προσθήκη αριστερά μιας κάλπης για τον αριθμό των βιβλίων που διαβάσαμε το πρώτο εξάμηνο του 2006. Μέσα στην ημέρα, ελπίζω, ότι θα προσθέσω μερικές ακόμη που όχι μόνο θα ΄΄αποκαλύψουν'' τις αναγνωστικές συνήθειες των επισκεπτών-αναγνωστών του μπλογκ αλλά θα έχουν και πολλαπλό ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, σκοπεύω να προσθέσω μια ψηφοφορία για το καλύτερο βιβλίο του μήνα. Η επιλογή των βιβλίων που θα συμπεριληφθούν θα γίνει με βάση τον σχετικό πίνακα που δημοσιεύει το περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ και καταγράφει όλα εκείνα τα βιβλία που έτυχαν κριτικής από τα έντυπα και τις εφημερίδες, επειδή πρέπει να υπάρχει κάποιο σταθερό σημείο αναφοράς και επιλογής, κοινό κάθε φορά και όχι η προσωπική μου άποψη. Η ψήφος είναι και σε αυτή την περίπτωση μυστική, ούτε εγώ μπορώ ή έχω τη δυνατότητα να δω ποιός επισκέπτης ψηφίζει τι. Δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι το δείγμα θα είναι ακριβές αφού υπάρχει η δυνατότητα σε κάποιον να ψηφίζει δύο και τρεις φορές αλλά φαντάζομαι ότι κάτι τέτοιο και θα φανεί στα αποελέσματα και δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Μέσα από αυτή τη μέθοδο και εν τη απουσία μου θα υπάρχει κίνηση και ενδιαφέρον στο μπλογκ ώστε χωρίς τύψεις να αφήσω το λαπ-τοπ σπίτι και ενδεχομένως να βγουν και κάποια πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα....
Στην αριστερή πλευρά του blog υπάρχουν ήδη και τα δύο ''ψηφοδέλτια'' για το poll που αφορά τα καλύτερα βιβλία. Στην ουσία πρόκειται για ένα ενιαίο με συνολικά 34 βιβλία αλλά το χώρισα αναγκαστικά στα δύο αφού υπάρχει δυνατότητα μόνο για 20 βιβλία σε κάθε ψηφοδέλτιο.

Διάλεξε να ζήσει απλά και μακριά από τη δημοσιότητα. Και απλά έφυγε, στα 60 του χρόνια. Σήμερα δεν έχει...βιβλία αλλά ένα αντίο σε ένα από τους πιο προικισμένους και εμπνευσμένους μουσικούς, τον Σιντ Μπάρετ. Λίγες μέρες, μετά τη συναυλία ενός άλλου Floyd στην Αθήνα του Ρότζερ Ουότερς ήρθε η είδηση για το θάνατο του (ουσιαστικού) ιδρυτή των Pink Floyd. Ο άνθρωπος που έγραψε το See Emily Play και έδωσε το μοναδικό στίγμα που είχαν τις πρώτες τους μέρες οι Φλόιντ (αυτό το κράμα με τις τζαζ, ψυχεδελικές και progressive επιρροές) ζούσε με την οικογένεια του στο Καίμπριτζ της Αγγλίας, είχε αποσυρθεί εδώ και πολλά χρόνια από τα μουσικά δρώμενα, ήταν ουσιαστικά ο ’’΄άνθρωπος της διπλανής πόρτας’’ , ασχολιόταν πια μόνο με τη ζωγραφική και αν κάποιος ανυποψίαστος δεν ήξερε το παρελθόν του δύσκολα θα τον συνδύαζε με τον μουσικό που λίγο μετά τα μισά των 60's βυθισμένος στα ψυχότροπα και το LSD έγραψε αριστουργήματα. Ο Ρότζερ Κιθ ’’Σιντ’’ Μπάρετ έφυγε χωρίς ποτέ να μιλήσει μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’70 για το έργο του, για το διωγμό του από τους Pink Floyd (σύμφωνα με τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ η αποπομπή του τότε έγινε γιατί είχε διαταραχτεί η πνευματική του υγεία από την χρήση παραισθησιογόνων ουσιών) η για αυτό που κατά κόρον υποστήριζαν εδώ και τρεις δεκαετίες τα media στην Αγγλία. Οτι έπασχε από ένα σπάνιο σύνδρομο που συνδέεται με τον αυτισμό. Ο μουσικός που ενέπνευσε δεκάδες άλλους καλιτέχνες (ο David Bowie είναι ένας από αυτούς που το έχουν παραδεχτεί δημόσια) έζησε και πέθανε μέσα στη σιωπή του. Σε άλλους μουσικούς δεν φτάνει ολόκληρη ζωή για να γράψουν ένα δίσκο της προκοπής ή μια δουλειά που θα μείνει κλασική. Ο Μπάρετ με το ουσιαστικά προσωπικό του άλμπουμ-δημιουργία (έχει γράψει τα δέκα από τα έντεκα τραγούδια) The Piper at the gates of Dawn έμεινε στην αιωνιότητα της ροκ μουσικής.
Η τελευταία φορά που συναντήθηκε με τους υπόλοιπους Floyd περιγράφεται στο εξαιρετικό βιβλίο του συν-ιδρυτή της μπάντας Νικ Μέισον στο βιβλίο με τίτλο Inside out, A personal history of Pink Floyd. Ηταν γύρω στο 1975, όταν το συγκρότημα ηχογραφούσε στα παλιά στούντιο των Μπιτλς στην Αμπεϊ Ρόουντ το Wish you were here, δίσκο που είχαν αφιερώσει στο πρώην μέλος της μπάντας. Την ώρα που ηχογραφούσαν ένα από τα τραγούδια αφιερώματα στον Μπάρετ το Shine on you crazy diamond άνοιξε η πόρτα του στούντιο και εμφανίστηκε ένας τύπος με ξυρισμένο κεφάλι και ξυρισμένα ακόμη και τα φρύδια του. Χρειάστηκαν μερικά λεπτά μέχρι οι Φλόιντ να αναγνωρίσουν στο πρόσωπο του τον συνοδοιπόρο τους. Σύμφωνα με το βιβλίο, οι τρεις Φλόιντ ξέσπασαν σε λυγμούς σταματώντας την ηχογράφηση ενώ ο Ουότερς που είχε γράψει και τα τραγούδια του Wish you were λιποθύμησε. Ο Σιντ παίζει πια στη μπάντα των ουρανών παρέα με τον Ελβις, τον Τζίμι, την Τζάνις αλλά το σίγουρο είναι ότι η δουλειά που άφησε πίσω του ήταν και θα παραμείνει bigger than life.

