Ελληνική λογοτεχνία

Ημέρα: Σάββατο 7 Οκτωβρίου
Τόπος: Rosebud στην οδό Σκουφά
Τι συνέβη εκεί; Μια θορυβώδης ομάδα συγγραφέων αναστάτωσε τον τόπο…
Γιατί: Ηταν η πρώτη συνάντηση των συνεργατών του λογοτεχνικού περιοδικού ’’Να ένα μήλο’’ που συζητούσαν σχετικά με το βραβείο μυθιστορήματος που θέσπισε η εκδότρια-διευθύντρια Λώρη Κέζα με χορηγό την Lamda Pharmaceuticals.
Τι είπαν: Διαβάστε στη συνέχεια, έχει ενδιαφέρον…
Η συζήτηση δεν έγινε γύρω από ένα στρογγυλό τραπέζι (δεν ταιριάζουν τέτοιες συμβατικές λογικές στο Να ένα μήλο) αλλά σε ’’πηγαδάκια’’ με τους συγγραφείς μοιρασμένους σε διάφορα τραπέζια κοντά στο μοναδικό καναπέ του μαγαζιού. Το…παρουσιολόγιο του blog κατέγραψε τους εξής παρόντες (αν ξέφυγε κάποιος να μη βάλει τις φωνές): Αντζελα Δημητρακάκη, Θανάσης Χειμωνάς, Δημήτρης Μαμαλούκας, Κώστας Καβανόζης, Φώτης Θαλασσινός, Χρήστος Χρυσόπουλος, Ντίνα Κίτσου, Γαλάτεια Ριζιώτη, Αύγουστος Κορτώ, Δημήτρης Άλλος, Γιάννα Μπούκοβα, Δημήτρης Γκενεράλης, Μαρία Σούμπερτ, Δημήτρης Σωτάκης, Στην παρέα ήταν ο Αντώνης Σιχλιμίρης (δεν έχει εκδοθεί ακόμη δουλειά του), ο ποιητής Γιάννης Στίγκας και ο μεταπτυχιακός φιλόλογος Θοδωρής Χιώτης. Παρούσες η Ελένη Ζαχαριάδου και η Μάϊρα Παπαθανασοπούλου που δεν περιλαμβάνονται στους συνεργάτες του περιοδικού (ακόμη τουλάχιστον….) αλλά έχουν ενταχθεί στον κύκλο του μια και πήραν μέρος στην 3η συνάντηση νέων συγγραφέων που πραγματοποιήθηκε στην Τήνο την άνοιξη της περασμένης χρονιάς.
Πέραν αυτής της εικοσάδας στην πραγματικότητα η επιτροπή για το βραβείο μπορεί να αποτελείται από περισσότερα των πενήντα ατόμων (η λίστα στο τέλος του post), αφού τόσοι είναι όσοι έχουν δημοσιεύσει κατά καιρούς κείμενα τους στο ’’Να ένα μήλο’’. Τουλάχιστον δέκα είτε ζουν εκτός Αθηνών, είτε απουσίαζαν τη συγκεκριμένη μέρα, ενώ υπάρχουν και οι ’’σιωπηλοί’’ που ειδοποίησαν ότι θα πάρουν μέρος στις τρεις φάσεις της ψηφοφορίας αλλά όχι στις προκαταρκτικές συζητήσεις. Πιστοί στην ουσία και όχι στη διαδικασία, με άλλα λόγια…
Λεπτομέρειες για τη διαδικασία αναφέρθηκαν στο blog πριν από λίγες μέρες και επειδή η επανάληψη είναι μητέρα της μάθησης θα τις ξαναβρείτε και στο τέλος του παρόντος post. Απείρως πιο ενδιαφέρουσα ήταν η ανταλλαγή απόψεων, ειδικά στο θέμα της κρυφής η φανερής ψηφοφορίας.