Αρκετοί από τους επισκέπτες του μπλογκ μπορεί να έχουν θεωρήσει ή να πιστεύουν ότι με διακατέχου λογής λογής εμμονές με τους κριτικούς λογοτεχνίας ή τρέφω εμπάθειες και συμπάθειες. Κάθε άλλο! Νομίζω, ότι είναι ένα γενικότερο θέμα για όσους ασχολούνται με τη λογοτεχνία από κάθε σκοπιά ή με κάθε ιδιότητα. Και όταν άνθρωποι με τεράστια θητεία και προσφορά στα γράμματα έχουν τις ίδιες ή παρεμφερείς ενστάσεις τότε οι απαντήσεις είναι μάλλον αυτόματες. Την Κυριακή, στη σελίδα 54 του ΒΗΜΑΤΟΣ δημοσιεύθηκε ένα πολύ εύστοχο σχόλιο του Δ.Ν. Μαρωνίτη (νομίζω ότι εδώ δεν χρειάζονται ούτε συστάσεις, ούτε ειδική αναφορά για την αξία, το όνομα και το ειδικό βάρος του αρθρογράφου) με τίτλο ’’Βιβλιοφαγία’’ και θέμα τα περιβόητα καλοκαιρινά αφιερώματα των εφημερίδων για τα βιβλία. Το μεταφέρω αυτούσιο και άνευ οποιουδήποτε δικού μου σχολιασμού (τι άλλο να προσθέσω άραγε;):
’’Δυο φορές τον χρόνο τα βιβλιοφιλικά ένθετα των εφημερίδων αναλαμβάνουν να σιτίσουν τους αναγνώστες τους με ευάερα ή ευήλια αναγνώσματα, ανάλογα με την εποχή. Στο καυστικό μεσοκαλόκαιρο αρμόζουν περισσότερο τα ευάερα· στο καταχείμωνο των εορτών τα ευήλια. H πληθωρική αυτή σίτιση, που θυμίζει κάπως ορνιθοτροφείο, μπορεί βέβαια, με τον λιπαρό της όγκο, να προκαλέσει βαρυστομαχιά ή διάρροια, αλλά δεν γίνεται αλλιώς: προσφέρονται τα πάντα, και ο πελάτης διαλέγει ό,τι του πάει, στη λαιμαργία ή στην ανορεξία του.
Πέρα ωστόσο από κομπλεξικά χωρατά, το πράγμα έχει ψωμί και δίνει αφορμή για κάπως σοβαρότερη συζήτηση. Προέχουν κάποιες, αφελείς ίσως, απορίες. Για να μην παρεξηγηθώ όμως προδηλώνω: δεν υποτιμώ καθόλου τον δημοσιογραφικό μόχθο που καταβάλλεται, για να συνταχθούν τα βιβλιοφαγικά αυτά αφιερώματα, ο οποίος σίγουρα προσαυξάνεται όταν κάτω από την εικόνα του εξωφύλλου προστίθεται και, συνοπτικό έστω, συστατικό σχόλιο για το βιβλίο, συχνά επώνυμο. Οι ξεκρέμαστες ωστόσο ερωτήσεις επιμένουν. Οπως:
1. Δύσκολα ο ανυποψίαστος αναγνώστης μπορεί να διακρίνει το καθαρά διαφημιστικό μέρος της υπόθεσης (το οποίο ασφαλώς κοστολογείται και πληρώνεται) από το συστατικό (που δίνει την εντύπωση αφιλόκερδης προσφοράς). Ετσι όντως διαμοιράζεται το βιβλικό προϊόν; ή μήπως αποτελεί, στο σύνολό του, παραγγελία των εκδοτών και υπόδειξη των συγγραφέων, με κάποιο βέβαια αντάλλαγμα;
2. Υπάρχει διαγνώσιμο και ομολογημένο κριτήριο για τις επιλογές των συγκεκριμένων βιβλίων, που διαφημίζονται, συστήνονται και σχολιάζονται επωνύμως; Τι λογής κριτήριο είναι αυτό; αξιολογικό; κυκλοφοριακό; σχεσιακό; φιλικό; όλα μαζί; Υπόκειται το όποιο κριτήριο σε κρίση ή παραμένει (εκ προθέσεως ή εξ αποτελέσματος) άκριτο; Επί πλέον: όλα τα βιβλία που διαφημίζονται και συστήνονται θεωρούνται ισότιμα ως προς τη λογοτεχνική τους αξία (χωρίς να αγνοείται βέβαια η ειδολογική τους διαφορά); Το λέω, γιατί τα συστατικά σχόλια δεν αφήνουν, κατά κανόνα, περιθώριο να υποπτευθεί ο πελάτης αν, πόσο και πώς ο σχολιαστής διαβαθμίζει τα βιβλία που συστήνει.
3. Από ό,τι πήρε το μάτι μου, στα βιβλιοφαγικά αυτά αφιερώματα υπερτερούν συντριπτικώς, που έλεγε και ο ποιητής, αφενός η ξένη λογοτεχνία, έναντι της νεοελληνικής, και η πεζογραφία, έναντι παντός άλλου γραμματειακού είδους. Σημαίνει άραγε η πρώτη υπεροχή ότι εκδίδονται και κυκλοφορούν πράγματι περισσότερα ξένα βιβλία από ό,τι ελληνικά; ή μήπως είναι τα ξένα πιο πιασάρικα, οπότε προηγούνται σε προσφορά και ζήτηση; Και φτάσαμε έτσι στο άψητο ψητό:
4. Αλήθεια, πώς εξηγείται η παντελής απουσία (τόσο στο διαφημιστικό όσο και στο συστατικό μέρος των βιβλιοφιλικών αφιερωμάτων) ποιητικών έργων; Οταν συχνά πυκνά ομολογείται ότι: πάλλουσα καρδία της λογοτεχνίας είναι και παραμένει η ποίηση· πως η δική μας νεότερη λογοτεχνία χρωστά την όποια, εσωτερική και εξωτερική, φήμη της σε μείζονες προπάντων ποιητές. Εντάξει, όλοι το ξέρουμε: τα ποιήματα δεν πουλούν στις μέρες μας. Μια ξενόφερτη ωστόσο είδηση, προς παρηγορίαν των ποιητών, λέει πως ο «Monde» καθιέρωσε επιτέλους ειδική στήλη κριτικής αποτίμησης για την ποίηση.
Συμμαχώντας μαζί του η μονότονη στήλη φιλοξενεί σήμερα ένα αποκαλυπτικό, άκρως επίκαιρο, ποίημα του περασμένου αιώνα:
Ας μ' αφήκουν επί τέλους να νοικιάσω αυτόν τον τάφο τον ασβεστοχρισμένο, με τις ανάγλυφες γραμμές τις τσιμεντένιες - μίλια μακριά κάτω απ' τη γη.
Κάθομαι σκυμμένος, με τους αγκώνες πάνω στο τραπέζι κι η λάμπα ρίχνει φως δυνατό σε τούτες τις εφημερίδες που ξαναδιαβάζω σαν ηλίθιος, σε τούτα τα βιβλία που δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον. Ψηλά, πάνω από το δωμάτιό μου το υποχθόνιο, σε μια τεράστιαν απόσταση απλώνονται οι ομίχλες, θεμελιώνονται τα σπίτια. Κοκκινωπός ή ολότελα μαύρος είναι ο βούρκος. Τέρας η πολιτεία κι η νύχτα δίχως τελειωμό. Λίγο πιο χαμηλά περνά το δίκτυο των υπονόμων. Από τα πλάγια, δεξιά κι αριστερά, τίποτε, παρεχτός της υδρογείου το πάχος. 'H μπορεί και καμιά καταβόθρα αιθέρος ή πηγάδα φωτιάς - πού ξέρεις; Πάνω σε κάτι τέτοια σκέδια δεν είναι απίθανο καθόλου νά 'χουνε το κοινό σημείο τους, μύθοι και θάλασσες, κομήτες και φεγγάρια.
Οταν καμιά φορά νιώθω μια πίκρα αβάσταχτη, κάθομαι λέει και βάζω με το νου μου κάτι σφαίρες λείες από μέταλλο ή σάπφειρο. Εχω γίνει κύριος της σιωπής, την ορίζω. Μα γιατί λοιπόν τότε, πέρα κει στην εσχατιά του θόλου, κάτι σαν φωταγωγός να θαμποφέγγει;
Το ποίημα είναι του Ρεμπώ. H μετάφραση του Ελύτη’’.

www.sanangre.blogspot.com

Καιρό είχα να ’’περιπλανηθώ’’ στα blog που οι ιδιοκτήτες τους έχουν ανεβάσει ιστορίες, διηγήματα κλπ. Ορισμένα, βέβαια, τα παρακολουθώ διακριτικά, περιμένοντας και διαβάζοντας την εξέλιξή τους. Πριν από λίγο καιρό, στα σχόλια κάποιου ποστ (απ΄αυτά που σβήστηκαν πριν δύο εβδομάδες μαζικά) μου είχαν αφήσει αυτή τη διεύθυνση. Εκεί υπάρχει μια νουβέλα, η οποία, ομολογουμένως με εντυπωσίασε. Λέγεται ’’Σαν Ανγκρε’’, όπου Σαν Ανγκρε μια πόλη στη μέση του Αμερικάνικου πουθενά, κάπου στην Καλιφόρνια όπου συμβαίνουν μερικά εξωφρενικά περιστατικά. Εμφανίζεται ένα ανδροειδές που διαβάζει Καμύ και Νίτσε, το FBI, ο συγγραφέας θυμάται τους Sex Pistols, τους ιστορικούς Socrates (drunk the conium), τις φρυγανιές που έχουν το όνομα ενός... ποιητή και στο τέλος τα...ξεχνάει όλα! Μια νουβέλα 10 κεφαλαίων αφιερωμένη στην Αμερικάνικη κουλτούρα και όχι μόνο. Με γράψιμο σε στιλ Μπουκόφσκι (ο μπλόγκερ δεν ξεχνάει να αναφέρει από που δανείστηκε έμπνευση) και τους κλασικούς μπιτνικ συγγραφείς και γενικά ένα υπέροχο δείγμα γραφής.
Μου άρεσε πολύ η ιστορία και μάλιστα ετοιμαζόμουν επιστρέφοντας στο δικό μου μπλογκ να γράψω και τα... σχολιανά μου σε όλα τα λαγωνικά των εκδοτικών οίκων που δεν κάνουν τη βόλτα τους στα μπλογκ όπου μπορούν να ανακαλύψουν ατόφια ταλεντάκια της γραφής. Αλλά, ευτυχώς, πριν εγκαταλείψω το blog έριξα μια ματιά στα ούτως ή άλλως λιγοστά σχόλια. Εκεί ο μπλόγκερ αποκαλύπτει ότι περιμένει από ώρα σε ώρα να εκδοθεί το βιβλίο του με τίτλο ’’Αληθινή αγαπή και άλλες ιστορίες’’ από τις εκδόσεις Περίπλους και η συγκεκριμένη νουβέλα δεν χώρεσε ή κόπηκε στην επιμέλεια του βιβλίου (γιατί άραγε; αν κόπηκε η συγκεκριμένη πόσο καλύτερες είναι οι άλλες μικρές ιστορίες του βιβλίου;). Φυσικά, μου κέντρισε το ενδιαφέρον και σκοπεύω σε χρόνο μέλλοντα να ασχοληθώ λίγο παραπάνω μαζί του. Μέχρι τότε, μαζί με τις ευχές μου για την καλή πορεία του βιβλίου αν είναι επισκέπτης του μπλογκ μου δεν βλάπτει να μας συστηθεί γιατί όσο και αν έψαξα δεν βρήκα περισσότερα στοιχεία για το υπό έκδοση βιβλίο.