Ο Θανάσης Χειμωνάς επέμενε ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα εάν κοινοποιηθούν οι προτιμήσεις και ότι η επιλογή κάθε μέλους θα γίνει με όρους εξωλογοτεχνικούς. Ο Αύγουστος Κορτώ υποστήριζε ότι πρέπει να εκτεθούν και να δημοσιοποιήσουν τις προτιμήσεις τους. Αποφασίστηκε να μείνει μυστική η ψήφος και στις τρεις φάσεις της διαδικασίας. Μισό σωστό και μισό λάθος, υποστηρίζει η αφεντιά μου…Το καλύτερο κατά την άποψή μου είναι στην πρώτη και μόνο στην πρώτη φάση να δημοσιοποιηθούν οι προτάσεις των μελών και όταν αρχίζουν να μοιράζονται οι ψήφοι να είναι μυστική η διαδικασία. Να μάθουμε και τις επιλογές του κάθε συγγραφέα γιατί όσο άνετοι είναι οι Έλληνες συγγραφείς στην αναφορά σε ξένους δημιουργούς μάταια ψάχνω να βρω σε συνεντεύξεις ή δημόσιες τοποθετήσεις τους ποιους γηγενείς δημιουργούς διαβάζουν (αν διαβάζουν…). Ευκαιρία ήταν να σπάσει ένα ’’ταμπού’’ που δυστυχώς παρουσιάζεται και στους πιο νέους σε ηλικία.
Άλλο θέμα ήταν εάν τα μέλη της επιτροπής μπορούν να προτείνουν και να ψηφίσουν τον εαυτό τους, κάτι που είχε προτείνει η Λώρη Κέζα. Βρήκε σθεναρή αντίδραση από την Αντζελα Δημητρακάκη (της οποίας το καινούργιο μυθιστόρημα αναμένεται από την Εστία και ίσως προταθεί) η οποία είπε ότι είναι εντελώς αναξιοπρεπές και προβάλεις το δικό σου βιβλίο. Το ίδιο υποστηρίζει και η Σοφία Νικολαϊδου (δι΄ αλληλογραφίας καθώς ζει στη Θεσσαλονίκη). Εντέλει αποφασίστηκε: τα μέλη δεν μπορούν ούτε να προτείνουν ούτε να ψηφίσουν το δικό τους βιβλίο. Αν έχει κυκλοφορήσει βιβλίο τους στο διάστημα που κρίνεται μπορούν να πάρουν μέρος και στις τρεις φάσεις μόνο αν υποστηρίζουν το μυθιστόρημα κάποιου άλλου. Μπορεί να ’’πειραχτεί’’ η κυρία Κέζα που την εκτιμώ από την άποψή μου αλλά συμφωνώ με την άποψη της κ.Δημητρακάκη και της κ. Νικολαϊδου. Είναι όντως αναξιοπρεπής η αυτοπρόταση και ορθώς δεν εγκρίθηκε…Για το αν μπορεί κάποιος να ψηφίσει το βιβλίο του είναι σχετικό και δεν θα θεωρούσα αναξιοπρεπές να το κάνει κάποιος.
Τέθηκε επίσης ζήτημα κριτηρίων για τα μυθιστορήματα που θα προταθούν. Αποκλείστηκε αμέσως το ενδεχόμενο να γίνει βραβείο για νέο ή πρωτοεμφανιζόμενο λογοτέχνη. Απορρίφθηκε η ιδέα του αποκλεισμού ορισμένων ειδών (ακούστηκε το ιστορικό μυθιστόρημα να μείνει εκτός). Υπήρξε προβληματισμός για το αν πρέπει να μπουν όροι όπως «καλογραμμένο» ή «με ειρμό». Ο Θοδωρής Χιώτης ανέλαβε να διερευνήσει τις διατυπώσεις που χρησιμοποιούν οι επιτροπές σε γνωστά βραβεία του εξωτερικού. Νομίζω ότι τα βραβεία πρέπει να είναι ατόφια λογοτεχνικά όπως και η λογική του περιοδικού χωρίς όμως αποκλεισμούς. Υπάρχουν ιστορικά ή αστυνομικά μυθιστορήματα που είναι λογοτεχνικά ’’διαμάντια’’. Όσο για την καλή γραφή και τον ειρμό είναι σχετικές έννοιες, εντελώς υποκειμενικές. Η ιδέα να πάρουν ως πρότυπο κάποιο διεθνή διαγωνισμό με ίδιες περίπου κατευθύνσεις και προσανατολισμούς μοιάζει πολύ σωστή.
Μια δική μου πρόταση για την κ. Κέζα και τους συνεργάτες της (εννοείται ότι δεν ακούστηκε στο Rosebud αδού δεν ήμουν εκεί...). Για να μην μπλέξουν σ’ ένα ατέρμονο δαίδαλο ας θεσπίσουν δύο κατηγορίες. Μια τη δική τους και μια με βιβλία που θα έχουν δικαίωμα να προτείνουν τρίτα πρόσωπα ή φορείς και θα πρέπει να ψηφίσουν και επ’ αυτής τα μέλη της επιτροπής. Έτσι ο διαγωνισμός θα διευρυνθεί και θα υπάρχουν βραβεία των ειδικών και βραβεία ’’κοινού’’…Και ας μην υπάρχει για το δεύτερο βραβείο οικονομικό έπαθλο αλλά μόνο η τιμητική διάκριση….
’Οσο για τις λεπτομέρειες της διαδικασίας: Στην πρώτη φάση κάθε μέλος προτείνει ένα μυθιστόρημα. Στις 31 Ιανουαρίου ανακοινώνεται η λίστα με τις προτάσεις και κάθε μέλος έχει στη διάθεσή του συνολικά δέκα πόντους που μπορεί να τους κατανείμει σε όσους τίτλους επιθυμεί. Στις 27 Φεβρουαρίου ανακοινώνονται τα πέντε πρώτα σε βαθμολογία. Από αυτά κάθε μέλος ψηφίζει όποιο θεωρεί καλύτερο. Οι ψήφοι καταμετρώνται την 31 Μαρτίου και την Πρωταπριλιά γίνεται η απονομή.
Οι τρεις φάσεις της διαδικασίας του βραβείου δεν απαιτούν συσκέψεις ή δημόσιες ψηφοφορίες. Τα μέλη της επιτροπής όμως θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν τα σχετικά στο περιθώριο της 4ης Συνάντησης Νέων Συγγραφέων (δεν έχω μάθει ακόμη λεπτομέρειες αλλά ελπίζω να μάθω έγκαιρα και να γράψω λεπτομέρειες) που οργανώνει η εκδότρια του «να ένα μήλο» και προγραμματίζεται για τον Δεκέμβριο.
Η χορηγός Lamda είναι φαρμακευτική εταιρεία με πρόεδρο έναν φίλο των γραμμάτων, τον κ. Θ. Λιόλιο, που είχε στηρίξει στο παρελθόν και τα βραβεία του περιοδικού «Διαβάζω». Δίνει ως έπαθλο 3.000 ευρώ και παράλληλα αναλαμβάνει την οργάνωση ενός μεγάλου μεσημβρινού πάρτι, ως τελετή απονομής, στο τεχνολογικό πάρκο Λαυρίου, ανήμερα την Πρωταπριλιά. Πρόθεση της φαρμακευτικής εταιρείας είναι να μακροημερεύσει το βραβείο και να γίνει θεσμός σε ένα βάθος χρόνου.
Ειρήσθω εν παρόδω…Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί το καινούργιο, όγδοο τεύχος του «να ένα μήλο». Την παραγωγή και διακίνηση του περιοδικού έχουν αναλάβει οι εκδόσεις Πόλις. Στο περιοδικό έχουν δημοσιεύσει κείμενά τους οι εξής (εν δυνάμει μέλη και της επιτροπής των βραβείων συνεπώς):
Δημήτρης Άλλος, Βασιλική Αλμπάνη, Βασίλης Αμανατίδης, Χρήστος Αστερίου, Νίκος Βλαντής, Τάσσος Γκέκας, Δημήτρης Γενεράλης, Άντζελα Δημητρακάκη, Γιώργος Δρόσος, Μαρία Ζαρίφη, Αυγουστίνος Ζενάκος, Φώτης Θαλασσινός,
Κώστας Καβανόζης, Θεοφανώ Καλογιάννη, Γιάννης Καραντώνης, Πάνος Καρνέζης,
Κώστας Κατσουλάρης, Ντίνα Κίτσου, Παντελής Κοντογιάννης, Αύγουστος Κορτώ,
Εύη Λαμπροπούλου, Λίλιαν Λιαπάτα, Δημήτρης Μαμαλούκας, Αργυρώ Μαντόγλου,
Μιχάλης Μιχαηλίδης, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Νικ Μπίτνικ, Ηρακλής Μπογδάνος, Γιάννα Μπούκοβα, Λαυρεντία Μπωλιέ, Σοφία Νικολαϊδου, Νικόλας Νικολάκης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Θεμιστοκλής Πάνου, Γιώργος Περαντωνάκης, Βαγγέλης Πλάκας, Αντώνης Πέρης, Γαλάτεια Ριζιώτη, Βασίλης Ρούβαλης, Αναστάσης Σιχλιμίρης, Μαρία Σούμπερτ, Δημήτρης Στεφανάκης, Δημήτρης Σωτάκης, Χρήστος- Ηρακλής Τσατσούλης, Λάκης Φουρουκλάς, Ασημίνα Χασάνδρα, Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, Θανάσης Χειμωνάς, Θοδωρής Χιώτης, Χρήστος Χρυσόπουλος, Χ.Α. Χωμενίδης.