Τη συγκεκριμένη εφημερίδα δεν τη διαβάζω και δεν θα τη διάβαζα ακόμη και αν μου έλεγαν ότι έχει μέσα τις καλύτερες λογοτεχνικές αναλύσεις! Εσπασε ο διάβολος το...πόδι του χθες και έπεσε στα χέρια μου ή μάλλον στο μάτι μου. Και από μέσα πέφτουν δύο περιοδικά. Το ένα κάτι με TV fun, το άλλο όμως ήταν η μεγάλη έκπληξη! Αναζητούσα τα ίχνη της κυρίας Μάρα Μειμαρίδη εδώ και καιρό. Περίμενα, ο ανόητος, να δω αν θα υπάρξει λογοτεχνική συνέχεια για την προ τριετίας και κατά συρροή (με βιβλία, τράπουλες κλπ.) βασίλισσα των ευπώλητων. Στο σάιτ της δεν είχα βγάλει άκρη, σαν εμπορικό μου έφερνε...Που βρίσκεται λοιπόν εξαφανισμένη η κυρά-Μάρα; Διευθύντρια έκδοσης στο ένθετο περιοδικάκι της Espresso με τον προσωποκεντρικό τίτλο ’’Mara's Life''. Δεύτερη σελίδα, editorial άκρως λογοτεχνικό. Αντιγράφω... ’’Οσο για τη μοναξιά που νιώθετε μπροστά στη σούπερ ειδυλλιακή παραλία, μη στεναχωριέστε. Περιμένετε να πέσει λίγο ακόμα ο ήλιος και εκμεταλλευτείτε τη στιγμή και την παραλία για να...επισπεύσετε τις εξελίξεις’’. Δηλαδή; Εξελίξεις στη μοναξιά; Προτίμησα να δω την κυρία της φωτογραφίας που υποθέτω ότι είναι η κυρία Μάρα σήμερα. Η μάλλον η κυρία Μάρα σε παλαιότερη φωτογραφία (χωρίς τους χειμώνες ας πούμε) ή σε νέα έκδοση του photo shop από την Microsoft. Φυσικά μπαίνοντας στα ενδότερα έγινα μέλος της Σχολής Μαγισσών! Αυτό είχαν τίτλο όλες οι σελίδες. Λάφανο (προσοχή όχι λάχανο αλλά λάφανο, τι είναι ετούτο πάλι; μαγικό βοτάνι ή λεγόμενη ballota acetabulosa), βοτανολογία, μεταφυσική, το λύσιμο του Αγίου Γεωργίου (όχι...λούσιμο, λύσιμο, με διευκρίνιση ότι ετούτο είναι από το μπαούλο των μαγισσών), παράξενες ιστορίες για τη Φρόσω και ένα μαγικό δαχτυλίδι (η κυρά-Μάρα γράφει λοιπόν), τράπουλα για τη μοίρα, συμβουλές, φυσικά άστρα και ζώδια. Μέχρι εκεί άντεξα...Α, ρε Μεσαίωνας και σκουπόξυλο που μας χρειάζεται....
- Πάμε και στην ασήμαντη καθημερινότητα της λογοτεχνίας εν αναμονή της δευτέρας λογοτεχνικής παρουσίας της κυρίας Μάρας, μόλις παραδώσει τα μαθήματα στις αποφοίτους της σχολής μαγισσών. Δεύτερο μέρος στα καλοκαιρινά αφιερώματα της Ελευθεροτυπίας σήμερα, αυτή τη φορά με ένα τεύχος αφιερωμένο στο παιδικό βιβλίο και ότι άλλες κατηγορίες περίσσεψαν από το τεύχος-αφιέρωμα της περασμένης Παρασκευής. Ενθετο περιοδικό και στο Εθνος με 45 σελίδες, καλές και προσεγμένες επιλογές 170 βιβλίων από όλες τις πιθανές και...απίθανες κατηγορίες (μέχρι και κόμικς είχε), ένα δισέλιδο για το Ιντερνετ και το βιβλίο με επιλογή από τις πιο σημαντικές εκδόσεις που αφορούν το διαδίκτυο, μια σελίδα για τα Νόμπελ λογοτεχνίας. Από τα καλύτερα συνολικά αφιερώματα, βρήκα μέσα και βιβλία που δεν ήξερα καν ότι κυκλοφορούσαν.
- Επεσα πάνω στην εκπομπή του Χρήστου Χωμενίδη στον Εν Λευκώ. Με τη θερμοκρασία στους 40 βαθμούς μιλούσε για...καλοριφέρ. Ως ιδέα ήταν καλή αλλά όταν άρχισε να πολυλογεί για τον παλιό του συμμαθητή που είχε γράψει μια έκθεση με τίτλο ’’Η επανάσταση των καλοφιρέρ’’ γύρισα τη βελόνα στον Rock Fm. Αντίθετα, μου είπαν (τηλεόραση βλέπω σπάνια) ότι χθες εμφανίσθηκε (για τον Χωμενίδη μιλάμε πάντοτε) σε μια πρωινή εκπομπή και είπε το αμίμητο... ’’Φέτος, οι αναγνώστες πρέπει να προτιμήσουν βιβλία από 500 σελίδες και πάνω’’. ’’Γιατί;’’, τον ρώτησε ο ανυποψίαστος δημοσιογράφος, ’’για να έχουν περισσότερα να διαβάσουν’’. Απάντηση Χωμενίδη, βγαλμένη από τις παλιές καλές μέρες του: ’’Οχι, βέβαια. Γιατί με ένα βαρύ βιβλίο δεν παίρνει ο αέρας την πετσέτα’’! Γι’ αυτά τον έχουμε λατρέψει αλλά δεν τα...διαβάζουμε πλέον! Θα μας ρίξει στην κατάντια της τηλεόρασης....
- Με μεγάλο αριθμό επισκεπτών, ενημερώνει στο newsletter του, ότι άρχισε η λειτουργία του www.poeticanet.com του σάιτ-ηλεκτρονικού περιοδικού για την ποίηση. Στα έξτρα του σάιτ πλέον και η δυνατότητα δημιουργίας μπλογκ!
- Ενας ακόμη συγγραφέας μπλογκάρει. Ο Χρήστος Φασούλας ανέβασε το blog του εδώ και μερικές μέρες και θα τον βρείτε στο fasoulas.blogspot.com ή με ένα κλικ στο σύνδεσμο που θα προστεθεί σύντομα παραπλεύρως.
- Γίνεται κάποιος που κυκλοφορεί με T-shirt των...Plasmatics να μην γράφει καλά βιβλία; Δεν γίνεται... Για τους μη γνωρίζοντες οι Plasmatics είναι ένα από τα λιγότερα γνωστά πανκ ροκ γκρουπ που έμεινε στην ιστορία για τις φοβερές live εμφανίσεις του από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Συνήθως στη σκηνή έσπαγαν με σφυριά τηλεοράσεις (να αγιάσουν τα...χεράκια τους), πριόνιζαν τις κιθάρες τους και ανατίναζαν τηλεφωνικούς θαλάμους (στην κορυφαία στιγμή τους ειχαν ανατινάξει κάποτε και ένα αυτοκίνητο!). Το t-shirt φοράει ο Κωστής Γκιμοσούλης στη φωτογράφιση του για μια συνέντευξη στα σημερινά Νέα. Γράψτε μου τώρα εσείς αν μπορεί ο Γκιμοσούλης να είναι κακός συγγραφέας. Πάω γραμμή στο σπίτι να διαβάσω την ’’Εξομολόγηση σ’ ένα Κολομβιανό σκύλο’’.
- Λίγο πριν τις καλοκαιρινές διακοπές άφησα τα...ίχνη μου και στον Λογόκηπο με ένα κείμενο αφιέρωμα στην ελληνική λογοτεχνία δρόμου. Εκτός από τους κλασικούς beatnicks υπάρχουν και ελληνικά βιβλία που αγγίζουν τη συγκεκριμένη φιλοσοφία δρόμου, φυγής και απόδρασης. Μερικά απ’ αυτά θα τα βρείτε στη διεύθυνση http://www.logokipos.com/portal/html/modules.php?name=News&file=article&sid=341.
- Και αφού όλος ο τύπος τελείωσε με τα καλοκαιρινά αφιερώματα καιρός να πιάσει δουλειά το blog μου. Είχα κάνει μια αρχή στις 9 Ιουνίου με τις πρώτες καλοκαιρινές κυκλοφορίες και με βάση αυτό το κείμενο και συνεχή update μέχρι να φύγω για διακοπές θα γράψω ανά κατηγορία ή ανά εκδοτικό οίκο τα βιβλία του καλοκαιριού. Χαρακτηριστικό ότι δεν θα χρειάζεται κάποιος να ανατρέχει στις 9 Ιουνίου ή στις επόμενες αναφορές αφού σε κάθε καινούργιο update θα υπάρχουν και τα βιβλία όλων των προηγούμενων, ώστε στο τελευταίο να υπάρχει μια συγκεντρωτική και ολοκληρωμένη εικόνα...

Πριν από τρεις, ίσως και τέσσερις μήνες, έχοντας ολοκληρώσει την ’’έφοδό’’ μου στα κεντρικά βιβλιοπωλεία αποφάσισα να ξαποστάσω στο Da Capo στο Κολωνάκι. Είχα απορροφηθεί να ξεφυλλίζω τις καινούργιες αγορές, όταν ακούστηκαν οι πρώτες φωνές. Δύο τρεις ’’φουσκωτοί’’ είχαν πάρει στο κυνήγι έναν κατά τα άλλα καθώς πρέπει συμπαθέστατο κύριο, τον οποίο κάποια στιγμή άρχισαν να σέρνουν!
Δεν ήταν ένα τυπικό επεισόδιο ή μια διαφωνία στο κέντρο της πόλης αλλά ο τρόπος που είχε διαλέξει ο δημοσιογράφος Γιώργος Λακόπουλος να διαφημίσει στα αγαπημένα του στέκια την έκδοση του τρίτου πολιτικού-αστυνομικού μυθιστορήματος του με τίτλο ’’΄’Εγκλημα στο Da Capo’’ (εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ).
Δηλώνω ευθαρσώς επιρρεπής στα κόλπα και τα χούγια του μάρκετινγκ και μερικές μέρες αργότερα αγόρασα το βιβλίο, επειδή σκέφτηκα ’’έξυπνο τρόπο βρήκε να προωθήσει τη δουλειά του, έξυπνο θα είναι και το βιβλίο’’. Δεν είχα διαβάσει ούτε το ’’Ποιος σκότωσε τον πρωθυπουργό’’, ούτε το μεταγενέστερο ’’Μυθιστόρημα του ΠΑΣΟΚ’’, το πρώτο γιατί θεώρησα ανόητο τον τίτλο του και το δεύτερο γιατί δεν το αντιλήφθηκα.
Η υπόθεση του βιβλίου συμπυκνώνεται στα εξής: Ο υπουργός Οικονομίας την εποχή που ερευνά το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, βρίσκεται νεκρός στο πατάρι (φυσικά…) του Da Capo. Ο Λακόπουλος με γρήγορο ρυθμό εμπλέκει στη δολοφονία τη μισή κυβέρνηση, πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες της χώρας, επιχειρηματίες και δημοσιογράφους, επενδυτές, μίζες, ανίερες συμμαχίες. Ο Λακόπουλος εδώ και είκοσι χρόνια πολιτικός συντάκτης, τώρα είναι αρχισυντάκτης στο ΒΗΜΑ (κάπου άκουσα ότι έχει και πολιτικές βλέψεις για το μέλλον), γράφει ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να πάει μακριά ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που θα έγραφε τις χθεσινές ειδήσεις στη σημερινή εφημερίδα. Η δημοσιογραφική του ενασχόληση δεν κρύβεται στη γλώσσα που χρησιμοποιεί και το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα ευχάριστο, πλην όμως με μικρή λογοτεχνική αξία, βιβλίο. Αρκεί βέβαια κάποιος να αντέξει υπερβολές, ασυνήθιστες ακόμη και για την πολιτική ζωή του τόπου μας. Γιατί να το διαβάσει, λοιπόν, κάποιος; Ακριβώς, για το λόγο που θα πιει ένα espresso στο Da Capo. Γρήγορα και στα…όρθια! Για αναγνώστες που δεν έχουν υψηλές απαιτήσεις ίσως να αποδειχθεί και καλή καλοκαιρινή διαφυγή. Φυσικά και η βαθμολογία μου θα είναι ανάλογη…

Βαθμολογία: 5,5 (με άριστα στα 10)

Οπως μου ζητήθηκε και όπως είχα υποσχεθεί για ένα τριήμερο (Παρασκευή- Κυριακή) αγόρασα όλες τις εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας και ’’χαρτογράφησα’’ τις σελίδες βιβλίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, που υπήρχαν καλοκαιρινά αφιερώματα λόγω εποχής οι εφημερίδες είχαν ξεφύγει από τη συνηθισμένη ύλη-λογική οπότε είναι αναγκαία και κάποια σχόλια. Ιδού τα αποτελέσματα...
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Η μέρα της Ελευθεροτυπίας αφού κυκλοφορεί ως ένθετο το περιοδικό ’’Βιβλιοθήκη’’. Την περασμένη Παρασκευή στο πνεύμα της εποχής κυκλοφόρησε αφιερωματικό τεύχος με τον τίτλο ’’Μια θάλασσα...βιβλία. Οδηγός για καλοκαιρινές αναγνώσεις’’, συνοδεία φυσικά λόγω θέματος και περισσότερων σελίδων με διαφήμιση. Τρεις σελίδες (16 βιβλία) με επιλογές από την ελληνική λογοτεχνία (ας μου επιτραπεί να της χαρακτηρίσω απολύτως προβλέψιμες), 10 σελίδες, 2 διαφορετικές ενότητες και 17 βιβλία (πολύ πιο τολμηρές οι επιλογές) ξένης λογοτεχνίας, 5 σελίδες, 9 βιβλία (λογικές επιλογές) με κλασικά και σύγχρονα μυθιστορήματα, 6 σελίδες, 10 βιλία πολιτικής και φιλοσοφίας και 6 σελίδες με 20 επιλογές (οι περισσότερες εξαιρετικές) από αστυνομική λογοτεχνία. Τον ίδιο χώρο, συνήθως, καταλαμβάνουν τις υπόλοιπες Παρασκευές η βιβλιοκριτική και ένα κεντρικό θέμα-έρευνα ή παρουσίαση. Οι τελευταίες οκτώ σελίδες έμειναν σταθερές με τις επτά από αυτές να καλύπτουν απλές βιβλιοπαρουσιάσεις (τα πιο έξυπνα γραμμένα και διασκευασμένα οπισθόφυλλα βιβλίων από τους Ν.Ντόκα και Β. Καλαμαρά) 23 βιβλίων και για το τέλος η μόνιμη στήλη Γράμμα από τη Νέα Υόρκη και το πρωτότυπο Λογοτεχνικό Σταυρόλεξο.
ΣΑΒΒΑΤΟ: Το μεγάλο (20 σελίδες) πολιτισιτικό ένθετο των Νέων στη λογική των Κυριακάτικων εφημερίδων με τίτλο ’’Βιβλιοδρόμιο-Ιδέες’’. Η πρώτη σελίδα καλύπτει πάντοτε την κριτική ενός βιβλίου, στη δεύτερη υπάρχουν προτάσεις για μουσική και θεάματα. Τα ΝΕΑ έχουν την πολυτέλεια χώρου για αρκετές κριτικές (το Σάββατο μέτρησα εννέα συν τη στήλη Λοξή ματιά, ενώ απουσίαζε το άρθρο του Κούρτοβικ που συνήθως, αλλά όχι πάντα, λειτουργεί επίσης σαν μια έξτρα κριτική), υπάρχουν ακόμη σελίδες για ζωγραφική, θέατρο, κινηματογράφο και στην τελευταία του ενθέτου όταν δεν καλύπτεται από διαφημίσεις λίγες βιβλιοπαρουσιάσεις και η στήλη Διάβασα όπου κάποιος επώνυμος (συνήθως συγγραφέας) γράφει για το βιβλίο που διάβασε. Την ίδια μέρα, το Εθνος έχει συνήθως μια σελίδα βιβλιοκριτικής (ένα βιβλίο) και παρουσίαση άλλων 4-5. Το βιβλίο που επιλέγεται είναι τις περισσότερες φορές από τα καλά αλλά ατυχώς μόνο... ένα.
ΚΥΡΙΑΚΗ: Μέρα βιβλίου για όλες τις εφημερίδες. Το ’’ΒΗΜΑ’’ παρουσιάζει ένα οκτασέλιδο ένθετο υπό τον ελάχιστα εμπνευσμένο τίτλο ’’Βιβλία’’. Ξεκινάει με σχόλιο γενικού περιεχομένου από τον υπεύθυνο του ενθέτου Νίκο Μπακουνάκη, οι επόμενες έξι σελίδες περιλαμβάνουν κριτικές βιβλίων (συνήθως 10 με 12), στην προτελευταία βιβλιο παρουσιάσεις (έξι στην κορυφή της σελίδας πιο προβεβλημένες από τις υπόλοιπες και άλλες 14 (τόσες είχε αυτή την Κυριακή) στη βάση της σελίδας με περίληψη των οπιασθοφύλλων. Αλλη μια κριτική βιβλίου φιλοξενείται στην τελευταία σελίδα και στον ίδιο χώρο υπάρχει λίστα με ευπώλητα η πλέον....παραπλανητική αφού έχει τις πωλήσεις συνήθως σε ένα(!) βιβλιοπωλείο ή σε μια αλυσίδα. Εκτάκτως, στο ένθετο πολιτισμού της εφημερίδας αυτή την εβδομάδα είχε και μια συνέντευξη του Υπουργού Πολιτισμού Γ. Βουλγαράκη. Δύο σελίδες, ούτε μια λέξη για το βιβλίο (στο Υπουργείο Πολιτισμού υπάγεται και αυτό), πολύ απλά γιατί δεν έγινε ούτε μια ερώτηση σχετική! Η Ελευθεροτυπία έχει περιορισμένες αναφορές την Κυριακή. Μια σελίδα κριτικής στο ένθετο περιοδικό ’’Η τέχνη της ζωής’’ (με συνοδεία τεσσάρων, πέντε βιβλιοπαρουσιάσεων) με την υπογραφή του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου που συνήθως έχει καλή άποψη, ενώ συνήθως υπάρχουν και άλλες σελίδες όπου πολύ συχνά υπάρχουν ενδιαφέροντα θέματα γενικότερου λογοτεχνικού ενδιαφέροντος (αυτή τη φορά ένα μίνι αφιέρωμα στο αστυνομικό μυθιστόρημα). Παράλληλα, στο περιοδικό ’’Ε’’ υπάρχει άλλη μια σελίδα βιβλιοκριτικής εξαιρετικά καλή και προσεγμένη με σωστές και όχι αβανταδόρικες προσεγγίσεις του υπό κρίση βιβλίου. Το ’’Πρώτο Θέμα’’ δεν δίνει χώρο στο βιβλίο (κάθε Κυριακή μια σελίδα με κριτική ενός βιβλίου και δίπλα να ’’ασφυκτιούν’’ άλλες 3-4 παρουσιάσεις). Συνήθως, η κριτική είναι καλή και οξυδερκής και οι λιγοστές βιβλιοπαρουσιάσεις όχι τυπική αναγραφή δελτίων τύπου αλλά μέσα σε τόσες σελίδες μάλλον η συγκεκριμένη περνάει απαρατήρητη (ατυχώς). Αυτή την Κυριακή, είχε...ολόκληρο δισέλιδο αφιέρωμα στα βιβλία του καλοκαιριού με 12 όλα κι όλα βιβλία, ευτυχώς και πολύ έντιμα χωρισμένα ανά κατηγορίες αξιολόγησης και όχι την τυπική κατηγοριοποίηση. Ενθετη εφημερίδα για τις τέχνες και τα γράμματα (υπό τον ομώνυμο τίτλο) έχει και η Καθημερινή, ανάλογης σοβαρότητας με το σοβαρό ύφος της παραδοσιακής εφημερίδας. Οσον αφορά το βιβλίο υπάρχουν τέσσερις αξιόλογες σελίδες με κριτικές, παρουσιάσεις, ρεπορτάζ και θέματα αλλά για πολύ...μυημένους στα λογοτεχνικά θέματα, η στήλη της Ελισάβετ Κοτζιά με μια κριτική βιβλίου και μια ολόκληρη σχεδόν σελίδα βιβλιοπαρουσιάσεων και ευπωλήτων με προσεκτικές (και πάντοτε σοβαρές) επιλογές. Για τους φαν της υπάρχει και στήλη με την άποψη της Αμάντας Μιχαλοπούλου.
Το Εθνος συνήθως έχει τέσσερις σελίδες (ενίοτε και έξι όταν υπάρχει συνέντευξη λογοτέχνη) εγκιβωτισμένες μέσα στο ένθετο Εθνος Αουτ. Μια στήλη ευπώλητων (με το μεγαλύτερο ίσως δείγμα αγοράς), μια κεντρική παρουσίαση- κριτική ενός βιβλίου και πολλές διαφορετικές στήλες. Λογοτεχνικά περιοδικά, νέες δυνάμεις (η μοναδική στήλη που υπάρχει και αφορά καινούργιους συγγραφείς, αυτή την Κυριακή χάρηκα που ’’ανακαλύφθηκε’’ ο νεαρός Ζευγώλης), ότι τρέχει (με νέα ή μίνι παρουσιάσεις), περίπου 15 παρουσιάσεις νέων εκδόσεων και ένας μίνι οδηγός αγοράς με πιο εκτεταμένη αναφορά σε 3-4 βιβλία.
Η Απογευματινή έχει όλες κι όλες δύο σελίδες με κριτική 3-4 βιβκλίων, παρουσίαση άλλων τόσων και ένα τυπικό πίνακα ευπώλητων όπου αν θυμάμαι καλά (δεν υπήρχε αυτή την Κυριακή) δεν γίνεται καν αναφορά από ποιές πηγές αντλείται το δείγμα.
Στο ένθετο περιοδικό Heart του Ελεύθερου Τύπου υπάρχει πάντοτε ένα καλό δισέλιδο με βιβλιοπαρουσιάσεις (συνήθως γύρω στα 10 βιβλία) και πάντοτε ένα ακόμη λογοτεχνικό θέμα. Αυτή την εβδομάδα όλο το περιοδικό ήταν αφιερωμένο στο βιβλίο. Τέσσερις σελίδες με 24 βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας (περίμενα πιο τολμηρές επιλογές από την Ελπίδα Πασαμιχάλη, αν και ορισμένες ήταν έκπληξη), τέσσερις σελίδες με 27 καλές επιλογές από την ξένη λογοτεχνία, η έκπληξη...1 σελίδα με 9 βιβλία ποίησης, 4 σελίδες με 24 δοκίμια ή ιστορικά βιβλία, 4 σελίδες με 24 παιδικά βιβλία και άλλες δύο με 12 βιβλία γενικού ενδιαφέροντος.
Αυτά όσον αφορά το τι περίπου περιλαμβάνει η ύλη των εφημερίδων όσον αφορά λογοτεχνικά θέματα, οι επιλογές δικές σας και ένα μικρό δικό μου συμπέρασμα μετά από τόσα αφιερώματα που...μελέτησα. Συνήθως, οι επιλογές στην ξένη λογοτεχνία είναι και τολμηρές και πρωτότυπες και αναδεικνύονται άγνωστοι -στο ελληνικό κοινό- συγγραφείς. Προφανώς, όταν το θέμα περνάει στην ελληνική παραγωγή ισχύουν άλλα κριτήρια και άλλες λογικές ή το εύρος της παραγωγής απαγορεύει την ’’εξερεύνηση’’ και την ανακάλυψη αξιόλογων βιβλίων και συγγραφέων. Δεκτή πάσα ένσταση.

Μια μίνι έρευνα-χαρτογράφηση των λογοτεχνικών στηλών των ημερήσιων εφημερίδων είχα σκοπό να ''ανεβάσω'' σήμερα αλλά μεσολάβησαν μερικά άλλα ενδιαφέροντα ''νέα'' και την αφήνω για αύριο. Εν συντομία λοιπόν:
1. Φρέσκο φρέσκο και με καλοκαιρινό αέρα από σήμερα το πρωί στα περίπτερα το ''διπλό'' τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου του περιοδικού Διαβάζω...Κάθε φορά το βρίσκω καλύτερο και πιο βελτιωμένο. Εχουμε και λέμε:
α. Οι ενημερωτικές και ενημερωμένες λίστες τωνευπώλητων αλλά και της βιβλιοκριτικής (ποιός έγραψε που και για ποιόν).
β. Μια σύντομη αλλά αρκούντως διαφωτιστική έρευνα για τη διανομή δωρεάν βιβλίων από τις εφημερίδες με απόψεις που έχουν βαρύνουσα σημασία (Φυντανίδης, Καστανιώτης, Μαραγκόπουλος).
γ. Η στήλη του Κώστα Κατσουλάρη ''Κόντρα διάβασμα'' που αυτόν τον μήνα καταπιάνεται με τα βιβλία των μπλόκγερς (Πιτσιρίκος, Κουρούνα) και έχω την αίσθηση ότι θα συζητηθεί στην κοινότητα των blogs.
δ. Μια εξαιρετικά προσεγμένη συνέντευξη του Πάκο Ιγκνάθιο Ταϊμπο ΙΙ, όχι η πρώτη σε ελληνικό έντυπο τον τελευταίο καιρό αλλά από τις καλύτερες που διάβασα.
ε. Πενηνταοκτώ σελίδες με προτάσεις για βιβλία του καλοκαιριού και συνολικά 145 βιβλία από όλες τις κατηγορίες. Το σημαντικότερο: Υπάρχει ποικιλία επιλογών στις κατηγορίες που με ενδιαφέρουν (για τα παιδικά δεν έχω άποψη), σωστή δοσολογία μεταξύ ευπώλητων, παλαιών και νέων συγγραφέων και συνολικά ποιοτικές προτάσεις. Κάπως έτσι θα ήθελα να είναι και τα αντίστοιχα ένθετα των ημερήσιων εφημερίδων που διακρίνονται από ατολμία και έλλειψη νεύρου (όσα έχω δει ως τώρα). Ενα ένθετο χωρίς τα...αυτονόητα που δεν χρειάζεται κάποιος...οδηγό για να αγοράσει (Ελευθερίου, Γαλανάκη, Ξανθούλης) και για να είμαι ειλικρινής χάρηκα που είδα αρκετές από τις κατά καιρούς δικές μου επιλογές να συμπίπτουν με αυτές ενός εξειδικευμένου περιοδικού.
στ. Αφιέρωμα στο ταξίδι και τη λογοτεχνία.
Με άλλα λόγια ένα περιοδικό που από μόνο του είναι ένα....βιβλίο και μαζί προσφέρει και βιβλίο δώρο. Την έκδοση τσέπης του βιβλίου της Πατρίτσια Χάισμιθ ''Αυτή η γλυκιά αρρώστια'' από τη σειρά του Μεταίχμιου. Για όλους αυτούς τους λόγους συν ένα ακόμη που πολλάκις έχω αναφέρει για τη στήριξη των εξειδικευμένων εντύπων τα 6 ευρό της αγοράς του Διαβάζω κάνουν γρήγορα-γρήγορα απόσβεση!
2. Ο κύβος ερίφθη. Από τα βιβλία που ο Κώστας Κουτσομύτης έχει αγοράσει τα δικαιώματα για τηλεοπτική μεταφορά (δεν είναι και λίγα) διάλεξε για τον χειμώνα την ''Τυφλόμυγα'' της Ευγενίας Φακίνου. Το βιβλίο που πραγματεύεται ένα παράδοξο, ακραίο ερωτικό τρίγωνο εκδόθηκε το 2000 από τον Καστανιώτη και έχε φτάσει τις τέσσερις εκδόσεις μέχρι σήμερα.
3. Ενας ακόμη νέος και σε έργο και σε ηλικία συγγραφέας μπλογκάρει. Ο Νίκος Παργινός (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αγκυρα ''Η κρεμάλα'') ονόμασε το μπλογκ με την πιο προσφιλή αλλά και δύσκολη λέξη για ένα συγγραφέα (Εμπνευση) και τις απόψεις του μπορείτε να τις βρείτε στο www.nikosparginos.blogspot.com
4. Την κυρία Αγγελική Κώττη δεν την γνωρίζω και από όσο ξέρω η δημοσιογραφική της ενασχόληση δεν έχει να κάνει με τη λογοτεχνία. Στο χθεσινό φύλλο του Εθνους στη στήλη ''Η άποψη'' με τον τίτλο ''Κίνημα επικοινωνίας'' κάνει μια εκτενή αναφορά στα blogs και την επικοινωνιακή αξία τους. Παρότι θεωρώ ότι ήταν ελάχιστα φειδωλή και πολύ γενναιόδωρη στους χαρακτηρισμούς της για το blog μου (''εραστής της λογοτεχνίας με βαθύτατες γνώσεις και κοφτερή κρίση'') συμφωνώ με τις επιλογές της αλλά και τη γενικότερη τοποθέτηση της και χαίρομαι διπλά που δημοσιογράφοι με καλή προαίρεση ανακαλύπτουν την αξία των ιστολογίων (η επικρατούσα πλέον έκφραση για την μετάφραση του blog).